1 00:00:00,160 --> 00:00:03,450 Wat, hoe oud, wanneer bent u geboren? 2 00:00:03,510 --> 00:00:04,140 1931 3 00:00:04,140 --> 00:00:04,191 1931 4 00:00:04,191 --> 00:00:04,230 Ja. 5 00:00:05,960 --> 00:00:09,150 Ja. Dus u was 9 jaar.. 6 00:00:09,150 --> 00:00:10,040 Ik was 9 jaar ja.. 7 00:00:10,040 --> 00:00:11,010 Toen de oorlog uitbrak. 8 00:00:11,010 --> 00:00:11,660 Ja, ja. 9 00:00:11,660 --> 00:00:12,931 En u woonde hier? 10 00:00:13,000 --> 00:00:13,690 Ja. 11 00:00:14,060 --> 00:00:15,780 Had u broers of zussen? 12 00:00:15,780 --> 00:00:19,880 Ja ik had 6 zusters en 4 broers. Met mijn ouders woonden we hier dus. 13 00:00:19,880 --> 00:00:22,830 Ja. En u was de jongste of de oudste? 14 00:00:22,830 --> 00:00:24,870 Nee, nee, nee. Ik was de middelste. 15 00:00:25,100 --> 00:00:25,840 Ja. Oké. 16 00:00:25,880 --> 00:00:26,830 De middelste. 17 00:00:26,830 --> 00:00:32,530 Ja. En wat voor een boerderij was dit? Wat voor boerderij? Hadden jullie dieren? 18 00:00:32,530 --> 00:00:33,800 Drijven koeien.. 19 00:00:33,800 --> 00:00:34,310 Ja. 20 00:00:34,310 --> 00:00:37,390 Koeien en schapen en nou ja dat was het. Kippen. 21 00:00:37,390 --> 00:00:40,680 Ja. In die tijd, hoeveel koeien hadden jullie? 22 00:00:40,680 --> 00:00:44,380 Mijn vader had toch 14 koeien. Ja. 23 00:00:44,380 --> 00:00:46,940 Ja. Was in.. 24 00:00:46,940 --> 00:00:51,730 Jongveders in totaal twintig stuks vee. Dat was voor toentertijd een leuk boerderijtje. 25 00:00:51,730 --> 00:00:53,040 Ja, ja. 26 00:00:53,040 --> 00:00:53,850 Voor één man dus. 27 00:00:53,850 --> 00:00:57,789 Ja. En hieromheen was verder geen bebouwing? 28 00:00:57,790 --> 00:00:59,729 Ja, ja. Dat is allemaal gesloopt. 29 00:00:59,730 --> 00:00:59,950 Oké. 30 00:00:59,950 --> 00:01:03,200 Dat is in ’40 gesloopt. 31 00:01:03,200 --> 00:01:03,650 Oké. 32 00:01:03,650 --> 00:01:05,650 Al heel gauw. 33 00:01:06,570 --> 00:01:10,960 Wat zijn uw eerste herinneringen aan dat de Duitsers kwamen? 34 00:01:12,560 --> 00:01:12,970 Nou, dat de Duitsers kwamen? 35 00:01:12,970 --> 00:01:13,097 Ja. 36 00:01:13,098 --> 00:01:16,888 Dat zal ik je vertellen. Kijk, ik hoorde dus: Dat was oorlog. Duitsland was Nederland binnengelopen. 37 00:01:16,888 --> 00:01:17,520 Ja? 38 00:01:17,520 --> 00:01:18,380 Ja. 39 00:01:18,920 --> 00:01:24,304 Ik merkte daar niks van in het begin. Ik denk: ‘Nou ja..’. Op een goede dag. 40 00:01:24,304 --> 00:01:29,970 Ik ben aan het spelen en ik hoor een lawaai. Ik hoor gevloek en getier en paarden hinniken. 41 00:01:29,970 --> 00:01:36,810 Ik denk: ‘Wat is er nou aan de hand?’. En ik kijk zo die kant op. Dat hele rij wagens met Duitsers. 42 00:01:36,810 --> 00:01:40,460 En er komt ook een wagen hiernaartoe. En ik zit daar te spelen. 43 00:01:40,460 --> 00:01:43,940 En er staan twee Duitsers achter me en die begonnen te praten tegen me. 44 00:01:43,940 --> 00:01:49,550 Ik denk: ‘Ik verstond ze dus niet’. Dat was de eerste..Dan moesten ze de chef hebben. 45 00:01:50,020 --> 00:01:52,500 Maar ’s avonds lagen hier al Duitsers in het hooi. 46 00:01:52,840 --> 00:01:53,200 Oké. 47 00:01:53,200 --> 00:01:57,070 En ze sliepen op zolder terwijl wij dus in het huis woonden. 48 00:01:57,070 --> 00:01:57,660 Ja. 49 00:01:57,660 --> 00:01:59,660 Dat moest gewoon gebeuren. De deuren moesten open. 50 00:01:59,660 --> 00:02:02,130 Het was bezet gebied. 51 00:02:02,130 --> 00:02:07,590 Ja, ja. En weet u wanneer dat ongeveer was? Hoelang na het begin? 52 00:02:07,590 --> 00:02:09,490 Uh..Dat was eind mei, begin juni. 53 00:02:09,490 --> 00:02:09,860 Ja. 54 00:02:09,860 --> 00:02:13,200 Ongeveer. Want kijk ze kwamen binnen. 55 00:02:13,200 --> 00:02:13,550 Ja. 56 00:02:13,550 --> 00:02:15,820 Maar ze wisten eigenlijk geen raad. Waar moeten we heen? 57 00:02:15,820 --> 00:02:16,700 Ja. 58 00:02:17,040 --> 00:02:18,120 Dat kwam later pas. 59 00:02:18,120 --> 00:02:18,580 Ja. 60 00:02:18,580 --> 00:02:20,050 Daar zal ik straks op terugkomen. 61 00:02:20,050 --> 00:02:21,050 Ja. 62 00:02:21,180 --> 00:02:26,480 Uh..Dus ze moesten een plekkie hebben. Hier en bij de buren. Ook paarden en soldaten op zolder. 63 00:02:26,480 --> 00:02:31,310 En bij daar. Dat was dus de..Het duurde maar een paar dagen. Toen waren hun weer weg. 64 00:02:31,310 --> 00:02:32,850 Oké. Ja. 65 00:02:32,850 --> 00:02:35,740 Ze zochten een goede plek voor ja.. 66 00:02:35,740 --> 00:02:37,880 De nacht. Voor overnachting ja. 67 00:02:37,880 --> 00:02:38,250 Dus.. 68 00:02:38,250 --> 00:02:42,200 En hoeveel Duitse soldaten kwamen toen hier? 69 00:02:42,330 --> 00:02:42,920 Hoeveel Duitsers? 70 00:02:44,600 --> 00:02:45,680 Hoeveel ja? 71 00:02:45,680 --> 00:02:46,614 Toen in het begin? 72 00:02:46,614 --> 00:02:46,770 Ja. 73 00:02:46,770 --> 00:02:48,840 Uh, stuk of 12. 74 00:02:48,840 --> 00:02:48,960 Ja. 75 00:02:48,960 --> 00:02:51,170 Ongeveer. Ik weet het niet meer exact precies, maar zoiets. 76 00:02:51,170 --> 00:02:55,740 Ja. En u was een jongetje. Praatte u tegen die Duitsers? 77 00:02:55,740 --> 00:02:58,920 Ja. Ik..was moest ik ermee? Ik kon ze niet verstaan. 78 00:02:58,920 --> 00:02:59,290 Nee. 79 00:02:59,290 --> 00:02:59,950 Nee. 80 00:03:00,290 --> 00:03:05,500 Maar ze waren gauw weg. Maar dat duurde niet zo lang. Kan ik gewoon doorpraten ja? 81 00:03:05,500 --> 00:03:05,660 Ja. 82 00:03:05,660 --> 00:03:12,360 Uh. Toen komt er een hoge piet aan met een soldaat en een burger. Ze moesten mijn vader hebben. 83 00:03:12,360 --> 00:03:18,900 En ze gingen dus overal naartoe. En met een paaltjes. En overal paaltjes gezet. 84 00:03:18,900 --> 00:03:23,660 Want er werden bunkers gebouwd. En dat ging in een razend snel. 85 00:03:23,660 --> 00:03:24,140 Ja? 86 00:03:24,140 --> 00:03:24,759 Die paaltjes stonden er en ik stond erbij. 87 00:03:24,760 --> 00:03:31,080 Zegt die Duitsers: ‘Als je die weghaalt..’, tenminste in het Duits dan, ‘..gaat je kop eraf’. 88 00:03:32,630 --> 00:03:33,340 Zei die dat tegen u? 89 00:03:33,340 --> 00:03:37,426 Tegen mij. Hij zegt ‘Als je die weghaalt..’. Dat begreep ik eruit, deed hij zo... Van weet je wel. 90 00:03:37,427 --> 00:03:46,630 Dan gaat je kop eraf. En toen kwam er een heel regiment mannen met schoppen. 91 00:03:46,750 --> 00:03:49,270 Dat noemden ze de organisatie ‘Hottentot’. 92 00:03:49,650 --> 00:03:49,910 Ja. 93 00:03:49,910 --> 00:03:50,440 Wel eens van gehoord? 94 00:03:50,440 --> 00:03:52,369 Ja. Bunkerbouwers ja, ja. 95 00:03:52,370 --> 00:03:53,430 Wel 30,40 man. En die gingen aan het spitten. 96 00:03:53,430 --> 00:03:59,760 En dat ging..Allemaal handwerk maar dat ging toch behoorlijk snel. 97 00:03:59,760 --> 00:04:01,500 Ja, ja. 98 00:04:01,500 --> 00:04:06,170 En toen dat klaar was, toen kwamen dus die bewoning. 99 00:04:06,170 --> 00:04:10,450 En dan heb ik het over die soldaten waar je dus redelijke goede contacten mee had. 100 00:04:10,450 --> 00:04:10,612 Ja. 101 00:04:10,613 --> 00:04:13,810 Dat waren de eerste groep die bleef het langst hier hangen. 102 00:04:14,010 --> 00:04:20,270 Oké. Maar was dat allemaal nog in die zomer, die eerste zomer van de oorlog? 103 00:04:20,270 --> 00:04:22,649 Ja. Nee, nee. Ik denk dat het al gauw ’42 was hoor. 104 00:04:22,650 --> 00:04:22,830 Oké. 105 00:04:22,830 --> 00:04:23,610 Dat het echt klaar was. 106 00:04:24,120 --> 00:04:24,560 Oké. Ja. 107 00:04:25,300 --> 00:04:25,870 Kijk ik kan er natuurlijk wel langs gaan maar.. 108 00:04:25,870 --> 00:04:28,850 Maakt niet uit, maakt niet uit. 109 00:04:28,850 --> 00:04:32,350 Maar tussendoor kwamen heel wat soldaten hier in het dors. 110 00:04:33,080 --> 00:04:33,950 Kwamen dan slapen? 111 00:04:33,950 --> 00:04:34,950 De hele dors werd gevorderd. 112 00:04:34,950 --> 00:04:36,450 Wat is de dors? 113 00:04:36,450 --> 00:04:37,360 Dat is hooiberg. 114 00:04:37,360 --> 00:04:37,680 Oké. 115 00:04:37,680 --> 00:04:40,990 Die was leeg want het was mei, juni. De hooi was op. 116 00:04:40,990 --> 00:04:41,410 Ja. 117 00:04:41,410 --> 00:04:48,800 En dan komt, de aannemer komt hier met een wagen cement, portland. En die moest hierin. 118 00:04:48,800 --> 00:04:52,600 Maar mijn vader: ‘Je komt er niet in’. ‘Ben je bedonderd?’ Straks moet mijn hooi erin. 119 00:04:52,600 --> 00:04:53,380 Ja. 120 00:04:53,380 --> 00:04:59,409 Hij gaat weg en hij komt terug. Want een hoge piet en openmaken. Open maken. 121 00:04:59,410 --> 00:05:04,070 Mijn vader kon die Hollander wel schieten. 122 00:05:04,430 --> 00:05:04,730 Hm. Ja. 123 00:05:04,730 --> 00:05:07,830 Verlatem uit Alkmaar. Evert Verlatem. 124 00:05:07,830 --> 00:05:08,980 Je weet nog de naam? 125 00:05:08,980 --> 00:05:09,590 Ja. Ja, dat weet ik! 126 00:05:09,590 --> 00:05:09,840 Ja. 127 00:05:09,840 --> 00:05:11,930 Ja dat zal ik niet vergeten. 128 00:05:11,930 --> 00:05:16,560 En hoe was dat voor u? Hoe vond u dat toen die bunkerbouwers kwamen? 129 00:05:16,560 --> 00:05:17,610 Ik vond het een ramp. 130 00:05:17,610 --> 00:05:18,250 Ja? 131 00:05:18,250 --> 00:05:22,300 Echt. Want die jongens die kon ik helemaal niet. 132 00:05:22,300 --> 00:05:27,860 Ja ik had geen haat tegen die jongens maar ze waren overal bezig. Je kon niks meer. 133 00:05:27,860 --> 00:05:28,680 Nee. 134 00:05:28,680 --> 00:05:33,030 De boomgaard werd platgehakt. Weer door een andere groep mensen. 135 00:05:33,250 --> 00:05:39,460 En we hadden een hele boel bessenbomen. Mooi tuintje. Alles plat. 136 00:05:39,460 --> 00:05:39,950 Ja. 137 00:05:39,950 --> 00:05:42,180 En spelen kon je niet meer. 138 00:05:42,180 --> 00:05:47,050 Nee, nee, nee. Maar dat waren Nederlandse mannen, die bunkerbouwers? 139 00:05:47,050 --> 00:05:51,050 Ja. Als we naar school gingen, kwamen we ze tegen. 140 00:05:51,050 --> 00:05:54,220 Wat..’Hé Piet..’. Want je had wel wat contact met sommige hoor. 141 00:05:54,220 --> 00:05:55,090 Ja, ja. 142 00:05:55,090 --> 00:05:56,890 Ik weet nog die voorop die was een hele langert. 143 00:05:56,890 --> 00:05:56,964 Ja? 144 00:05:56,965 --> 00:05:58,360 Daarom dacht ik, daarom noemen ze het zeker ‘Hottentot’. 145 00:05:58,360 --> 00:06:06,600 Ja, ja. Dus die hebben, die hebben hier wel een half jaar bezig geweest. Dat dat klaar was. 146 00:06:06,600 --> 00:06:07,460 Oké ja. 147 00:06:07,460 --> 00:06:14,020 Want dat dreigde af weer...Die tolbrugstelling. Die allemaal werd met zo een betonmolentje. 148 00:06:14,020 --> 00:06:14,340 Oké. 149 00:06:14,340 --> 00:06:21,050 Dat moest dag en nacht doorgaan. En die uitvoerder ’s nachts om 12 uur had hij pech zogenaamd. 150 00:06:21,050 --> 00:06:22,420 Was gesaboteerd. 151 00:06:22,420 --> 00:06:22,930 Oké. 152 00:06:23,250 --> 00:06:24,220 Hij deed het niet meer. 153 00:06:24,220 --> 00:06:24,436 Oké. 154 00:06:24,436 --> 00:06:27,410 We hebben de hele dag stilgelegen maar het was wel lek. 155 00:06:27,910 --> 00:06:30,210 Maar was het echt sabotage? 156 00:06:30,300 --> 00:06:36,140 Dat zei hij niet in het open..niet hardop, maar ik voelde het wel. Hij deed het gewoon niet. 157 00:06:36,240 --> 00:06:41,690 En die mof tieren want die mof liep te wachten. En ‘tttt’ maar hij doet het niet. 158 00:06:41,690 --> 00:06:41,939 Hm. 159 00:06:41,939 --> 00:06:42,188 Ja. 160 00:06:42,188 --> 00:06:48,750 Ja. En hoe was..Wat bouwde ze hier allemaal? Welke, hoeveel bunkers bouwden ze? 161 00:06:48,750 --> 00:06:54,070 Uh ik heb ze nog van morgen nog geteld..3,5,8..Stuk of 10, 12. 162 00:06:54,070 --> 00:06:54,950 Zo. 163 00:06:55,220 --> 00:06:57,740 Waarvan vijf bewoonbaar gemaakt werden. 164 00:06:57,740 --> 00:06:57,984 Oké. 165 00:06:57,985 --> 00:07:00,964 Had je dus het een voor drinkwater was er, drinkwater dus. 166 00:07:01,530 --> 00:07:09,210 Er was nog een object voor geweren, een soort mitterieurnest. En daar stond een draaiend afweer. 167 00:07:09,210 --> 00:07:10,499 En die daar nog staat was een munitiebunker. 168 00:07:10,500 --> 00:07:11,010 Oké ja. 169 00:07:11,010 --> 00:07:17,280 Daar waren geen ramen in. Daar kon je..Dat heb ik nooit geweten. Daar kwam je niet in. 170 00:07:17,280 --> 00:07:17,510 Ja. 171 00:07:17,510 --> 00:07:18,680 Ja. 172 00:07:19,800 --> 00:07:23,260 En dan waren er ook bunkers waar de soldaten moesten slapen? 173 00:07:23,260 --> 00:07:27,437 Ja. Dat was gewoon twee in een. Ze stonden, er stonden twee kribben iedere kant. 174 00:07:27,437 --> 00:07:32,430 Daar konden vier soldaten slapen. Met een tafeltje en een kacheltje en dat was het. 175 00:07:32,430 --> 00:07:36,710 Ja, ja. En dat was in 1942 klaar? 176 00:07:36,710 --> 00:07:37,500 Ja. 177 00:07:37,500 --> 00:07:38,790 Ongeveer. 178 00:07:38,790 --> 00:07:41,410 Ja ongeveer hoor. Dat zei ik..Dat is.. 179 00:07:41,410 --> 00:07:41,599 Nee.. 180 00:07:41,599 --> 00:07:43,024 Ik heb het niet opgeschreven maar. 181 00:07:43,024 --> 00:07:45,420 Daar ben ze wel gauw aan begonnen want ze moesten dus plek hebben. 182 00:07:45,420 --> 00:07:45,830 Ja. 183 00:07:45,830 --> 00:07:49,050 En toen werd het dus spergebied. 184 00:07:49,050 --> 00:07:49,420 Ja. 185 00:07:49,420 --> 00:07:54,120 Dus er kwam weer een groep mensen. En dan gingen ze hekken maken, afrastering. 186 00:07:54,340 --> 00:07:56,770 Waar liep dat? Waar liep dat spergebied? 187 00:07:56,770 --> 00:07:57,140 U..? 188 00:07:57,141 --> 00:07:58,530 Waar was dat..? 189 00:07:58,530 --> 00:08:03,210 Dat begon daar waar je ingang van de Oosterbuurtweg. Daar was dus de hoofdpoort. 190 00:08:03,290 --> 00:08:09,610 En daar liep die hek die liep er door zo. Rondom. Met draden zo, een stuk of 10 draden zo. 191 00:08:09,610 --> 00:08:13,379 En dan zo. Was je ongeveer..laten we zeggen 4 meter breed. Dus je kon er zomaar niet doorheen. 192 00:08:13,380 --> 00:08:13,994 Nee, nee. 193 00:08:13,995 --> 00:08:18,230 En ik ben er een keer overheen gesprongen met mijn polstokkie. 194 00:08:18,230 --> 00:08:19,180 Echt waar? 195 00:08:19,180 --> 00:08:22,103 Ja, ja. Kwajongen met mijn broer Jaap. 196 00:08:22,103 --> 00:08:23,619 ‘Jaap zegt ‘Joh, dat ken niet hoor’. Ik zeg Nou ik 197 00:08:23,619 --> 00:08:26,850 probeer het joh’. Ik had kievietseieren in mijn petje. 198 00:08:26,920 --> 00:08:32,299 En ik dook zo door de draden naar beneden. Mijn handen opengescheurd en zo. Nooit meer gedaan. 199 00:08:32,300 --> 00:08:33,910 Nee. Dat doe je maar één keer. 200 00:08:33,910 --> 00:08:37,320 Dat heb ik daarna nooit meer gedaan. 201 00:08:37,320 --> 00:08:40,470 En, en durfden jullie nog meer kattenkwaad uit te halen? 202 00:08:40,470 --> 00:08:48,180 Ja. Dat durfden wij wel hoor. We hadden..Toen waren hier ook paarden. 203 00:08:48,180 --> 00:08:52,310 En mijn broer Jan zegt ‘Ik pik straks die borstels en die roskam 204 00:08:52,310 --> 00:08:54,900 weg’. Ik zeg ‘Joh, doe het nou niet want wat heb je eraan. 205 00:08:54,900 --> 00:08:59,840 Wat moet je ermee?’. Nou ik pak hem straks als hij weg is. En hij hebt ze gepakt. 206 00:08:59,880 --> 00:09:00,980 Maar hij heb het geweten hoor. 207 00:09:00,980 --> 00:09:01,450 Ja? 208 00:09:01,450 --> 00:09:07,626 Hij heb het geweten. Ze hebben weken gezocht. Ik denk dat het dus een persoonlijke eigendom was. 209 00:09:07,627 --> 00:09:09,500 Dus dat hun verantwoordelijk waren voor die spullen. 210 00:09:09,500 --> 00:09:09,666 Ja. 211 00:09:09,666 --> 00:09:13,971 Nou hij heb er een drama van gemaakt. En ze lagen in de tuin onder de erwten. 212 00:09:13,972 --> 00:09:16,684 Je weet wel erwten, had hij ze ondergeschoven. 213 00:09:16,530 --> 00:09:18,050 Oké. Ja. 214 00:09:18,050 --> 00:09:20,890 ‘En Piet jij weet dat wel’, zei hij. En ik wist dat niet. 215 00:09:20,890 --> 00:09:21,088 Nee. 216 00:09:21,088 --> 00:09:23,520 Maar Jan wist dat wel, die had..Ik weet het niet. 217 00:09:23,520 --> 00:09:27,890 Ja, ja. Was Jan uw broer? Jan is uw broer? 218 00:09:27,890 --> 00:09:28,090 Ja. 219 00:09:28,090 --> 00:09:33,220 Ja. En er waren hier paarden van de Duitsers? Hoe ging dat? 220 00:09:33,230 --> 00:09:33,520 Uh.. 221 00:09:33,520 --> 00:09:36,320 Er waren hier paarden van de Duitsers. 222 00:09:36,320 --> 00:09:38,860 Ja dat waren Duitsers. Dat waren Duitse paarden. Je moest echt niet ‘Ho’ zeggen. 223 00:09:38,860 --> 00:09:41,960 Je moest ‘Prr’ zeggen. 224 00:09:41,960 --> 00:09:47,060 Vandaar dat ik toen zei van..Je moest één dag per week voor de weermacht werken. 225 00:09:48,070 --> 00:09:50,600 Mijn vader hoefde dat niet want mijn broer Kees was ouder als ik. 226 00:09:50,600 --> 00:09:54,231 Die kon goed mennen en mijn vader: ‘Ga jij maar naar het strand 227 00:09:54,231 --> 00:09:58,000 of duin met de wagen.’ En hij nam het paard van de buurman mee. 228 00:09:58,000 --> 00:09:59,970 Dat kon hij thuisblijven. Als je maar met paarden kwam. 229 00:09:59,970 --> 00:10:00,890 Ja. 230 00:10:01,700 --> 00:10:07,910 Twee paarden. En dan ging ik mee want dan ging je die kruiberg op met de boerenwagen zonder rem. 231 00:10:07,910 --> 00:10:14,010 En dan bovenop stopte die en dan moest ik dus achter die achterwielen een lange paal stoppen. 232 00:10:14,340 --> 00:10:14,550 Oké. 233 00:10:14,550 --> 00:10:15,560 Voor de rem. 234 00:10:15,560 --> 00:10:16,060 Ja. 235 00:10:16,060 --> 00:10:17,910 Dan ging hij naar beneden zo. 236 00:10:17,910 --> 00:10:18,740 Jij was de rem? 237 00:10:18,740 --> 00:10:21,169 Ja. Daarom moest ik mee om die paal ertussen te stoppen. 238 00:10:21,170 --> 00:10:22,900 Dan kon hij zelf ook wel maar dit was natuurlijk...Ik vond het leuk! 239 00:10:22,900 --> 00:10:23,178 Ja. 240 00:10:23,178 --> 00:10:24,570 Dat was de rem. 241 00:10:24,570 --> 00:10:28,510 En, en, en dan? Wat gingen jullie dan doen daar op de kruisberg? 242 00:10:28,510 --> 00:10:31,120 Palen trekken op het strand. 243 00:10:31,190 --> 00:10:33,970 Op die zandbank moesten allemaal palen ingespoten worden door de brandweerspuit. 244 00:10:33,970 --> 00:10:34,190 O. 245 00:10:34,190 --> 00:10:41,340 Dus die palen moesten van het duin af boven. Naar het strand, naar die zandbak gesleept worden. 246 00:10:41,430 --> 00:10:43,850 Want ze gingen palen in de zee zetten? 247 00:10:43,850 --> 00:10:45,370 Op die zandbank. 248 00:10:45,630 --> 00:10:45,680 Oké. 249 00:10:45,680 --> 00:10:52,610 Later was er eentje stuk want ze hadden er ook mijnen opgezet. Ja. En die was geëxplodeerd. 250 00:10:52,610 --> 00:10:55,250 Net een scheerkwast. Dat weet ik nog wel. 251 00:10:55,840 --> 00:10:56,960 Want ik snap het niet. 252 00:10:56,960 --> 00:11:03,180 Nou die paal, als die.. als het klaar was, het gedeelte, werden er mijnen op gemonteerd. 253 00:11:03,180 --> 00:11:08,360 Op die palen. Met een inkeping. Dan werd die mijn.. Dus als je erop ging zitten, dan ging ie. 254 00:11:08,360 --> 00:11:13,340 Die is toen geëxplodeerd. Die hele paal hebben ze, net een scheerkwast 255 00:11:13,340 --> 00:11:13,510 Ja. 256 00:11:13,510 --> 00:11:14,230 Gebruikt. 257 00:11:14,230 --> 00:11:15,190 Allemaal. 258 00:11:15,190 --> 00:11:18,100 En ook een mijnenrijder. 259 00:11:18,100 --> 00:11:18,710 Moesten jullie ook? 260 00:11:19,320 --> 00:11:24,630 Die waren dus nog leeg. Die waren niet gespannen nog. Dat kistje daar lagen... die Ostekens. 261 00:11:24,630 --> 00:11:29,040 Die werden er pas ingedaan als die geleegd was. Dan werd ie.. Daar waren wij niet bij. 262 00:11:29,040 --> 00:11:31,820 Moest je gewoon ernaartoe brengen. 263 00:11:32,150 --> 00:11:36,060 En hoe vonden jullie dat, dat jullie voor de Duitsers moesten werken? 264 00:11:36,460 --> 00:11:42,240 U.. niet leuk, maar je moest. Je moest. En dan kom ik op het punt. 265 00:11:42,240 --> 00:11:48,810 Op een dag, ga ik even een stukkie verder. Mijn broer wou naar huis gaan. En hij dacht: ‘Verrek! 266 00:11:49,690 --> 00:11:55,220 Dat kan niet.’. Dat padje was dichtgemaakt. Dus hij moest, laat maar zeggen, rechtsaf. 267 00:11:55,220 --> 00:12:00,050 Daar was ik niet bij toevallig. En hij komt in een landje. 268 00:12:00,580 --> 00:12:07,400 En hij moest een paard uitspannen en afgeven. Paard met wagen en al afgeven. 269 00:12:07,400 --> 00:12:10,220 Kreeg je briefie, kreeg je briefjes mee. Hij kwam huilend thuis. 270 00:12:10,220 --> 00:12:11,020 Ja. 271 00:12:11,590 --> 00:12:13,590 Zijn paarden waren in beslag genomen. 272 00:12:13,590 --> 00:12:15,330 Ja. Dat was gewoon paarden van jullie zelf? 273 00:12:15,330 --> 00:12:19,940 Ja. Vandaar dat ik zeg..ze hielpen op het land. 274 00:12:20,540 --> 00:12:25,666 Ze kwamen hier en Kees vertelde zo tegen die Duitsers dat het paard was gevorderd. 275 00:12:25,667 --> 00:12:31,160 Hij vond het niet leuk die Duitser. Hij zegt ‘Ik helpen.’. Want we moesten s’ middags hooien. 276 00:12:31,160 --> 00:12:31,880 Ja. 277 00:12:32,170 --> 00:12:37,660 Had hij het paard gehaald en dan ging hij mee met de wagen. Hij ging helpen hooien. 278 00:12:37,660 --> 00:12:41,560 Dat vond ik nog wel leuk. Maar hij vond het niet leuk. 279 00:12:41,560 --> 00:12:42,145 Nee, nee. 280 00:12:42,145 --> 00:12:47,150 Dat zei hij ook openlijk: ‘Dat vind ik niet leuk chef.’ Je paard ingepikt is. 281 00:12:47,150 --> 00:12:49,870 Want hoeveel paarden hadden jullie zelf? 282 00:12:50,290 --> 00:12:51,320 Wie? Die Duitsers? 283 00:12:51,320 --> 00:12:51,620 Nee jullie, jij. 284 00:12:51,620 --> 00:12:57,972 U..1, soms 2. 1 voor reserve. Maar ja dat was nog een heel jong paardje. 285 00:12:57,972 --> 00:12:59,580 Daar kon je nog niks mee doen. 286 00:12:59,580 --> 00:13:00,160 Die moest het nog leren. 287 00:13:00,160 --> 00:13:03,453 Ja. En dat ene paard dat hadden ze ingenomen? 288 00:13:03,900 --> 00:13:08,440 Ja. Een geliefd paard. En..hij stond er niet bij stil. Hij was klaar. Hij dacht ‘Ik ga naar huis.’ 289 00:13:08,440 --> 00:13:08,700 Ja. 290 00:13:08,700 --> 00:13:09,872 En hij kon niet naar huis. 291 00:13:12,750 --> 00:13:13,920 Ja, ja. 292 00:13:14,760 --> 00:13:16,369 U..Toen werd die trein. Die trein werd toen geladen. Dat hoorde mijn vader. 293 00:13:16,370 --> 00:13:23,980 En die is dan naar Zaandam gereden op de fiets, op zijn antiplof, om te kijken. 294 00:13:23,980 --> 00:13:27,551 En daar stond die trein aan flarden geschoten. Hij kon er niet bijkomen. 295 00:13:27,700 --> 00:13:29,470 Dus hij zegt ‘Volgens mij is hij nog dood ook.’ Paarden moesten allemaal naar het front. 296 00:13:29,470 --> 00:13:30,310 Oké. 297 00:13:33,730 --> 00:13:37,910 Allemaal noodsprongen. Ja. 298 00:13:39,860 --> 00:13:40,558 Ja dat is naar hè. Dat is.. 299 00:13:41,250 --> 00:13:49,710 Ja dat is..Het is lang geleden maar dat beeld zie je nog helder voor je. Dat lieve beesie. Kom. 300 00:13:49,710 --> 00:13:51,290 Nou nee. Dat is foute boel natuurlijk. 301 00:13:51,290 --> 00:13:58,830 Dat beest moet voor de kar en dat moet daar ‘Popopop’ aan het front. 302 00:13:58,830 --> 00:13:59,108 Ja,ja,ja. 303 00:13:59,108 --> 00:14:00,190 U..het oostfront was echt een ramp. 304 00:14:00,190 --> 00:14:03,321 Het gaat er om mijn ervaringen, maar dat hoorde ik dus wel! 305 00:14:03,520 --> 00:14:05,980 Ja? Hoe hoorden jullie dat? 306 00:14:07,830 --> 00:14:12,645 U..Er kwam hier een postbode. Die mocht hier gewoon komen door die poort. 307 00:14:13,090 --> 00:14:13,520 Ja. 308 00:14:13,520 --> 00:14:21,390 En er kwam ook zo’n textiel meubel..beddenmaker. Stiemer uit de Burgemeester Mooijstraat. 309 00:14:21,550 --> 00:14:26,030 En die kwam hier wel eens het bed repareren. Ja, die mocht gewoon binnenkomen hier. 310 00:14:26,030 --> 00:14:27,229 En die had een hoop nieuwtjes. Postbode. 311 00:14:27,230 --> 00:14:27,370 Ja. 312 00:14:27,370 --> 00:14:36,360 En die had gehoord dat die trein beschoten was. Want dat was toen elke dag raak. 313 00:14:36,600 --> 00:14:42,010 Ze kregen geen schijn van kans bij die Duitsers. Die treinen met tanks en munitie. Allemaal ‘Pets’. 314 00:14:42,010 --> 00:14:43,240 Ja, ja. 315 00:14:43,240 --> 00:14:44,360 Op de locomotieven. 316 00:14:44,360 --> 00:14:46,780 Ja. Allemaal Engelse vliegtuigen? 317 00:14:46,780 --> 00:14:47,310 Ja, ja. 318 00:14:47,310 --> 00:14:47,750 Ja. 319 00:14:47,750 --> 00:14:51,320 Maar dan spreek ik over ’43 al weer. Toen had Engeland de macht.. 320 00:14:51,320 --> 00:14:51,477 Ja. 321 00:14:51,477 --> 00:14:53,100 In de lucht. In het begin niet. 322 00:14:54,290 --> 00:14:57,740 Nee. Maar hier, je kon hier niet gewoon normaal..andere mensen uit Castricum? 323 00:14:57,740 --> 00:14:59,300 Mensen mochten hier niet binnenkomen? 324 00:14:59,300 --> 00:15:02,903 Nee. Er was toen een meisie. Was denk op zondagmiddag. 325 00:15:03,230 --> 00:15:06,791 Er was zeker iemand bij de poort. Dat weet ik niet. Haar oom had hier nog land. 326 00:15:07,040 --> 00:15:08,850 En dat mocht hij gewoon exploiteren. 327 00:15:08,850 --> 00:15:13,350 Tussen die hekken door mocht hij dat toch wel ploegen en zaaien. Dat mocht nog evengoed. 328 00:15:13,880 --> 00:15:22,270 En die, die gaat...Die loopt hier die poort in en die wordt gegijzeld door die Duitser die hier zat. 329 00:15:22,310 --> 00:15:24,710 Die was de commandant en die zegt ‘Hé, wat moet je daar? 330 00:15:24,710 --> 00:15:28,440 Kom hier binnen.’. Die heb een dag vastgezeten. 331 00:15:29,670 --> 00:15:34,200 Gewoon door aar..Gewoon door tarwekorreltjes die ze opzocht voor bossie. 332 00:15:34,460 --> 00:15:34,710 Ja. 333 00:15:34,710 --> 00:15:36,050 Kon je broodje van maken. 334 00:15:36,050 --> 00:15:38,890 Ja. En er was toen al schaarste? 335 00:15:38,890 --> 00:15:39,250 Ja. 336 00:15:39,250 --> 00:15:39,920 Ja. 337 00:15:39,920 --> 00:15:40,100 Ja. 338 00:15:40,100 --> 00:15:42,460 Maar jullie woonden hier toen nog wel? 339 00:15:42,460 --> 00:15:42,690 Ja, ja. 340 00:15:42,690 --> 00:15:43,969 Jullie mochten hier gewoon wonen? 341 00:15:43,970 --> 00:15:47,040 We zijn tot ‘44, begin ‘44 hier gebleven. 342 00:15:47,040 --> 00:15:51,170 Ja. En u ging naar school? Kon u naar school gaan? 343 00:15:51,170 --> 00:15:52,700 Ja. 344 00:15:52,810 --> 00:15:54,140 U ging naar school? 345 00:15:54,140 --> 00:15:54,920 Ja. 346 00:15:54,940 --> 00:15:56,500 Dat bleef gewoon doorgaan? 347 00:15:56,500 --> 00:16:01,770 Ja dat bleef gewoon doorgaan. Halve dagen, want de meisjes school was gevorderd voor de Duitsers. 348 00:16:02,240 --> 00:16:04,890 Dus ’s morgens de jongens of ’s morgens de meiden. Dat wisselde wel eens. 349 00:16:04,890 --> 00:16:06,590 Dat was de helft van de dagen. 350 00:16:06,590 --> 00:16:11,960 Oké. Ja. Katholieke school? Was het een katholieke school? 351 00:16:11,960 --> 00:16:15,050 Ja, ja. Katholieke school. 352 00:16:15,050 --> 00:16:19,840 Ja. En jullie woonden hier en die Duitse soldaten woonden hier ook? 353 00:16:19,840 --> 00:16:20,680 Ja. 354 00:16:20,720 --> 00:16:23,299 En hoe was dat contact dan met die Duitse soldaten? 355 00:16:23,300 --> 00:16:24,050 Die was goed. 356 00:16:24,050 --> 00:16:26,040 Ja? Kunt u..wat, wat.. 357 00:16:26,040 --> 00:16:31,990 Ze kwamen ’s avonds. Een paar Duitsers die kwamen ’s avonds gewoon binnen een koppie koffie drinken. 358 00:16:33,330 --> 00:16:38,050 En dan kan je zeggen: ‘Ja, dat is toch fout?’. Die mof, die moet eruit, die moet dood. Maar ja. 359 00:16:38,050 --> 00:16:39,110 Je zit er middenin. 360 00:16:39,110 --> 00:16:39,640 Ja. 361 00:16:40,210 --> 00:16:44,190 Mijn vader gaf ze ook melk. Of gaf ze..Zij betaalden er gewoon voor. 362 00:16:44,190 --> 00:16:44,580 Ja. 363 00:16:44,580 --> 00:16:45,790 Ze kochten ook eieren. 364 00:16:45,790 --> 00:16:46,350 Ja. 365 00:16:46,350 --> 00:16:47,770 Kartoffels. 366 00:16:48,110 --> 00:16:48,770 Ja. 367 00:16:48,840 --> 00:16:56,280 En nog wat. We hadden dus 14 koeien. Maar we moesten alle jaren 2 koeien leveren aan de weermacht. 368 00:16:56,280 --> 00:16:59,320 Dat moest. Zoveel kilo was twee koeien. 369 00:16:59,320 --> 00:17:05,820 Er waren er al een stuk of 4 weg. We spreken over ‘43 ongeveer. 370 00:17:05,950 --> 00:17:08,470 Mijn vader gaat naar die veldwebel toe en hij zegt ‘Kijk. 371 00:17:08,470 --> 00:17:14,260 Dan moet ik morgen weer 600 kilo leveren voor de weermacht. 372 00:17:14,260 --> 00:17:19,554 Maar ik geef jullie hier melk en eieren..Maar nog een jaar en dan heb ik geen 373 00:17:19,590 --> 00:17:26,170 koeien meer.’En het: ‘Kom mit’. Hij gaat, met mijn vader, naar de Ortscommandant. 374 00:17:27,550 --> 00:17:32,170 En die pakt de brieven. Een stempel erop. Hij zegt ‘Die wagen komt morgenochtend. 375 00:17:32,170 --> 00:17:36,760 Mag er niet in.’ Hij gaf die brief aan die wacht. Ja, ik weet het nog precies hoor. 376 00:17:36,760 --> 00:17:43,200 En ’s maandags morgen zie ik die wagen komen van de GGD. Dat waren ook hele zware jongens. 377 00:17:43,200 --> 00:17:48,030 En die stopt daar. En ik denk: ‘Het zal mij benieuwen!’. Of die poort open gaat. 378 00:17:48,030 --> 00:17:48,810 Ja. 379 00:17:49,050 --> 00:17:51,730 Die poort ging niet open. Dus mijn vader. 380 00:17:52,930 --> 00:17:55,020 Het was goed geregeld? 381 00:17:55,020 --> 00:17:55,304 Ja. 382 00:17:55,304 --> 00:18:02,410 Ja. En uw vader kon hij, was hij..Hoe keek uw vader tegen die soldaten aan? 383 00:18:02,410 --> 00:18:06,870 Kon hij, was hij anti-Duits uw vader of niet zo? 384 00:18:07,110 --> 00:18:08,110 Even wachten hoor. 385 00:18:08,110 --> 00:18:15,360 Uw vader. Hoe ging die met de Duitse soldaten? Hoe keek hij tegen Duitsland aan? U.. 386 00:18:16,410 --> 00:18:17,900 Hoe mijn vader tegen de Duitsers aankeek? 387 00:18:17,900 --> 00:18:18,750 Ja. 388 00:18:19,390 --> 00:18:27,060 Ja hij zag ze wel als vijand. Maar hij had geen keus. Er lagen hier ook vier Italianen. 389 00:18:29,540 --> 00:18:35,480 Eerst vochten ze samen in Italië. Heb ik ook van horen zeggen. Wist ik toen ook niet. 390 00:18:36,310 --> 00:18:41,960 Maar Mussolini haakte af. Dus toen werden de Italianen gevangen genomen. Tenminste een heel deel. 391 00:18:41,960 --> 00:18:47,291 Hier waren dus 4 Italianen gevangen genomen. En die kwamen het terrein niet af. 392 00:18:47,291 --> 00:18:57,380 Dan op gegeven moment waren ze weg. Gevlucht. Enneh. Nou er kwamen 4 van die hoge pieten aan. 393 00:18:57,590 --> 00:19:01,140 En mijn vader.. We zaten een broodje te eten maar hij moest naar buiten komen. 394 00:19:01,140 --> 00:19:07,270 Nou, ik pieste bijna in mijn broek. Denk, ik hoop niet dat je het weet. Want hij wist het wel hoor. 395 00:19:08,220 --> 00:19:13,490 Maar ik hoop toch dat hij zijn mond houdt. Gelukkig mocht hij hier blijven. 396 00:19:13,490 --> 00:19:17,140 Ze hebben uren staan te kletsen met hem. Daarna achteraf kwamen ze weer. 397 00:19:18,190 --> 00:19:21,650 Maar hij hield zijn eigen stijf. Meestal nemen ze je mee. 398 00:19:21,650 --> 00:19:26,150 En dan krijg je op je sodemieter en dan komt het eruit. 399 00:19:27,380 --> 00:19:34,060 Maar de volgende dag gaan ze hooi rijden met mijn buurman Glorie. Zo daar door de poort heen. 400 00:19:34,060 --> 00:19:37,216 Zo daar het land in. Richting Uitgeest daar had hij land. 401 00:19:38,230 --> 00:19:43,236 En ze rijden het land in en hij ziet een paar benen onder het hooi vandaan komen. 402 00:19:44,980 --> 00:19:58,900 En dat waren die Italianen. Doorrijden. Hij zegt ‘Chef, we hebben honger. 403 00:19:58,900 --> 00:19:59,413 We hebben honger.’ ‘Ik zal daarstraks wel brood meenemen.’ 404 00:19:59,414 --> 00:19:59,601 Hij kon ook wel vrij..Ja dat lukte op gegeven moment wel. 405 00:20:00,850 --> 00:20:05,800 En hij komt thuis en zegt tegen mijn moeder: ‘Ik ga vanavond even brood brengen daar hoor. 406 00:20:05,800 --> 00:20:11,010 Want daar lagen de It..’. ‘Als je dat proberen, als je dat proberen. 407 00:20:11,210 --> 00:20:18,050 Je bent 2 dagen ben je zwaar onder vuur genomen. Als je daar heen gaan, pakken ze je. Geheid. 408 00:20:18,980 --> 00:20:22,790 Weet je wat jullie doen moeten? Helemaal niet heengaan. Ook geen hooi halen. 409 00:20:23,520 --> 00:20:29,480 Ga maar ergens anders hooi halen. Denk dat ze je in de gaten houden.’ En daar had ze gelijk in. 410 00:20:31,220 --> 00:20:32,960 Dus uw vader is niet meer gegaan? 411 00:20:32,960 --> 00:20:33,430 Hè? 412 00:20:33,430 --> 00:20:35,290 Uw vader is niet gegaan? 413 00:20:35,290 --> 00:20:41,890 Nee, nee. Nee hij was niet bang. Hij was niet bang, maar hij luisterde wel naar zijn vrouw. 414 00:20:41,890 --> 00:20:46,210 Van: ‘Jongen, denk erom!’ Maar hij had dus medelijden met de jongens. Zij hadden honger. 415 00:20:46,780 --> 00:20:47,020 Ja. 416 00:20:47,020 --> 00:20:54,040 Maar ja. Later is er eentje hier geweest. Na de oorlog. Ik was jammer genoeg niet thuis. 417 00:20:54,040 --> 00:20:56,880 En hij had het heel slecht gehad. 418 00:20:57,640 --> 00:20:58,599 Maar ze hebben het wel overleefd? 419 00:20:58,600 --> 00:20:59,780 Ze hebben het wel overleefd. 420 00:20:59,780 --> 00:21:04,570 Ze hebben een tijd in het Egmond.. In dat.. 421 00:21:04,570 --> 00:21:04,900 Klooster. 422 00:21:04,900 --> 00:21:05,640 Klooster gezeten. 423 00:21:05,640 --> 00:21:05,770 Oké. 424 00:21:05,770 --> 00:21:12,510 Daar wisten ze te komen. Maar ze waren bij een boer geweest. Die...Ja, ze hadden geen kans. 425 00:21:12,510 --> 00:21:14,060 Die heb ze afgebeuld. 426 00:21:17,070 --> 00:21:17,800 Oké. 427 00:21:17,800 --> 00:21:17,972 Ja. 428 00:21:17,973 --> 00:21:23,270 Ja, ja. En u zegt ‘Soms kwamen die Duitse soldaten ook gewoon binnen. Kopje koffie drinken.’ 429 00:21:23,270 --> 00:21:23,880 Ja. 430 00:21:24,080 --> 00:21:27,350 En, en weet u dan waarover er gepraat werd? 431 00:21:27,350 --> 00:21:27,940 Dat weet ik eigenlijk niet. 432 00:21:27,940 --> 00:21:29,010 Nee. 433 00:21:29,410 --> 00:21:34,630 Ze probeerden elkaar verstaanbaar te maken. En over de politiek werd eigenlijk niet gesproken. 434 00:21:34,630 --> 00:21:35,570 Nee. 435 00:21:35,570 --> 00:21:37,170 Dat kon je beter niet doen. 436 00:21:37,170 --> 00:21:37,253 Nee. 437 00:21:37,253 --> 00:21:37,960 Mijn vader begon er ook niet over. 438 00:21:37,960 --> 00:21:38,680 Nee. 439 00:21:38,680 --> 00:21:44,110 Ik heb een keer gehoord van, van die postbode. 440 00:21:44,110 --> 00:21:44,290 Ja. 441 00:21:44,290 --> 00:21:49,740 Hij zegt ‘Jan Dam, het zal lang duren, maar ze verliezen de oorlog hoor.’ Hij had het gehoord. 442 00:21:49,740 --> 00:21:52,456 Er is daar een Duitser, staat daar op wacht. 443 00:21:52,456 --> 00:21:58,690 Nou ik zeg tegen hem: ‘Het zal lang duren, maar jullie verliezen de oorlog.’ Hij werd toch kwaad. 444 00:21:58,690 --> 00:22:10,200 Hij naar mijn vader toe. Hij deed chef... We zeggen wel ‘Mondje dicht’. Want weet wat je zegt. 445 00:22:10,200 --> 00:22:12,090 Dus eigenlijk beschermde hij u toch? 446 00:22:12,090 --> 00:22:12,530 Wat? 447 00:22:12,530 --> 00:22:13,069 Hij beschermde u? 448 00:22:13,070 --> 00:22:15,270 Ja. Daarom zeg ik: ‘Het waren ook goede snuiters.’ 449 00:22:15,270 --> 00:22:15,800 Ja? 450 00:22:15,800 --> 00:22:20,590 Maar later kwamen er SS’ers tussen. En daar moest je echt voor oppassen. 451 00:22:21,070 --> 00:22:25,119 Want Johan Meijne zei tegen mijn vader: ‘Dat zijn NSB-ers.’ 452 00:22:25,120 --> 00:22:25,722 O ja? 453 00:22:25,722 --> 00:22:32,470 Ja. Dat zijn NSB-ers. Denk erom! Als die er zijn, niks.. 454 00:22:33,310 --> 00:22:34,670 Ja. 455 00:22:34,770 --> 00:22:37,160 En dat waren gemene jongens want.. 456 00:22:37,160 --> 00:22:37,406 Ja? 457 00:22:37,406 --> 00:22:40,440 U.. Ik weet niet of het goed gaat zo? 458 00:22:40,440 --> 00:22:41,970 Ja, het gaat heel goed. Heel goed. 459 00:22:41,970 --> 00:22:46,340 Op gegeven moment waren we geëvacueerd. Enneh.. 460 00:22:46,340 --> 00:22:48,010 Waarom evacueerden jullie? 461 00:22:48,010 --> 00:22:48,650 Hè? 462 00:22:48,650 --> 00:22:51,130 Waarom evacueerden jullie? 463 00:22:51,210 --> 00:22:54,960 We kregen een.. Mijn vader kreeg een tip van de ondergrondse. 464 00:22:54,960 --> 00:22:59,110 Maar er werd niet over gesproken want dat moest.. dat mochten die moffen niet horen natuurlijk. 465 00:22:59,110 --> 00:23:01,210 We gingen eigenlijk vrijwillig weg. 466 00:23:01,260 --> 00:23:07,926 Vanwege het gevaar werd er.. hè. Je kon niet zeggen van: ‘Ja, die illegalen 467 00:23:07,927 --> 00:23:11,540 hebben gezegd..’ Want dan zeggen ze: ‘Ja, wie zijn dat dan?’. Dus wij gingen weg. 468 00:23:13,530 --> 00:23:18,190 En eerst kwam er een Duitser s’ avonds op bezoek. Dat we dus. We woonden in het Schoutenbos. 469 00:23:19,060 --> 00:23:23,820 Niet lang. En die kwamen op bezoek ‘s avonds. Mijn vader aan de deur. 470 00:23:23,820 --> 00:23:30,386 Hij zegt ‘Joh, dat vind ik niet leuk.’ Dat doen ik niet. Daar ken het wel, maar hier kan het niet. 471 00:23:31,360 --> 00:23:32,570 Dat zei hij midden in zijn gezicht. Dat kon nog niet. 472 00:23:32,570 --> 00:23:33,650 Waarom niet? 473 00:23:33,650 --> 00:23:46,880 U.. Dan gaan die buren gaan denken van: ‘Die man heb associatie met de Duitsers.’ 474 00:23:46,880 --> 00:23:48,660 Ja. Alsof jullie NSB-ers zouden zijn? 475 00:23:48,661 --> 00:23:49,388 Ja, ja, ja. Dat, zo kwam dat dan over. 476 00:23:49,389 --> 00:23:52,152 Dus mijn vader: ‘Als je morgen daar bent, kom je daar maar weer. 477 00:23:52,153 --> 00:23:57,810 Maar hier kan ik dat even niet hebben.’ En hij pikte dat. Maar toen op een goede nacht. 478 00:23:58,295 --> 00:24:00,210 Mijn vader en mijn broer sliepen hier ’s nachts. 479 00:24:00,210 --> 00:24:03,610 Want er moest weleens een koe kalveren Weet je wel.’Enneh ik 480 00:24:03,610 --> 00:24:12,670 mocht mee, hartstikke leuk, met z’n drieën in zo’n koeienstal. 481 00:24:13,000 --> 00:24:15,570 En ’s nachts word er op de deur geramd. Ja. En er was een hondje mee en die gaat tekeer. 482 00:24:16,040 --> 00:24:21,483 En mijn vader gooit die deur open en gelijk twee geweren in zijn gezicht. Er waren palen gestolen. 483 00:24:21,483 --> 00:24:26,720 Want over het spoor stond alles vol met palen. Vanwege de luchtlanding, de beweging. 484 00:24:27,740 --> 00:24:33,370 Dus die had een paal gezaagd en meegenomen. Een spoor over naar de boerderij. 485 00:24:33,990 --> 00:24:39,800 En dat hadden ze zeker gezien. En die kwamen omrijden zo en die kwamen hier terecht. 486 00:24:39,800 --> 00:24:45,880 Want wij hadden palen gestolen. Dat.. En dat hondje blaffen. 487 00:24:45,880 --> 00:24:48,990 Dat hondje.. Als je dat flikt, als je dat flikt. 488 00:24:49,550 --> 00:24:51,039 Ze wilden dat hondje schieten? 489 00:24:51,040 --> 00:24:54,060 Maar er was ook een klein mannetje, maar hij was niet bang. 490 00:24:55,540 --> 00:24:59,560 Maar toen zegt hij: ‘Als jullie die palen hier vinden, 491 00:24:59,720 --> 00:25:01,500 als jullie hem vinden, mag je me doodschieten’. 492 00:25:01,500 --> 00:25:08,230 ‘Allemaal’. Want we hebben geen paal gehaald. Ze zijn uiteindelijk weggegaan. 493 00:25:10,000 --> 00:25:17,419 En mijn vader was gek met mijn buurman. Die woont dan daar. En de volgende dag gaat hij daar heen. 494 00:25:17,420 --> 00:25:23,820 En hij loopt op het erf zo en hij ziet die paal liggen. Een paal liggen. 495 00:25:23,820 --> 00:25:26,633 Hij zegt ‘Man, je bent door het oog..’. ‘Ja’, hij zegt, ‘Ik heb gisteren een paal 496 00:25:26,634 --> 00:25:35,780 gehaald.’ Hij zegt ‘Je bent door het oog van de naald gegaan.’ Dat waren SS’ers. 497 00:25:35,780 --> 00:25:39,030 Waren 18 jaar en die waren fanatiek. Want ze mochten je terplekke doodschieten. 498 00:25:39,030 --> 00:25:40,490 Werd niet over geluld, gesproken. 499 00:25:40,490 --> 00:25:50,160 Ja, ja. Maar waarom zei de Ondergrondse dat jullie hier beter weg konden gaan? 500 00:25:50,160 --> 00:25:53,690 Waarom zei de Ondergrondse dat? 501 00:25:53,860 --> 00:25:59,740 Ze hadden een bericht gehad van de geallieerden. Want de geallieerden werden al feller. 502 00:25:59,820 --> 00:26:05,980 En op die kleine objecten waren ook gevaarlijk. Werden allemaal onschadelijk gemaakt. 503 00:26:06,320 --> 00:26:09,890 Kijk dit was maar een klein object. Daar was een mitterieur nest. 504 00:26:09,890 --> 00:26:14,650 Daar konden 8 soldaten met een geweer rond. Rond hoor, ja rond. Was echt een gevaarlijk kreng. 505 00:26:14,660 --> 00:26:20,280 En dan die tobrugstelling. Dat was voor draaiend afweer. Een zware mitterieur. 506 00:26:21,270 --> 00:26:26,000 Die zouden ze platgooien. En ik achtte toen ook wel in staat. 507 00:26:26,000 --> 00:26:28,870 Want ik had dat toen ook al meegemaakt van die auto. 508 00:26:28,870 --> 00:26:29,179 Wat? 509 00:26:29,179 --> 00:26:29,411 Hè? 510 00:26:29,411 --> 00:26:32,039 Wat had je meegemaakt met de auto? 511 00:26:32,040 --> 00:26:33,610 Met die auto met Duitse soldaten. 512 00:26:33,610 --> 00:26:35,300 Wat? Wat was dat? 513 00:26:35,300 --> 00:26:37,260 Nee. Nou ik ben met mijn buurjongen ben ik heel even.. 514 00:26:37,260 --> 00:26:44,360 Wacht maar even. Wacht maar. Wacht. Heel even wachten. Wacht maar. 515 00:26:44,360 --> 00:26:52,090 Moet ik even wachten? Gaat het goed? 516 00:26:52,090 --> 00:26:53,790 Heel goed. Heel goed. 517 00:26:53,790 --> 00:26:53,980 Ja? 518 00:26:53,980 --> 00:26:54,620 Ja. 519 00:26:54,620 --> 00:26:55,900 Is het een lulverhaal? 520 00:26:56,630 --> 00:26:59,039 Nee. Het is heel interessant. Ja. 521 00:27:02,030 --> 00:27:03,010 Ken het weer? 522 00:27:03,010 --> 00:27:03,320 Ja. 523 00:27:03,320 --> 00:27:08,720 Ja. Nou ik was met mijn buurjongen kievietseieren aan het zoeken op hun eigen land. 524 00:27:08,720 --> 00:27:13,680 Dat was provinciale weg bij die groene brug. Die ken je wel. Die weet je wel hè? 525 00:27:13,680 --> 00:27:14,610 Ja, ja. 526 00:27:14,610 --> 00:27:20,231 Die was toen al groen. Er komt van Limmen af een wagen een auto met Duitse soldaten. 527 00:27:20,231 --> 00:27:23,079 Het was mooi weer. Het was een open auto. En we zien hem aan komen rijden. 528 00:27:23,079 --> 00:27:27,320 Nou ja was een gewone zaak. Zag je wel meer, met het geweer tussen de benen. 529 00:27:27,790 --> 00:27:34,750 En hij, bij die brug, en we zien twee zilveren vogeltjes. Heel hoog. In een duikvlucht. 530 00:27:34,750 --> 00:27:39,326 En ze nemen die auto toch te grazen en ze scheren over. We konden die piloten zien zitten. 531 00:27:39,326 --> 00:27:46,130 Ze hadden ons zo mee kunnen nemen in het vuur. Ze hebben ons gezien. Ze moeten ons gezien hebben. 532 00:27:47,580 --> 00:27:52,240 Auto aan flarden. Ze keren om boven Uitgeest zowat denk en komen nog een keer terug. 533 00:27:52,240 --> 00:27:58,470 Nog een keer erover heen. En wat ik niet begrijp, nog niet begrijp. 534 00:27:58,470 --> 00:28:01,940 We stonden, laat maar zeggen, 5 meter van die auto af aan deze kant. 535 00:28:01,940 --> 00:28:07,209 En ze werden zo beschoten. En de stukken mens lagen vlak voor onze benen. 536 00:28:07,210 --> 00:28:11,690 Het waren moffen maar we hadden de bibberen. 537 00:28:11,690 --> 00:28:12,328 Tuurlijk. 538 00:28:12,329 --> 00:28:15,915 Daar lag een hoofd. Daar lag een arm. 539 00:28:15,915 --> 00:28:20,619 Daar.. Cor Breed zegt ‘Piet, dat is toch wat.’ En al heel gauw 540 00:28:20,620 --> 00:28:24,196 kwam er dus een Rode Kruis wagen met hoge Rode Kruis soldaten. 541 00:28:24,196 --> 00:28:29,866 En die kwamen naar ons toe. En hij zegt ‘Ga weg, weg. 542 00:28:29,867 --> 00:28:34,470 Want straks als ze nog weer komen.’ Nou, denk je die komen niet meer. Maar het was een ravage. 543 00:28:34,470 --> 00:28:35,240 Ja, ja. 544 00:28:35,620 --> 00:28:42,236 Dus het was een objectje van niks. Maar alles wat ze zagen bewegen, de geallieerden, pakten ze. 545 00:28:42,236 --> 00:28:44,948 Er was geen trein meer veilig. 546 00:28:44,760 --> 00:28:52,460 Nee? En was dat dat met die auto.. Was dat het begin van de oorlog of was dat? 547 00:28:52,460 --> 00:28:57,160 Nee, nee, nee. Nee dat was in ’44. De Engelsen werden al feller. 548 00:28:57,160 --> 00:29:03,200 En wat ik toen niet wist is dus dat die Engelsen dus het overwicht hadden in de lucht. 549 00:29:04,970 --> 00:29:05,080 Ja. 550 00:29:05,080 --> 00:29:06,297 Want in ’44 waren ook die bombardementen. 551 00:29:05,890 --> 00:29:07,420 Ja. 552 00:29:08,200 --> 00:29:14,800 En dat zal ik je vertellen. Het moet toch een keer de eerste keer zijn dat dat gaat gebeuren. 553 00:29:15,830 --> 00:29:21,970 We waren buiten en we horen een ontzettend gebrom over zee. We denken: ‘Wat is dat nou? 554 00:29:21,970 --> 00:29:25,790 Wat mag dat nou wezen?’ En dat zwol aan. 555 00:29:26,640 --> 00:29:33,730 En op gegeven moment: ‘Krijg nou wat!’. 40 bommenwerpers boven ons hoofd. 50 daar. 556 00:29:34,110 --> 00:29:36,450 40 boven Heemskerk, in formatie. 557 00:29:37,570 --> 00:29:45,550 Er werd op geknald maar ze vlogen gewoon rustig door. Geen beweging. Niks. Gingen rechtdoor. 558 00:29:45,550 --> 00:29:48,310 En soms viel er eentje tussenuit. Die werd geraakt. 559 00:29:48,310 --> 00:29:52,376 En dan zag je de parachutisten eruit springen en soms ook niet. 560 00:29:52,376 --> 00:29:56,625 Want dan brak hij in vieren in brand. Ja, dan hadden ze geen kans. 561 00:29:56,626 --> 00:29:59,800 Maar ik heb gezien dat er wel 6 man uitsprong. Van die kleine poppetjes. 562 00:30:00,150 --> 00:30:02,490 Maar dat was een fascinerend gezicht. 563 00:30:03,890 --> 00:30:04,580 Ja. 564 00:30:04,840 --> 00:30:06,670 En dat ging elke dag door. 565 00:30:06,670 --> 00:30:12,100 Je wende er niet aan maar het was elke keer: ‘Wat een prachtgezicht.’ Hoe ze dat 566 00:30:12,100 --> 00:30:18,330 voor mekaar kregen om die formatie bijna toppie aan toppie zo en gewoon doorbreken. 567 00:30:18,330 --> 00:30:20,980 Ondanks dat moordende vuren. 568 00:30:20,980 --> 00:30:21,241 Ja. 569 00:30:21,242 --> 00:30:24,380 Ze schoten eigenlijk slecht vond ik. 570 00:30:24,480 --> 00:30:25,890 Ja? Vond u dat toen al? 571 00:30:25,890 --> 00:30:30,630 Ja vond ik als boerenjongen. Nou alles gaat er naast. 572 00:30:30,680 --> 00:30:33,050 En schoten ze ook vanuit hiervandaan? Vanuit.. 573 00:30:33,050 --> 00:30:36,390 Nee. Meestal van. Hoofdzakelijk van IJmuiden en Velsen. Daar was het het ergste. 574 00:30:36,390 --> 00:30:37,030 Ja. 575 00:30:37,160 --> 00:30:39,029 Daar hebben bepaalde naam...Vlak, vlak.. op het vlak. 576 00:30:39,030 --> 00:30:39,460 Ja... 577 00:30:41,040 --> 00:30:43,760 Ook bij Bergen had je ook zo een echte.. 578 00:30:43,760 --> 00:30:44,770 Echte stelling. 579 00:30:44,770 --> 00:30:46,040 Die Engelsen wisten dat wel. 580 00:30:46,040 --> 00:30:46,890 Ja. 581 00:30:47,640 --> 00:30:52,540 Maar daar konden ze wel af. En dan al die scherven vielen naar beneden. Dat was levensgevaarlijk. 582 00:30:52,540 --> 00:30:54,750 Ja? Vielen die ook hier? 583 00:30:54,910 --> 00:30:59,550 Ja, ja. We hadden een kar gemaakt met zijborden. 584 00:30:59,870 --> 00:31:04,810 Ouwe kinderwagen. Gewoon met zijborden. Gingen we spruitkoolstruiken halen, spruitkoolstruiken. 585 00:31:04,810 --> 00:31:05,420 Wat ging u? Wat? 586 00:31:05,420 --> 00:31:07,830 Nou die spruiten waren dus geplukt. 587 00:31:07,830 --> 00:31:12,050 En dan kwam die tuinder bij ons: ‘Jan, wil je ze even afhakken voor de koeien?’. 588 00:31:12,050 --> 00:31:12,316 Oké. 589 00:31:12,316 --> 00:31:17,380 Dus Kees en ik gingen dus aan de ree met dat karretje. En die schuur staat er nog. 590 00:31:18,101 --> 00:31:22,000 Wel in andere vorm. Want er was ruw geschoten. 591 00:31:22,000 --> 00:31:26,245 Hij zegt ‘We gaan even schuilen Piet.’ En ik zou uit stappen 592 00:31:26,245 --> 00:31:29,838 En zo een scherf vloog dwars door het zijbordje heen. 593 00:31:29,839 --> 00:31:32,830 Zo een stukkie van me vandaan. Had ik moeten bewaren eigenlijk. 594 00:31:32,830 --> 00:31:35,430 En dat waren scherven van die kogels? 595 00:31:35,430 --> 00:31:36,800 Van die granaten. 596 00:31:37,310 --> 00:31:37,630 Ja. 597 00:31:37,630 --> 00:31:42,550 Wat allemaal de lucht inging, kwam ook weer naar beneden. Soms heel. ‘Blind gangers’ noemde ze dat. 598 00:31:42,550 --> 00:31:49,060 Die ontplofte niet. En meestal van zulke scherven. En ook hulzen. 599 00:31:49,260 --> 00:31:52,397 Maar dat waren andere hulsies van die vliegtuigen dan van die mitrailleurs. 600 00:31:52,397 --> 00:31:57,266 En in het voorjaar, voordat mijn vader ging maaien, moesten we dus het land afzoeken. 601 00:31:57,340 --> 00:31:59,830 Want die hulzen vielen dus maar half in de grond. 602 00:31:59,830 --> 00:32:01,610 Dus zo een stukkie stak erbovenuit. 603 00:32:01,610 --> 00:32:06,760 Dus als je ging maaien met dat maaimachinetje, pakte je precies die huls. En was het mes stuk. 604 00:32:06,760 --> 00:32:09,890 Moesten we, hadden we een emmer vol hulzen. 605 00:32:09,920 --> 00:32:11,050 Ja. Dat was een taak voor.. 606 00:32:11,050 --> 00:32:14,170 Maar als je het op je kop kreeg.. 607 00:32:14,170 --> 00:32:14,230 Ja.. 608 00:32:14,230 --> 00:32:20,940 We gingen een keer het land in met mijn buurman. En dan gaat die politieman, gaat naar die boer toe. 609 00:32:22,500 --> 00:32:26,493 En hij zegt ‘Gaan jullie maar even naar huis.’ O ja?’ ‘Ja!’ Hij 610 00:32:26,493 --> 00:32:29,920 zegt ‘Ga maar even een pan halen.’ Want als je het op je kop krijgt. 611 00:32:29,920 --> 00:32:32,920 Zette je een pan op je hoofd? 612 00:32:32,920 --> 00:32:39,310 Ja. Een keukenpan gehaald. En hij zegt ‘Doe wat aan.’ Want als je.. Daar had hij gelijk in. 613 00:32:39,310 --> 00:32:43,100 Het was ook wel een goede waarschuwing. Want je had, je kon geen kant op. 614 00:32:43,100 --> 00:32:47,420 Nee, nee, nee. En maar het is nooit gebombardeerd hier? 615 00:32:47,420 --> 00:32:48,370 Nee, nee, nee. 616 00:32:48,370 --> 00:32:49,020 Nee. 617 00:32:49,710 --> 00:32:50,040 Nee. 618 00:32:50,040 --> 00:32:54,540 Maar toen jullie in het dorp woonden toen kwamen jullie hier nog wel vaak? 619 00:32:54,540 --> 00:32:59,690 Jazeker! We kwamen alle dagen. Ook spelen, ook.. 620 00:32:59,690 --> 00:33:03,860 We gingen toch weer naar die Duitsers toe want die zijn lang gebleven hoor. 621 00:33:04,080 --> 00:33:10,720 Later niet meer want toen was het.. Aan het eind kon je zien dat het een aflopende zaak was. 622 00:33:10,720 --> 00:33:11,140 Ja. 623 00:33:11,140 --> 00:33:13,340 Want ze hadden ze daar nodig. 624 00:33:14,090 --> 00:33:14,320 Ja, ja. 625 00:33:14,320 --> 00:33:14,940 Dat kon je echt merken. 626 00:33:14,940 --> 00:33:15,400 Ja? 627 00:33:15,400 --> 00:33:17,880 Wist ik toen niet hoor. 628 00:33:19,110 --> 00:33:23,090 En zeiden Duitsers ook wel is iets over dat ze naar het Oostfront moesten? 629 00:33:23,180 --> 00:33:23,730 Hè? 630 00:33:23,730 --> 00:33:27,550 Duitsers, waren die ook bang om naar het Oostfront te moeten? 631 00:33:27,570 --> 00:33:32,150 Nou die ouwe niet. Maar die jong waren, die hadden hier een hoop praatjes. 632 00:33:32,150 --> 00:33:37,410 Dat waren eigenlijk de luistervinken voor als iemand een verkeerd woord zei. 633 00:33:37,410 --> 00:33:44,050 Dan werd die opgehangen. Dan werd hij aangehouden. 634 00:33:44,050 --> 00:33:46,379 Ja dan werd hij ‘Fiet, fiet’. Herman Meijne zei tegen mijn 635 00:33:46,380 --> 00:33:51,129 vader: ‘Hitler kan mij doodvallen’. Heel zachtjes in zijn oor. 636 00:33:51,130 --> 00:33:55,160 Dat durfde hij tegen mijn vader te zeggen. Zo vertrouwden ze mekaar. 637 00:33:55,510 --> 00:33:59,930 Maar dat kon hij niet zo open en bloot zeggen: ‘Hitler kan doodvallen.’ Ze dachten het wel. 638 00:34:00,270 --> 00:34:01,749 Wie? Was Herman Meijne ook een soldaat? 639 00:34:01,750 --> 00:34:02,540 A, het was een goede kerel. 640 00:34:02,540 --> 00:34:04,100 Was dat een Duitse soldaat? 641 00:34:04,100 --> 00:34:08,290 Ja. Het was een hele goede kerel. U ik heb later met mijn broer gepraat. 642 00:34:08,290 --> 00:34:13,250 Hij zegt ‘Tegenwoordig allemaal rotmoffen.’ Nou ik zeg ‘Die man vond ik een goeie.’ 643 00:34:13,920 --> 00:34:14,130 Ja. 644 00:34:14,130 --> 00:34:17,553 Want hij maakte die slee voor ons. Hij maakte dit. Hij heb een kar gemaakt. 645 00:34:17,554 --> 00:34:23,436 Nou dat vond ik al lang al toppie. Ik denk: ‘Jij bent geen kwaaie.’ Was hij ook niet. 646 00:34:23,437 --> 00:34:26,550 Als je kan zeggen: ‘Hitler, je kan doodvallen.’ Nou dan ben je wel een goeie. 647 00:34:26,550 --> 00:34:34,270 Want dat zei mijn vader later nog dat hij dus vertelde dat in Duitsland was het een tragedie. 648 00:34:36,190 --> 00:34:42,895 Hoeveel er wel niet, deserteurs.. Ik ga niet vechten in Rusland. Wat moet ik er doen? 649 00:34:43,770 --> 00:34:47,919 Dat stond gisteravond toevallig in de krant. Van die deserteurs. 650 00:34:47,920 --> 00:34:48,580 Ja. 651 00:34:48,580 --> 00:34:50,660 Dat weet je, dat wist je toen niet. 652 00:34:50,660 --> 00:34:50,920 Nee. 653 00:34:50,921 --> 00:34:55,572 Alle Duitsers waren slecht. Die bombardementen doen. Dat zou nu niet meer kunnen. 654 00:34:55,572 --> 00:35:00,510 Om steden met duizenden mensen plat te gooien. Dat kan toch niet. 655 00:35:00,510 --> 00:35:10,330 We maken ons nu druk over Afganistan, twintig doden. Dat was toen helemaal niks. 656 00:35:10,330 --> 00:35:12,630 Nee het was echt een heftige, een hele heftige oorlog. 657 00:35:12,630 --> 00:35:17,750 Ja ik bedoel als je Normandië later hoor. Ik denk: ‘Sjemus mensen, je zal de eerste wezen.’ 658 00:35:17,750 --> 00:35:21,510 Maar het is ook niet zo dat het wij, dat het onze vrienden waren. 659 00:35:21,510 --> 00:35:26,480 Ik zeg alleen: ‘Wij zaten er midden tussen.’ Je had geen keus. 660 00:35:28,610 --> 00:35:33,580 Dat we weg waren, hoef je heus niet bang wezen dat er een kip gestolen werd of een ei. 661 00:35:33,580 --> 00:35:49,300 Ze kwamen er niet aan want dat was van de chef. Op een zondagmorgen stond er hier een soldaat. 662 00:35:49,450 --> 00:35:57,670 Op patrouille, lange jas aan. Nou ja ik was katholiek. Dus we hadden een rozenkrans. 663 00:35:57,810 --> 00:35:59,670 En hij stond daar met zijn lange jas aan en ik kijk zo. Had hij zijn hand onder zijn jas. 664 00:35:59,670 --> 00:36:04,470 Hij bad dus. Ik weet niet wat jullie geloof is. Maakt me ook helemaal niet uit. 665 00:36:04,470 --> 00:36:13,080 Maar hij bad de rozenkrans. Toen dacht ik: ‘Waar doe je dat voor?’ Om de oorlog te winnen? 666 00:36:13,080 --> 00:36:18,450 Ja gek, want dan ben je 10, 11, 12 jaar. Of doe je dat, bid je voor je vrouw en kinderen? 667 00:36:20,840 --> 00:36:28,430 Dat dacht ik toen. Ik denk: ‘Jij bent geen slechte, als je bidt.’ Er was een Duitser. 668 00:36:28,900 --> 00:36:33,220 Nou die kon, die had een circus. Hij kon truken uithalen. Leuke vent. 669 00:36:33,220 --> 00:36:41,150 Hij mocht met verlof naar huis. En hij kwam huilend terug. Hij ging naar mijn vader toe. 670 00:36:42,260 --> 00:36:46,950 Hij zei ‘Chef, mijn vrouw is dood, al mijn kinderen zijn dood, mijn 671 00:36:46,950 --> 00:36:51,340 huis is stuk.’ Hij zegt ‘Kijk, ik ga naar het Oostfront.’ Waarom man? 672 00:36:51,340 --> 00:36:55,240 Waarom doe je dat nou? Dan ga je ook dood! 673 00:36:55,240 --> 00:36:59,319 Ja hij zegt ‘Ik wil dood.’ Die is toen naar het Oostfront gegaan. 674 00:36:59,880 --> 00:37:01,440 Vrijwillig? 675 00:37:01,440 --> 00:37:05,769 Ja. Nou die heb het gewoon niet overleefd gewoon. Als je later die boeken leest over, dat.. 676 00:37:05,770 --> 00:37:07,440 BAND 2 677 00:37:07,720 --> 00:37:10,150 Wij hadden het laatst over het gevaar. 678 00:37:10,150 --> 00:37:10,680 Ja. 679 00:37:10,680 --> 00:37:18,940 Dat was er wel degelijk. Want elke trein die toen voorbij ging in ‘43/’44 werd te pakken genomen. 680 00:37:18,940 --> 00:37:25,400 Ze hadden geen schijn van kans. Maar ze kwamen ook van die kant af. Van Heemskerk richting. 681 00:37:25,400 --> 00:37:29,966 Dan doken ze op die trein af, op die locomotief. En dat gaf toch een lawaai. Dat ketste af. 682 00:37:29,967 --> 00:37:36,730 En honderden patronen vlogen bij ons het land in. Ja vlak voor de deur soms hoor. 683 00:37:36,830 --> 00:37:39,020 Ik: ‘Pff’. We gaan maar naar binnen want dat geeft eigenlijk niet zoveel. 684 00:37:39,020 --> 00:37:44,230 Maar het was een fascinerend gezicht. Dat afketsten op die.. Want die ketel moest stuk. 685 00:37:44,230 --> 00:37:49,730 En als die stuk was, dan hoor je gesis en dan was ie stuk. En dat gebeurde alle dagen. 686 00:37:49,730 --> 00:37:53,110 Niet altijd hier, maar ze hadden geen schijn van kans. 687 00:37:53,170 --> 00:37:55,750 En dan kwam zo een trein stil te staan? En dan? 688 00:37:55,750 --> 00:37:56,480 Hè? 689 00:37:56,480 --> 00:37:57,117 Dan kwam zo een trein.. 690 00:37:57,180 --> 00:37:57,380 Ja uh dan moest hij weggesleept worden. 691 00:37:57,380 --> 00:38:05,487 Hoe ze dat deden.. ik zou het mijn god niet weten allemaal. Of dat ’s nachts gedaan werd. 692 00:38:05,488 --> 00:38:06,660 Ik weet het niet. 693 00:38:09,330 --> 00:38:14,180 Oké. Ja. Eventjes nog iets anders. Over fietsen: hadden jullie gewoon nog je fietsen? 694 00:38:14,180 --> 00:38:15,560 Ja fietsen inleveren. 695 00:38:16,060 --> 00:38:17,240 Hoe ging dat? 696 00:38:17,240 --> 00:38:21,890 Uh je moest allemaal je fiets aan de weg zetten. En ook de radio. 697 00:38:21,890 --> 00:38:22,470 Ja? 698 00:38:22,470 --> 00:38:26,640 We hadden geen radio, maar als je hem had, moest je hem aan de weg zetten. 699 00:38:27,760 --> 00:38:29,700 Je kon hem dus ook opschuilen. 700 00:38:30,210 --> 00:38:34,179 En deden jullie ook je fietsen, gingen jullie ook de fietsen aan de weg zetten? 701 00:38:34,180 --> 00:38:35,670 Nee die werden opgeladen. 702 00:38:36,190 --> 00:38:38,170 Maar u had dus geen fiets meer daarna? 703 00:38:38,170 --> 00:38:45,010 Nee, nee. Tenzij je het uit oude blik ging maken. Anti-plof. Bij radio’s, alles moest je inleveren. 704 00:38:45,010 --> 00:38:48,570 Er waren ook, die hadden dus een geheime zender: ‘Ja mijn 705 00:38:48,570 --> 00:38:51,470 radio geef ik niet hè’. Hè want dan kon je Engeland luisteren. 706 00:38:51,470 --> 00:38:54,829 Maar daar moest je heel voorzichtig mee wezen. 707 00:38:54,830 --> 00:38:58,770 Want dag en nacht gingen er auto’s door de straten heel langzaam 708 00:38:58,770 --> 00:39:00,952 Dat noemen ze peilwagens. 709 00:39:00,952 --> 00:39:11,980 En als jij je radio aanhad, dan kreeg hij signalen en dan liepen ze zo naar de voordeur. Erg hè. 710 00:39:11,980 --> 00:39:13,279 Gebeurde dat ook hier in Castricum? 711 00:39:13,280 --> 00:39:13,389 Hè? 712 00:39:13,390 --> 00:39:14,670 Gebeurde dat ook hier in Castricum? 713 00:39:14,670 --> 00:39:19,820 Ja. Alle straten werden afgepeild. Dus als je wel wilde luisteren, moest je heel voorzichtig wezen. 714 00:39:19,820 --> 00:39:25,420 Bijna een wacht voor de deur zetten. Want als hij aanstond, gaf hij signalen af. 715 00:39:25,420 --> 00:39:25,795 Ja. Oké. 716 00:39:25,795 --> 00:39:31,579 En die fietsen.. ja. Ik werkte bij een man die had wel een paar koetjes en daar kwam ik wel eens. 717 00:39:31,579 --> 00:39:32,691 En die had zijn fietsen in de bierkelder leeggepompt 718 00:39:32,692 --> 00:39:32,903 en die had ze.. Hij zegt ‘Ze krijgen m’n fietst niet. 719 00:39:32,903 --> 00:39:34,932 Ze krijgen hem niet’ Ik zeg ‘Man, dat wordt niks. 720 00:39:34,933 --> 00:39:36,614 Dat gaat roesten.’ Hij zegt ‘Het kan me niks schelen. 721 00:39:36,615 --> 00:39:42,920 Ze krijgen hem niet.’ Hij heb hem in die kelder gegooid. 722 00:39:42,920 --> 00:39:43,730 Ja. 723 00:39:44,460 --> 00:39:50,210 Het was niks meer. Maar daar ging het hem helemaal niet om. Hij zegt ‘Zij krijgen hem niet!’. 724 00:39:50,210 --> 00:39:50,380 Ja. 725 00:39:50,380 --> 00:39:59,330 En zo waren er een hoop hoor. Die de radio liever weg sodemieterde dan dat ze hem inleverde. 726 00:39:59,330 --> 00:40:00,020 Ja. 727 00:40:00,710 --> 00:40:07,542 En dan de kerkklok, die moest er ook uit. Ik ben er niet bij geweest maar hij is wel weggehaald. 728 00:40:09,020 --> 00:40:12,820 En sommige hadden hem verdonkeremaand. Maar ja dan moest je wel een kans krijgen. 729 00:40:12,820 --> 00:40:16,950 Dat ging meestal op het platteland, zoals Friesland. Dan red je dat misschien wel. 730 00:40:16,950 --> 00:40:17,064 Ja. 731 00:40:17,064 --> 00:40:19,610 Maar ja dat kon je wel doen maar als ze zeggen ‘Waar is die klok?’. 732 00:40:19,610 --> 00:40:19,965 Ja. 733 00:40:19,966 --> 00:40:23,760 En ze waren niet zo lekker hoor. 734 00:40:23,760 --> 00:40:31,580 Ja. O daar gaat hij weer trouwens. Ja. Even kijken hoor. Ik kijk even op mijn lijstje. 735 00:40:32,230 --> 00:40:36,370 Ja u vertelde ook een keer dat er een soldaat een slee voor u maakte. 736 00:40:36,370 --> 00:40:36,810 Ja. 737 00:40:36,810 --> 00:40:37,950 Wilt u dat nog iets meer..? 738 00:40:37,950 --> 00:40:46,580 Ja. Herman Meijne was dat. Dat was die goede boer, vond ik het. Hele goede.. Ja het was je vijand. 739 00:40:46,580 --> 00:40:50,280 Dat weet ik ook wel. Mijn broer zegt ‘Ja man, sodemieter op. 740 00:40:50,280 --> 00:40:53,260 Het zijn allemaal moffen!’. Ja ik zeg ‘Dat weet ik wel’. Maar ik vond dat een goede man. 741 00:40:54,710 --> 00:40:55,139 Want wat deed hij dan? 742 00:40:55,140 --> 00:41:01,500 En als je nu terugkijkt en je leest dan die geschiedenis van wat in Duitsland daar gebeurt is. 743 00:41:01,690 --> 00:41:11,240 Toen dacht je: Elke Duitser is een.. O nee. Hé. Hitler was een verschrikkelijk mens. 744 00:41:12,110 --> 00:41:18,820 Want de geallieerden dachten achteraf: ‘Hè als we die mensen bombarderen, die 745 00:41:18,820 --> 00:41:24,020 steden, dan zal je wel zeggen van.. Nou dat interesseerde hem helemaal niks. 746 00:41:24,020 --> 00:41:24,960 Hij was gewoon gek. 747 00:41:24,960 --> 00:41:28,743 Ja, ja. Hij ging liever ten onder met alle Duitsers hè? 748 00:41:29,070 --> 00:41:35,300 Ja, ja. Nee maar hij dacht gewoon.. Hij moest Rusland hebben, hij moest Frankrijk, Polen. Alles. 749 00:41:35,300 --> 00:41:38,300 Alles pikte hij in. Dat hoorde ik toen al. 750 00:41:38,300 --> 00:41:39,370 Ja, ja, ja. 751 00:41:39,370 --> 00:41:40,706 En hij zegt. 752 00:41:40,707 --> 00:41:46,430 Die postbode zei toen al, ook onderons zo,: ‘Dit gaat 753 00:41:46,430 --> 00:41:50,975 hem zijn kop kosten’. Hij, dat pakte hij te veel. 754 00:41:52,400 --> 00:41:54,260 Hè, die man had wel kijk op de zaak. 755 00:41:54,260 --> 00:41:54,640 Ja. 756 00:41:54,640 --> 00:41:59,260 En die Stiemmer, die manufacturier. Die zegt.. 757 00:41:59,260 --> 00:42:03,490 ’We zijn nu kwaad op Duitsland. 758 00:42:03,850 --> 00:42:11,688 Het is een vijand.’ Maar hij heb na de oorlog, mijn vader Jan Dam, hebben we Duitsland weer nodig. 759 00:42:11,688 --> 00:42:15,070 En hoe komt die man daaraan? Want hij had wel gelijk! Als export. 760 00:42:15,970 --> 00:42:19,240 Ja er waren veel tuinders, die voor de Duitsers.. 761 00:42:19,240 --> 00:42:24,870 Ja, na de oorlog wortelen in een trein: allemaal naar Duitsland toe. 762 00:42:24,871 --> 00:42:27,940 Schorsenering, peren, aardbeien. Alles ging naar Duitsland toe. Eieren. 763 00:42:28,470 --> 00:42:32,210 Ik heb ook wel eens gehoord dat er daarom veel NSB-ers waren hier in de omgeving. 764 00:42:32,210 --> 00:42:33,830 Ja, ja. 765 00:42:34,180 --> 00:42:37,350 Omdat die met die Duitsers toch bleven samenwerken. 766 00:42:37,350 --> 00:42:37,950 Ja, ja. 767 00:42:37,950 --> 00:42:39,200 Economisch, 768 00:42:39,200 --> 00:42:43,320 Ja. Je hebt het over de NSB-ers? 769 00:42:43,320 --> 00:42:47,470 Ja. Weet u nog wat er met de NSB-ers gebeurde aan het einde van de oorlog? 770 00:42:47,470 --> 00:42:48,870 Ja interneert. 771 00:42:48,870 --> 00:42:50,242 Ja. Kunt u zich dat herinneren? 772 00:42:52,700 --> 00:42:54,140 Ja. Ik vond dat leuk. 773 00:42:54,140 --> 00:42:54,720 Ja? 774 00:42:54,720 --> 00:43:01,310 Want de Wilt heette die, die woonde vlak naast ons. Dat was.. Dat vond ik een gemene NSB-er hoor. 775 00:43:01,310 --> 00:43:03,040 Die vertrouwde.. die vertrouwde ik niet. 776 00:43:03,040 --> 00:43:03,362 Nee. 777 00:43:03,362 --> 00:43:08,071 Maar na de oorlog werd hij ook opgepakt en geïnterneerd. Moest hij zijn eigen tuin spitten daar. 778 00:43:08,071 --> 00:43:18,739 Hij had een bouwerij. Stond hij in het haard te spitten met de wacht erbij. Van de, van de BS. 779 00:43:18,740 --> 00:43:19,227 Ja. En.. 780 00:43:19,227 --> 00:43:21,480 Ja diep vernederend was het voor hem. 781 00:43:21,480 --> 00:43:21,723 Ja. 782 00:43:21,724 --> 00:43:30,833 Maar ja ik denk ook wel.. Als je logisch nadenkt, als je bij de NSB ging.. je kostje was gekocht. 783 00:43:31,246 --> 00:43:34,094 En hun dachten: ‘Dat Duitse Rijk gaat eeuwig duren, 784 00:43:34,095 --> 00:43:39,187 dus ze maken me geen poep’. Nou dan gaat het mij erom. 785 00:43:39,188 --> 00:43:44,552 Ik heb ook bij een gewerkt. Hij was aannemer. En die praatte er vaak over. 786 00:43:44,553 --> 00:43:50,632 Hij zegt ‘Ja Piet, ik was bij NSB’’ maar hij zegt ‘Ik ben er ingetuind. En ik ben er ingelopen. 787 00:43:50,632 --> 00:43:59,470 En ik kon niet meer terug.’ Hij zegt tegen zijn vrouw: ‘We kunnen er het beste van maken. 788 00:43:59,700 --> 00:44:06,904 We bemoeien ons nergens mee. We verraden niemand.’ Hij zegt ‘Piet, ik wist genoeg. Ik wist genoeg. 789 00:44:06,905 --> 00:44:10,210 Maar ik heb nooit iemand verraden. Ik kon niet meer terug.’ 790 00:44:10,210 --> 00:44:11,700 Waarom kon hij niet meer terug? 791 00:44:11,700 --> 00:44:19,170 Nee, dat weet ik.. dat vertrouwden ze niet. Je had getekend ervoor en je kon niet meer terug. 792 00:44:19,170 --> 00:44:19,900 Ja. 793 00:44:21,400 --> 00:44:23,840 Dat heb hij mij verteld hoor. Hij zegt ‘Ik ben er ingekippeld. 794 00:44:23,840 --> 00:44:31,480 Het werd ons voorgespiegeld van: je krijgt werk en..’. Maar hij zegt ‘Het liep heel anders.’ 795 00:44:32,030 --> 00:44:34,559 Ja en na de oorlog werden ze er inderdaad op nagekeken. 796 00:44:34,560 --> 00:44:34,840 Hij heb ook vastgezeten. 797 00:44:34,840 --> 00:44:35,090 Oké. 798 00:44:35,090 --> 00:44:37,170 Hij zegt ‘Nou ja’, zegt hij. Hij zegt ‘Ik moest mijn lot ondergaan. 799 00:44:37,170 --> 00:44:41,870 Hij zegt ‘Ik heb een rein geweten. Ik heb niemand verraden. Niemand gedood. 800 00:44:42,430 --> 00:44:47,610 Ik heb niemand achter de rug om, weet je wel.. ’Piet, ik wist genoeg’. 801 00:44:47,610 --> 00:44:47,910 Ja. 802 00:44:47,911 --> 00:44:52,471 Zo kon je het ook spelen. Maar ja voor de buitenwacht was je een NSB-er. 803 00:44:55,553 --> 00:44:58,830 Maar dat wist ik toen allemaal niet. 804 00:44:59,280 --> 00:44:59,870 Later. 805 00:45:00,680 --> 00:45:06,190 Want je moest ook collecteren voor de winterhulp. Dat was ook een smoesie voor de Duitsers. 806 00:45:06,190 --> 00:45:08,710 En ja je moest gewoon collecteren. Winterhulp. 807 00:45:08,710 --> 00:45:15,630 Nou dan kwam je bij die mensies: ‘Gooi er maar niet zoveel in hoor.’ Het is niet voor Nederland. 808 00:45:15,630 --> 00:45:17,510 Het is voor de weermacht. 809 00:45:17,810 --> 00:45:19,080 Moest u ook collecteren? 810 00:45:19,080 --> 00:45:19,710 Ja. 811 00:45:19,710 --> 00:45:22,420 Je kreeg zo een bussie ‘Winterhulp’. 812 00:45:24,270 --> 00:45:33,220 En dan ging u ook langs de deuren? 813 00:45:33,220 --> 00:45:36,227 Ja ga jij maar lopen joh. Kreeg je nog een snoepie ook. 814 00:45:36,227 --> 00:45:39,180 Maar u zei ook dat ze maar niet te veel moesten geven? 815 00:45:39,180 --> 00:45:42,150 Ja, ik zeg ‘Doe maar niet te veel want het is niet voor ons hoor.’ 816 00:45:42,150 --> 00:45:44,700 Mooi verhaal. 817 00:45:44,700 --> 00:45:51,950 Ja, ja. Maar nog wat. Ik weet niet hoe die piloot heet. Ik spring van de hak op de tak. 818 00:45:51,950 --> 00:45:57,110 Dat wil ik ook wel even vertellen. Ik was bij mijn buurjongen, bij Poel, waar nu het zwembad staat. 819 00:45:57,460 --> 00:45:59,080 Die bomen staan er nog van die boerderij. 820 00:45:59,080 --> 00:46:01,840 Lindebomen. Het was toen een rijtje, was een boerderij. 821 00:46:02,310 --> 00:46:07,010 En we horen op gegeven moment een gegier, een lawaai. Het was een dikke mist. 822 00:46:07,010 --> 00:46:15,630 Je kon echt geen hand voor je ogen zien. Wij kropen tegen de muur aan en opeens ‘Bons’. Stil. 823 00:46:17,160 --> 00:46:23,869 ‘s Middags trok de mist op. En ja daar in Molendijk was een diep gat. Daar was hij neergevallen. 824 00:46:23,870 --> 00:46:27,620 Nu is het bewoond. Ik weet, er staat nu een straat op. 825 00:46:27,620 --> 00:46:31,345 Ik weet niet hoe die man heet maar na de oorlog hebben ze hem opgegraven. 826 00:46:32,100 --> 00:46:38,480 En samen weer daar naartoe gegaan. Want daar moesten we bij wezen. En er lag dus een lijkkist. 827 00:46:38,480 --> 00:46:41,170 Nou dan kon je niet kijken hoor. 828 00:46:41,170 --> 00:46:50,530 Maar er lag ook een kissie bij met een ring en zijn identiteit en horloge, stond op 10 uur. 829 00:46:50,530 --> 00:46:53,620 En om 10 uur is hij daar neergeklapt. 830 00:46:53,840 --> 00:46:54,790 Dat heeft u gezien? 831 00:46:54,790 --> 00:47:00,420 Ja, ja. We hebben hem niet zien gaan. Maar ik denk dat hij zijn zicht volkomen kwijt was. 832 00:47:00,420 --> 00:47:01,130 Het was een engelse piloot? 833 00:47:01,710 --> 00:47:06,380 Of zijn leven moe was weet ik niet. Maar ik denk dat hij niet meer wist waar hij was. 834 00:47:07,920 --> 00:47:12,780 Want ik denk dat ze toen veel vlogen op de grond. Op zicht. 835 00:47:12,820 --> 00:47:17,230 Nu hebben ze apparatuur, dan kunnen ze...Hè? Dat hadden ze toen nog niet. 836 00:47:17,230 --> 00:47:24,490 Wel wat misschien maar niet veel. Dat hij.. dat weet ik dus niet. 837 00:47:24,490 --> 00:47:28,770 Ja nee. Kende u die radarpost ook die op de zanderij stond? 838 00:47:28,770 --> 00:47:29,000 Hè? 839 00:47:29,000 --> 00:47:35,140 Kende u de radarpost ook op de zanderij? Kende u die radarpost? 840 00:47:35,140 --> 00:47:36,420 Van wie? 841 00:47:36,420 --> 00:47:37,850 Van de Duitsers? 842 00:47:37,850 --> 00:47:38,860 Wel een paar ja. 843 00:47:38,860 --> 00:47:43,550 Die hadden zo een radarinstallatie staan. Radar. 844 00:47:43,550 --> 00:47:44,030 Ja, ja, ja. 845 00:47:44,030 --> 00:47:48,080 Maar dat kent u, dat zegt u niets? U kwam daar niet vaak op de zanderij? 846 00:47:48,080 --> 00:47:48,730 Daar mocht je niet komen. 847 00:47:48,730 --> 00:47:48,910 Nee? 848 00:47:48,910 --> 00:47:52,220 Nee want dan kon er ook gesaboteerd worden natuurlijk. 849 00:47:52,220 --> 00:47:52,310 Ja. 850 00:47:52,310 --> 00:47:53,930 Als je die poten wegzaagt, gaat hij om. 851 00:47:53,930 --> 00:47:54,174 Ja. 852 00:47:54,174 --> 00:47:56,780 Ik heb er wel eens van gedroomd. 853 00:47:57,490 --> 00:47:59,290 Ja, ja. 854 00:47:59,290 --> 00:48:00,360 Ja. 855 00:48:00,360 --> 00:48:05,140 Wat, wat heeft nou de meeste indruk gemaakt van de oorlog bij u? 856 00:48:08,210 --> 00:48:19,026 Nou het meeste indruk heb gemaakt dat waren die bommenwerpers. Daar had ik diep ontzag voor. Ja. 857 00:48:19,026 --> 00:48:21,430 Dan voelde je je zo klein. 858 00:48:22,020 --> 00:48:28,050 Ik denk: ‘Hoe krijgen jullie dat voor mekaar Engeland?, Hoe krijgen jullie dat 859 00:48:28,050 --> 00:48:34,180 voor mekaar?. Om die vliegtuigen de lucht in te krijgen hè, doorboort met vuur. 860 00:48:34,180 --> 00:48:35,560 En doorgaan. 861 00:48:38,230 --> 00:48:38,300 Ja. 862 00:48:38,300 --> 00:48:41,410 Op, kijk wat ik toen niet wist dus. 863 00:48:41,610 --> 00:48:46,319 Dat haal ik er nu bij: Normandië, maar dat ging toen.. Dat was er toen niet. 864 00:48:46,320 --> 00:48:50,890 U zegt ‘Ik was een klein jongetje’. Nou dat was het indrukwekkendste. 865 00:48:50,890 --> 00:48:51,650 Ja. 866 00:48:52,090 --> 00:48:55,518 Ook wel die luchtgevechten met kwajongens vliegtuigen. Met elkaar. 867 00:48:55,518 --> 00:49:00,940 Ja soms was het een Engelse, soms was het een Duitse die naar beneden ging. 868 00:49:00,940 --> 00:49:01,480 Ja. 869 00:49:02,600 --> 00:49:06,890 En dan die bommenwerpers en dan jagertjes, die spitfightertjes daaromheen. 870 00:49:06,890 --> 00:49:14,250 Met een klerengang bovendoor en onderdoor. Voor bescherming, voor bescherming. 871 00:49:15,180 --> 00:49:18,650 Er kwam geen Duitser bij. 872 00:49:18,650 --> 00:49:26,520 Want die waren veel zwaarder en sterker maar die waren, maar die spitfightertjes waren razend snel. 873 00:49:26,520 --> 00:49:31,480 En supervlug. En dan mag je zwaar bewapend wezen, maar als ik echt vlug ben, dan ben je nergens. 874 00:49:31,480 --> 00:49:38,513 Hè, ik sta voor je, ik sta achter je. En jij met je logge lijf. Nee, dan had hij je al. 875 00:49:38,514 --> 00:49:42,200 Pakte ze zo van onderen, pakte ze zo van boven. 876 00:49:43,390 --> 00:49:43,970 Ja. 877 00:49:43,970 --> 00:49:46,590 En die Duitsers.. Dat heb ik ook later gelezen. 878 00:49:46,590 --> 00:49:46,680 Ja. 879 00:49:46,680 --> 00:49:51,560 Daar lees je dan over. Die hadden ontzag voor dat kleine rot krengetje. 880 00:49:52,830 --> 00:49:58,620 En die waren meestal bewoond met, met Poolse vliegers. En dat waren de duivels. 881 00:50:00,470 --> 00:50:01,610 Ook later gelezen. 882 00:50:02,680 --> 00:50:08,241 Ja. En, en denkt u dat de oorlog u gevormd heeft? 883 00:50:08,180 --> 00:50:12,720 Een vorm geven. Nou oorlog kan...ik eigenlijk geen vorm geven. 884 00:50:12,720 --> 00:50:16,420 Nee maar dat de oorlog u beïnvloed heeft? 885 00:50:16,420 --> 00:50:19,620 Ja wel op mijn geweten en op mijn hele leven eigenlijk. 886 00:50:19,620 --> 00:50:20,050 Ja? 887 00:50:20,050 --> 00:50:23,730 Ik kan niet begrijpen nu wat er allemaal gebeurt. 888 00:50:23,730 --> 00:50:31,870 Als je dat meegemaakt hebt, hebben we gezegd: ‘Nooit geen oorlog meer!’. Nooit geen ruzie. Vrede. 889 00:50:31,870 --> 00:50:41,100 Eten. Met mekaar, want toen was er één. Maar de jeugd van tegenwoordig is ontspoord. 890 00:50:42,700 --> 00:50:43,050 Ja? 891 00:50:43,050 --> 00:50:45,340 En daar hebben wij als ouders schuld aan. 892 00:50:46,030 --> 00:50:49,980 We gaan allemaal werken, werken en de jeugd begint daar al mee. 893 00:50:49,980 --> 00:50:57,185 Ze worden volgestopt met speelgoed, maar daar redt je het niet mee. Jij moet er wezen. 894 00:50:57,185 --> 00:50:59,360 Ze hebben een moeder nodig. 895 00:50:59,820 --> 00:51:04,450 Elke Duitse soldaat, die sneuvelt, roept om zijn moeder. Heb ik ook niet van mezelf hoor. 896 00:51:04,666 --> 00:51:05,978 Dat heb ik in dienst gehoord. 897 00:51:07,236 --> 00:51:09,747 Ja. Want u bent zelf ook in dienst gegaan? 898 00:51:09,773 --> 00:51:14,150 Ja 2 jaar. En 2 keer herhaling. 2 keer in Duitsland geweest. 899 00:51:15,142 --> 00:51:19,167 Ik denk: ‘Zo, dan ben ik een keer in Duitsland’. Ik ben ook naar de kerk geweest daar. 900 00:51:20,299 --> 00:51:25,940 Ik ben zelfs naar de biecht geweest. Bij een Duitse priester want ik moest te biecht. 901 00:51:26,440 --> 00:51:34,040 Om de 4 weken moest je naar die biecht. En de dienst hielt dat bij. Het heb me geen kwaad gedaan. 902 00:51:34,690 --> 00:51:35,680 Was dat dan niet raar om voor die Duitsers te biechten? 903 00:51:35,719 --> 00:51:38,680 Ja, ja. Hij moest er om lachen. 904 00:51:38,779 --> 00:51:40,263 Ik zeg ‘Ik ben een Hollandse soldaat.’ 905 00:51:40,630 --> 00:51:46,700 Hij denkt, nou ik zeg ‘Ik heb stomme dingen gedaan.’ Maar het was meer voor de grap eigenlijk. 906 00:51:47,690 --> 00:51:51,063 Ik nam een geweer mee. En dat weet ik nog goed. 907 00:51:51,704 --> 00:51:56,090 Ik zeg ‘Anders word hij gepikt’. Hij heb gelachen die man. 908 00:51:57,000 --> 00:51:59,750 En dat is geen fabeltje, het is waar gebeurd. 909 00:52:00,290 --> 00:52:05,960 We gingen naar de kerk zondags en nou je kon de biecht. Sonsbroek zegt ook: ‘We gaan naar de biecht. 910 00:52:05,960 --> 00:52:07,580 Kijken hoe dat gaat hier.’ 911 00:52:09,830 --> 00:52:12,970 Maar was u toen niet meer vijandig naar de Duitsers toe? 912 00:52:12,970 --> 00:52:13,120 Hè? 913 00:52:13,120 --> 00:52:14,410 Was u toen niet meer vijandig..? 914 00:52:14,410 --> 00:52:22,450 Nee. We hadden sigaretten mee en die hadden ze gebrek aan. In die tijd nog. Engelsen zaten er mee. 915 00:52:22,450 --> 00:52:28,540 En we zaten in de trein en er waren spoorwegmensen. 916 00:52:28,540 --> 00:52:36,960 Waren daar aan het werk in Duitsland, waren aan het arbeiden. Ho we hadden een hoop sigaretten mee. 917 00:52:36,961 --> 00:52:37,208 Zullen we die lui even blij maken? Dus we deden het raam open. Pakkie sigaretten. Pleiers. 918 00:52:37,208 --> 00:52:51,300 Hup, hup hier. Ja joh’ stonden ze te zwaaien, waren ze blij. Nou zulke dingen. Vergevingsgezind. 919 00:52:52,200 --> 00:52:59,230 Maar ik moet ook onderscheid maken. Zoals de joden als je daar kom. 920 00:52:59,230 --> 00:53:05,530 Dan zeg je: ‘Daar word je stil van’. Dan ken je niet lachen naar een Duitser. 921 00:53:05,530 --> 00:53:08,208 Ik denk dat die nog moeite hebben met een Duitser. 922 00:53:10,250 --> 00:53:10,310 Ja. 923 00:53:10,310 --> 00:53:12,080 Als ze je zwaar gepakt hebben. 924 00:53:12,080 --> 00:53:12,323 Ja. 925 00:53:12,324 --> 00:53:19,820 Daar moet ik wel rekening mee houden. En dat doe ik ook wel. Maar je kunt niet altijd kwaad blijven. 926 00:53:22,305 --> 00:53:28,088 Dat lost niks op. Zoals nu ook in Afghanistan zeg ik: ‘Jongens, waar zijn jullie mee bezig? 927 00:53:28,088 --> 00:53:33,993 Want het is gebed zonder end’. Vind ik hoor. 928 00:53:33,993 --> 00:53:38,820 Ik vind het jammer voor de jongeren die sneuvelen want ze sneuvelen eigenlijk voor niks. 929 00:53:39,720 --> 00:53:42,490 Ja dat is heel lastig inderdaad. 930 00:53:42,490 --> 00:53:47,388 Ja mag je dat zeggen: ‘Jongens..’. Mijn broer is in 931 00:53:47,388 --> 00:53:51,460 Indië geweest en die heb daar geweest een paar jaar. 932 00:53:51,460 --> 00:53:58,280 En hij zegt ‘Waar heb ik dat voor gedaan?’. Hij zegt ‘Er zijn toch 600/700 jongens gesneuveld. 933 00:53:58,280 --> 00:54:00,310 Hij zegt ‘Piet, voor niks!’. 934 00:54:00,310 --> 00:54:07,020 Hij zegt ‘Holland wilde Indië houden.’ Ja de amehoela. 935 00:54:07,020 --> 00:54:11,010 ‘Dat is voorbij’. Japan was er geweest en Indië zegt ‘Nooit, nooit. 936 00:54:11,010 --> 00:54:15,932 Geen Holland meer’. En nee nou dan pakken we jullie toch. 937 00:54:15,933 --> 00:54:22,580 Hij zegt ‘Wij met onze stomme kop’. Geeneen. Ponke Prinse ging deserteren. 938 00:54:22,580 --> 00:54:26,720 Kijk hij heb het fout gedaan. Hij ging tegen, had hij niet moeten doen. 939 00:54:26,720 --> 00:54:33,550 Dat had hij niet moeten doen. Tegen je eigen mensen keren. 940 00:54:33,890 --> 00:54:35,570 Maar iets daarvan begrijp je? 941 00:54:35,570 --> 00:54:42,460 Kijk, hij zegt nu: ‘Dat was zinloos maar je moest’. Mijn tweede broer moest ook. 942 00:54:42,530 --> 00:54:46,553 En hij zegt ‘Ik ga niet Piet’. Hij zegt ‘Dan weet je het maar. Denk erom. 943 00:54:46,554 --> 00:54:50,780 Morgen ochtend ben ik weg’. Dan weet je het maar. 944 00:54:50,780 --> 00:54:55,560 En ik zeg niet: ‘Ik weet nooit niet waar hij geweest is’. Die is ondergedoken. 945 00:54:55,560 --> 00:54:58,770 Dus ze kwamen hier en ze moesten Jan Dam hebben. 946 00:54:58,770 --> 00:54:59,443 Nou hij is weggegaan. Ik weet niet waar hij is. 947 00:54:59,444 --> 00:55:06,710 Hij zou vanmorgen met de trein meegaan en.. Hij was niet aangekomen. Hij zegt. 948 00:55:08,140 --> 00:55:13,130 En dat hij dus voor de dag kwam, toen was het voorbij. Was het met Indië afgelopen. 949 00:55:13,130 --> 00:55:18,690 Oké. We gaan, we raken een beetje van dit onderwerp af. 950 00:55:18,690 --> 00:55:20,499 Ik denk dat we.. Zet hem maar even uit Marjet. 951 00:55:20,500 --> 00:55:21,730 Ga je stoppen ermee? 952 00:55:21,770 --> 00:55:23,850 Maar ze konden prachtig mooi zingen. 953 00:55:23,920 --> 00:55:28,794 En dan stond ik hier en dan: ‘Piet’. Want ze konden mijn voornaam wel dromen. 954 00:55:28,794 --> 00:55:32,392 ‘Piet, Piet kom eens, kom eens!’. Moest ik bij ze zitten. Ja maar als kind vind je dat toch leuk. 955 00:55:32,392 --> 00:55:37,570 Hè? Ik heb een keer met die mitterieur geschoten. 956 00:55:37,570 --> 00:55:37,750 Ja? 957 00:55:37,750 --> 00:55:44,079 Op zondagmiddag, ik zeg ‘Mag ik eens schieten?’. Dus ik erin zo er onderdoor. 958 00:55:44,080 --> 00:55:49,110 En ik.. Hij zegt ‘Denk erom, maar 1 schot’. Wat denk je? 959 00:55:49,120 --> 00:55:53,750 Die Duitsers die hier waren, waren het dorp ingegaan. Met, onder begeleiding. 960 00:55:53,750 --> 00:55:58,320 Maar die officier komt terug. Hij had dat schot gehoord. 961 00:55:58,320 --> 00:55:59,140 Jouw schot? 962 00:55:59,140 --> 00:56:00,160 Mijn schot. 963 00:56:00,160 --> 00:56:01,130 Nou die Duitser. 964 00:56:01,130 --> 00:56:03,134 Hij zegt ‘Mijn schuld’. Ik weet niet hoe hij dat gedaan 965 00:56:03,134 --> 00:56:04,710 heeft maar in ieder geval, er is geen punt van gemaakt. 966 00:56:04,710 --> 00:56:06,200 Maar mijn schot. 967 00:56:08,310 --> 00:56:11,139 Ja dat was natuurlijk wel avontuur ook. Toch? 968 00:56:11,140 --> 00:56:16,370 Ja,ja, ja. Ja je beleefde elke dag wat. Ik ben een hoop kwijtgeraakt. 969 00:56:18,900 --> 00:56:22,724 Maar toch ook een hoop dingen die je toch.. vooral door dit, komt dat weer boven. 970 00:56:22,724 --> 00:56:25,050 Maar ja hoe vertel je dat. 971 00:56:25,050 --> 00:56:28,850 Kunt u die liedjes nog herinneren die ze zongen? 972 00:56:28,850 --> 00:56:29,210 Hè? 973 00:56:29,210 --> 00:56:34,680 Kunt u die liedjes nog herinneren? Liedjes die ze zongen, die Duitsers. 974 00:56:34,680 --> 00:56:37,690 Ja die wijs weet ik niet meer maar we hadden 1 liedje dat 975 00:56:37,690 --> 00:56:42,920 was ook.. Ja dat zal wel een Duits liedje geweest zijn. 976 00:56:42,920 --> 00:56:51,070 Propaganda. Want, maar ze konden wel goed zingen hè. En ik moest meezingen. Doe maar mee. 977 00:56:51,290 --> 00:56:54,460 Ze vonden het leuk dat jullie er waren, die kinderen? 978 00:56:54,460 --> 00:56:57,380 Ja, ja, ja. Ze vonden het jammer dat we weggingen. 979 00:56:57,380 --> 00:57:02,480 A maar ik zeg ‘Vanavond kom ik hoor, vanmorgen kom ik toch weer. Arbeiten.’ 980 00:57:02,980 --> 00:57:10,070 ‘Arbeiten’. Op gegeven moment ga je woordjes Duits leren. Dat snapte je wel. Kuch mit marmelade. 981 00:57:10,070 --> 00:57:13,700 Ik vond het lekker. Kuch mit marmelade. 982 00:57:13,830 --> 00:57:14,540 Ja, ja. 983 00:57:14,540 --> 00:57:16,930 Hun vonden het leuk. Ook die chagrijnen die er waren. 984 00:57:16,930 --> 00:57:22,300 Die hadden er de radio aan en de.. Ik weet nog goed. 985 00:57:22,300 --> 00:57:23,880 Dan speelde we de ‘Kardanski mars’, weet ik het. Hoe heet het? ‘Kardanski mars’. 986 00:57:23,880 --> 00:57:24,520 Ja. 987 00:57:25,060 --> 00:57:33,230 Dat was hun topnummertje. De radio. Wij hadden geen radio. Maar het was allemaal Duitse propaganda. 988 00:57:34,770 --> 00:57:37,640 Luisterden zij ook naar de Engelsen? Weet u dat? 989 00:57:37,640 --> 00:57:38,610 Hun? 990 00:57:38,610 --> 00:57:39,490 Ja. 991 00:57:40,080 --> 00:57:42,359 Dat hoefde ze niet te flikken. 992 00:57:42,360 --> 00:57:42,602 Nee. 993 00:57:42,603 --> 00:57:49,595 Dat hoefde ze.. Door die jonge binkies hoefden ze dat niet te flikken. Nee, die waren meedogenloos. 994 00:57:49,831 --> 00:57:54,234 Ja die waren staatsgevaarlijk. Die hadden ook een speciale opleiding gehad. 995 00:57:54,235 --> 00:57:54,990 Die hadden ook geen geweten. 996 00:57:54,990 --> 00:57:56,330 Nee? 997 00:57:57,360 --> 00:57:58,939 Dat ze hier toen voor de deur stonden. 998 00:57:58,940 --> 00:58:03,750 Ik zeg ‘Mijn vader was klein, maar ik heb respect voor hem. 999 00:58:03,750 --> 00:58:07,320 Wat hij toen.. De Italianen, ik weet niet of hij het 1000 00:58:07,320 --> 00:58:10,350 geweten heeft, weet ik niet, maar hij hield zijn poot stijf. 1001 00:58:10,820 --> 00:58:16,440 Ja dat waren grote heren hoor die Duitsers. 1002 00:58:16,440 --> 00:58:23,822 En je wordt er wel moe van, maar hij.. Dat voer brengen had hij ook gedaan als het moet. 1003 00:58:23,823 --> 00:58:27,410 Met mijn vrouw, mijn moeder zegt ‘Joh doe dat nou niet, 1004 00:58:27,410 --> 00:58:31,140 want dat kost je je kop.’ Want ze houden je in de gaten. 1005 00:58:31,360 --> 00:58:34,469 Met dat.. Dat is waar. 1006 00:58:34,470 --> 00:58:35,600 Ja. 1007 00:58:35,650 --> 00:58:41,180 Want ze vertrouwden hem voor geen cent natuurlijk. Er is hier een meisje geweest. 1008 00:58:41,180 --> 00:58:48,790 Die kwam hier wel eens. Trouwens nog steeds. En dat was een moffengriet. 1009 00:58:48,860 --> 00:58:53,620 Maar zij moet die Italianen die kaart in handen gespeeld hebben. 1010 00:58:54,370 --> 00:58:59,269 Vandaar, ik dacht dat ze Kel heette. Ik weet het omdat ik daar geweest ben. 1011 00:58:59,270 --> 00:58:59,354 Waar ben je geweest? 1012 00:58:59,354 --> 00:58:59,510 Ik weet niet of ik eruit gekomen ben. 1013 00:58:59,510 --> 00:59:02,610 Zij, zij is niet, maar misschien haar zus. 1014 00:59:02,610 --> 00:59:03,380 Ja. 1015 00:59:03,430 --> 00:59:04,210 Ja. 1016 00:59:04,210 --> 00:59:08,100 Ja, die kwam hier zondags ’s middags. Maar dan ging ze eerst naar de Feldwebel. 1017 00:59:08,320 --> 00:59:11,060 Een uurtje scharrelen. Dat moest ze wel. 1018 00:59:11,060 --> 00:59:17,260 Anders kwam ze niet daar.. daarachter die stal, afgelegen in een bunker. 1019 00:59:18,070 --> 00:59:23,330 En daar kon je niet zomaar heenlopen als burger, als burgermeisje. Ze ging gewoon het rijtje af. 1020 00:59:23,330 --> 00:59:29,950 Van iedereen een kussie en van iedereen. Moest ze wel spelen. Na de oorlog was het de moffengriet. 1021 00:59:31,020 --> 00:59:31,880 Ja logisch. 1022 00:59:31,880 --> 00:59:34,560 Terwijl ze ging naar die Italianen toe? 1023 00:59:34,560 --> 00:59:35,879 Kaalgeschoren. We hebben haar niet gestraft. Gewoon kaalgeschoren. 1024 00:59:35,880 --> 00:59:42,870 Ten opzichte van het volk werd je kaalgeschoren. Dat was de vernedering. 1025 00:59:42,870 --> 00:59:45,070 Kwamen er wel meer vrouwen hier? 1026 00:59:45,070 --> 00:59:45,860 Ja. 1027 00:59:45,970 --> 00:59:46,320 Ja? 1028 00:59:46,320 --> 00:59:48,950 Hier ja. Hier nee. Nee hier niet. 1029 00:59:48,950 --> 00:59:54,670 Alleen mijn zuster Trien en nou ja mijn andere zussen kwamen hier gewoon. Die konden ze gewoon. 1030 00:59:55,060 --> 00:59:56,940 Maar uw zussen hadden niet iets met de Duitsers? 1031 00:59:56,940 --> 00:59:58,830 Nee, nee, nee, nee. 1032 00:59:58,830 --> 01:00:06,033 Nee. En de Duitsers deden ook geen moeite om, om eh.. Nee absoluut niet. Dat weet ik zeker. 1033 01:00:06,033 --> 01:00:12,390 Die hielden eer aan hun zelf. Ten opzichte van mijn vader. Nee, ze hadden respect voor de chef. 1034 01:00:13,070 --> 01:00:14,000 Echt wel. 1035 01:00:14,000 --> 01:00:14,189 Ja. 1036 01:00:14,189 --> 01:00:22,397 En dan kan je wel nagaan. Dat vlees leveren. Nou die GGD, nou dat waren duivels hoor. 1037 01:00:23,206 --> 01:00:24,999 Maar ze kwamen er niet in. 1038 01:00:25,492 --> 01:00:26,990 En dat kwam toch door die Feldwebel, dat ‘komm mit’. Dan gaan wij even een brieffie maken. 1039 01:00:26,990 --> 01:00:27,311 Ja. 1040 01:00:27,311 --> 01:00:37,060 Want jij levert altijd melk aan de weermacht. Tegen je zin misschien maar hij deed dat wel. 1041 01:00:37,060 --> 01:00:37,260 Ja. 1042 01:00:37,260 --> 01:00:40,260 Je moest wel. Anders stolen ze je koeien weg. 1043 01:00:40,260 --> 01:00:40,854 Ja. 1044 01:00:40,855 --> 01:00:42,440 Dan wel. 1045 01:00:44,300 --> 01:00:47,640 Het lijkt me leuk als we even bij de bunkers gaan kijken. 1046 01:00:47,640 --> 01:00:50,229 Het lijkt me leuk als we even bij de bunkers gaan kijken. 1047 01:00:50,230 --> 01:00:50,262 Hè? 1048 01:00:50,262 --> 01:00:50,873 Het lijkt me leuk als we even bij de bunkers gaan kijken. 1049 01:00:50,874 --> 01:00:51,217 Ja dat mag wel. Dat weet ik wel. 1050 01:00:51,217 --> 01:00:51,302 Mag dat? 1051 01:00:51,303 --> 01:00:51,700 Ja tuurlijk mag dat. Ja tuurlijk wel. 1052 01:00:51,700 --> 01:00:53,209 Nemen we de camera mee. 1053 01:00:53,210 --> 01:00:53,560 Neem jij mee haha. 1054 01:00:53,560 --> 01:00:54,323 Is dat goed? 1055 01:00:54,323 --> 01:01:00,109 Nou ja ik vind het best. Dan ken je ook die spoorlijn zien waar we dus taferelen beleefden. 1056 01:01:00,110 --> 01:01:00,750 Ja. 1057 01:01:00,750 --> 01:01:04,670 Ja, ja. Nou doen we dat! 1058 01:01:04,670 --> 01:01:10,906 Ja hoor. Maar ja kijk, ze zijn ontmanteld. Die daar zijn allemaal opgeblazen. 1059 01:01:10,906 --> 01:01:20,380 Dat kan ik wel even vertellen nog. Na de oorlog gingen ze dus ruimen. En dan zouden ze het opblazen. 1060 01:01:20,380 --> 01:01:21,164 Ook die daar staan. 1061 01:01:21,165 --> 01:01:24,960 Nou mijn vader zegt tegen die man: ‘Nou prima, maar wil je even het 1062 01:01:24,960 --> 01:01:26,310 briefje tekenen want die staat wel erg dichtbij’. Dat hoefde niet. 1063 01:01:26,310 --> 01:01:31,910 Ze deden het. Nou dan blijf je er af. 1064 01:01:31,910 --> 01:01:37,310 Toen kregen we een schrijven uit Haarlem vandaan, van defensie. 1065 01:01:37,310 --> 01:01:40,610 We moesten het maar als eigendom beschouwen. We hadden het tegengewerkt. 1066 01:01:40,640 --> 01:01:44,163 Kijk dat had mijn vader nooit moeten pikken. Want nou zit je ermee. Daar zit nog fundering in. 1067 01:01:44,164 --> 01:01:48,701 Dat heb ik met de hand gesloopt, met de hand gesloopt. Maar die fundering zit er nog in. 1068 01:01:48,702 --> 01:01:56,860 Dus als je je huis verkoop, zit er wel een fundering in. Dan moet die eruit. Stom, stom, stom. 1069 01:01:56,860 --> 01:01:59,660 Maar toen dacht je: ‘O, allemaal stalletjes’. 1070 01:01:59,820 --> 01:02:03,080 Daar een paard in, daar een varken in, daar een kip. 1071 01:02:04,250 --> 01:02:05,010 Ja. 1072 01:02:05,010 --> 01:02:08,619 Maar ze hadden ze eigenlijk in tact moeten laten. Was een prachtgezicht die heuvelige dalen. 1073 01:02:08,620 --> 01:02:08,740 Ja. 1074 01:02:08,740 --> 01:02:13,920 En daar kon je mooi met je slee af. Met je slee zo ‘Rtts’. 1075 01:02:14,180 --> 01:02:16,230 Ja want ze waren helemaal bedekt? 1076 01:02:16,230 --> 01:02:19,620 Ja. Allemaal met de hand gedaan. 1077 01:02:19,620 --> 01:02:19,882 Ja. 1078 01:02:19,883 --> 01:02:24,939 Dat land daar, die tuin, twee hectare hebben ze allemaal met de hand die zoden afgestoken. 1079 01:02:24,940 --> 01:02:30,478 En dat plankie. Eentje ervoor, eentje erachter. Zo kwamen ze aanlopen. Met 4/5 zolen erop. 1080 01:02:30,478 --> 01:02:34,950 En op gegeven moment kwamen ze met een zooitje erop. 1081 01:02:34,950 --> 01:02:50,069 En die mof met zijn geweer zo: ‘Truc, truc’. Want dat was te gek. Een zooitje erop. 1082 01:02:50,172 --> 01:02:51,700 Langzaam, immer langzaam. Ja immer langzaam. 1083 01:02:51,700 --> 01:02:53,270 Ja leuk. We gaan even.. Wil jij nog wat koffie, Marjet? 1084 01:02:53,270 --> 01:02:53,440 Nou weet je.. 1085 01:02:53,440 --> 01:02:54,770 Jij gaat even door? 1086 01:02:54,770 --> 01:02:55,402 zullen we nou even doordraaien? 1087 01:02:55,403 --> 01:02:55,750 Ja lijkt me goed. 1088 01:02:55,750 --> 01:02:56,099 Ik denk dat dit uw kopje was. 1089 01:02:56,100 --> 01:02:57,440 Ja die was van mij en die was van haar. 1090 01:02:57,440 --> 01:02:57,670 Hai! 1091 01:02:57,670 --> 01:02:57,900 Hai! 1092 01:02:57,900 --> 01:03:00,900 Nog even een paar opnames van de omgeving. Nou Heideman die wil dat toch? 1093 01:03:00,900 --> 01:03:13,330 Hij is er moe van. 1094 01:03:13,330 --> 01:03:13,740 John Heideman die zou wel.. 1095 01:03:13,740 --> 01:03:15,510 Ja, die wilde die tolbrugstelling hebben. 1096 01:03:15,510 --> 01:03:16,330 Ja. 1097 01:03:16,970 --> 01:03:22,534 Ja mag van mij. Hij gaat zijn goddelijke gang. Al neemt hij ze allemaal. Een halen hè? 1098 01:03:22,810 --> 01:03:25,610 Ga je mee even Nel? 1099 01:03:25,610 --> 01:03:33,290 Ik loop even achter u aan. Kan ik u.. 1100 01:03:33,290 --> 01:03:33,989 Loopt u, laat u zien? 1101 01:03:33,990 --> 01:03:47,560 Wilt u die bunkers van binnen bekijken? Je moet het zo zien dus. 1102 01:03:48,050 --> 01:03:53,410 Dat is allemaal onder het zand hè. Dus al die bunkers. Die en daar en daarachter. Was een geheel. 1103 01:03:53,410 --> 01:03:57,560 Net een soort duinlandschap. Dat zand lag tot hier aan toe. 1104 01:03:57,560 --> 01:04:09,820 En daar zitten ramen in. Daar hadden ze een soort kist in gemaakt. Omhoog zo. 1105 01:04:10,170 --> 01:04:16,560 Dus er kwam boven licht in maar ze konden niet in schieten. Dat zand lag ook zo hoog. 1106 01:04:16,560 --> 01:04:19,230 Alleen dat licht kwam dus bovenin. 1107 01:04:22,320 --> 01:04:27,099 Oké. Je kon er bijna in zitten. Maar dus met een geweer kon je niet door de ramen schieten. 1108 01:04:27,100 --> 01:04:36,540 Er lag een meter zand op en dat ging langzaam zo naar beneden zo tot aan die kastanjeboom. En alles. 1109 01:04:36,540 --> 01:04:43,690 En deze drie waren met elkaar verbonden. Waar nu de was hangt, stond een ketel. 1110 01:04:45,030 --> 01:04:48,780 10.000 liters drinkwater lag onder 2 meter zand. 1111 01:04:49,720 --> 01:04:54,300 Dus dat was voor tijd van nood hadden ze altijd water. Alle jaren werd het ververst. 1112 01:04:54,320 --> 01:04:59,310 Nieuw water erin. Werd er monstertjes van genomen. 1113 01:04:59,310 --> 01:05:02,110 10.000 liter water kon erin. 1114 01:05:02,110 --> 01:05:02,930 Zo. 1115 01:05:02,930 --> 01:05:04,099 Kon je van boven niet zien. 1116 01:05:04,100 --> 01:05:08,849 Nee. Maar hoe kreeg je, hoe werkte dat licht nou? Dat snap ik niet helemaal. 1117 01:05:08,850 --> 01:05:17,250 Nou, ja hoe moet ik dat.. Hier heb je dus het raam. Ja? Van de bunker. 1118 01:05:17,870 --> 01:05:26,200 Hadden ze een bekisting gemaakt van hout zo tot die hoogte. Zo, zo. Dus hier had je een uitsparing. 1119 01:05:27,010 --> 01:05:28,600 Dat zand lag tot hier aan toe. 1120 01:05:28,600 --> 01:05:29,190 Ik kom even. 1121 01:05:29,190 --> 01:05:29,820 Kan je het volgen? 1122 01:05:29,820 --> 01:05:30,530 Ja, ja. 1123 01:05:31,570 --> 01:05:36,670 Maar voor de veiligheid, met die mitterieur konden ze dus niet in die ramen schieten. 1124 01:05:36,670 --> 01:05:36,969 Nee. 1125 01:05:36,969 --> 01:05:40,260 Maar het licht viel er van boven een soort.. 1126 01:05:40,260 --> 01:05:41,160 Omdat die bekisting er zat. 1127 01:05:41,160 --> 01:05:46,890 Het was wel schaars maar het er viel wel licht naar binnen. 1128 01:05:46,890 --> 01:05:49,229 Ja. Kunnen we naar binnen kijken? Ja? 1129 01:05:49,230 --> 01:05:53,410 Ja, zal ik even die spinnen weghalen. De Duitsers doen dat niet meer. 1130 01:05:53,411 --> 01:05:56,395 Het is natuurlijk een rotzooitje. Je moet het anders. 1131 01:05:56,395 --> 01:06:00,170 Kijk dit is het, dat is nog de originele witkalk. 1132 01:06:00,650 --> 01:06:07,420 Daar stond een kachel. Gemetseld. Daar konden ze op koken. Een schoorsteen weg gesloopt. 1133 01:06:08,300 --> 01:06:14,970 En daar was een luchtkoker. Dan stonden hier 2 kribben en daar 2 kribben. En een tafeltje. 1134 01:06:15,520 --> 01:06:18,450 Maar je ziet nu ook die ramen.. dat is.. 1135 01:06:18,450 --> 01:06:23,470 Je kon dus, laat maar zeggen, zo niet naar buiten kijken. Alleen daarboven kon je. 1136 01:06:24,330 --> 01:06:26,620 Ja. Omdat ze dat met hout hadden gemaakt ja? 1137 01:06:26,620 --> 01:06:29,180 Ja. Ja nu is het allemaal verrot. 1138 01:06:29,180 --> 01:06:35,350 Ik weet niet of je nog wat ken zien wat er oorspronkelijk gezeten heb maar. 1139 01:06:35,350 --> 01:06:38,640 Kijk al wat hier toen stond, is allemaal verrot. 1140 01:06:38,640 --> 01:06:39,620 Ja. 1141 01:06:39,620 --> 01:06:54,290 Ik weet niet of je daar wat ken zien. Nee daar zit niks meer. Daar zit niks meer hoor. 1142 01:06:56,340 --> 01:06:58,740 Ja, ja hij gaat aftakelen. 1143 01:06:58,740 --> 01:06:58,820 Ja. 1144 01:06:58,820 --> 01:06:59,490 Kunnen we eromheen lopen? 1145 01:06:59,490 --> 01:07:00,819 Nou die kant misschien, misschien die kant. 1146 01:07:00,820 --> 01:07:24,650 Ja we gaan Dit was de munitiebunker. Zaten geen ramen in, alleen maar deuren. 1147 01:07:24,650 --> 01:07:48,810 Daar zit nu een paard in. Dus ze hadden er ramen in gemaakt. Je ken wel even binnen kijken. 1148 01:07:48,810 --> 01:07:51,450 Daar heb ik dus zelf een raam in gemaakt. 1149 01:07:51,450 --> 01:07:54,360 Dat was nog een hele klus denk ik? Dat was nog een hele klus, een raam maken. 1150 01:07:55,360 --> 01:07:58,890 Dat met zijn tweeën. Dat is gewoon neergekwakt. 1151 01:07:58,890 --> 01:08:04,140 Maar als je het moet slopen. Die stenen waren glashard. Dat waren van die rode stenen. 1152 01:08:04,140 --> 01:08:10,210 Heet gebakken, bepaalde klei. Die waren niet stuk te krijgen. Ja. Hebben we afgemadderd. 1153 01:08:10,590 --> 01:08:11,180 Maar dit was allemaal munitie. 1154 01:08:11,180 --> 01:08:12,250 Ja, ja. 1155 01:08:13,250 --> 01:08:13,930 Ja. 1156 01:08:15,710 --> 01:08:20,020 Alleen die andere bunkers waren allemaal met.. Dat ze op 1157 01:08:20,020 --> 01:08:23,130 hoogte waren, werden er van die balken neergelegd met beton. 1158 01:08:23,130 --> 01:08:25,430 Dit is dus in zijn geheel gestort. Je kent ook. 1159 01:08:27,610 --> 01:08:33,449 Je ken dus de bekisting, draden, die beton ken je zien. 1160 01:08:33,450 --> 01:08:33,700 Ja. 1161 01:08:33,701 --> 01:08:38,550 Ja het gaat kapot natuurlijk. Over 100 jaar is hij verrot. 1162 01:08:38,550 --> 01:08:44,140 Ja. Maar toch wel.. 1163 01:08:44,140 --> 01:08:47,305 Maar ze hadden eigenlijk, eigenlijk had het gewoon intact gelaten moeten worden. 1164 01:08:47,306 --> 01:08:48,850 Dan had het net zo mooi geweest. 1165 01:08:48,850 --> 01:08:51,610 Ja eigenlijk moet het een monument worden. 1166 01:08:51,610 --> 01:08:56,620 Maar het is zo. Die aannemer die het gebouwd heb, die heb ook het zand weggehaald na de oorlog. 1167 01:08:56,620 --> 01:08:57,380 Ja? 1168 01:08:59,500 --> 01:08:59,800 Ja. 1169 01:09:00,380 --> 01:09:00,710 Waarom? 1170 01:09:00,710 --> 01:09:06,270 En ook die tank. Mijn vader zegt ‘Jij bent lekker’. Hij heb al die bunkers leeggehaald. 1171 01:09:06,400 --> 01:09:08,100 Want hij weet precies wat er stond en zo. Dat was allemaal. Dat was een linke, linke, linke jongen. 1172 01:09:08,100 --> 01:09:12,120 Was dat de Groot? De Groot? 1173 01:09:12,120 --> 01:09:12,560 Hè? 1174 01:09:13,290 --> 01:09:15,520 Was dat de Groot? Of niet? 1175 01:09:15,520 --> 01:09:16,040 Ik weet het niet. 1176 01:09:16,040 --> 01:09:16,444 Nee. 1177 01:09:16,445 --> 01:09:24,840 Ik heb het lang geweten. Ik ken nou niet op zijn naam komen, die andere man. Klerk. 1178 01:09:28,250 --> 01:09:28,640 Komt u maar. 1179 01:09:28,640 --> 01:09:41,140 Maar ja je ken het. Dit zal toch wel blijven staan denk. Ja dit is ook een monument geworden. 1180 01:09:41,140 --> 01:09:41,850 Is dit een monument? 1181 01:09:41,850 --> 01:09:44,490 Hij staat aangetekend in het gemeentehuis. 1182 01:09:47,680 --> 01:09:49,100 O oké. Zullen we er nog even zo omheen lopen? 1183 01:09:49,100 --> 01:09:50,920 Ja. 1184 01:10:16,120 --> 01:10:19,470 O ja. Hier kan je die spoorlijn ook mooi zien hè? De spoorlijn. 1185 01:10:19,470 --> 01:10:24,760 Ja. Dat zei ik. Dat was toen het gevaar hier. Want dat lijkt ver weg, maar dat was het niet. 1186 01:10:24,760 --> 01:10:28,470 Dus dan zag je gewoon de grond. 1187 01:10:28,470 --> 01:10:32,590 Al die kogels die insloegen in die grond, zag je in die grond omhoog komen. 1188 01:10:32,630 --> 01:10:35,610 Het moet bezaaid liggen met munitie. 1189 01:10:35,610 --> 01:10:37,710 Ja? Nog steeds? 1190 01:10:37,710 --> 01:10:43,933 Ja nog steeds volgens mij. Het zal wel verweerd zijn, maar het moet er nog liggen hoor. 1191 01:10:43,933 --> 01:10:47,288 Ik heb ook een jaar een bak vol met scherven bewaard, hulzen. Maar ja op gegeven moment. Weg. 1192 01:10:47,540 --> 01:10:49,519 Nu spijt het me eigenlijk. 1193 01:10:49,520 --> 01:10:50,350 Ja. 1194 01:10:50,350 --> 01:10:55,040 Want ik heb ene schoonzoon die had zo een huls gevonden in Velsen. 1195 01:10:55,040 --> 01:11:03,157 Bij de vuilnis. En ik zeg ‘Mag ik die hebben?’. Ja ik denk, ik wil hem wel hebben. 1196 01:11:03,157 --> 01:11:09,060 Want je moet het niet weggeven. Ik zeg ‘Ik geef hem niet weg’. Jullie mogen hem lenen. 1197 01:11:09,061 --> 01:11:12,750 Als je hem wil lenen, mag je hem meenemen. Maar je mag hem niet houden. 1198 01:11:12,750 --> 01:11:13,860 Nee. 1199 01:11:15,400 --> 01:11:23,530 Moet je nog.. daarachter zit dus die, dat draait af weer. Ja, wat er nog van over is. 1200 01:11:41,310 --> 01:11:47,960 Je kunt nog een beetje de beton zien daar. 1201 01:11:47,960 --> 01:11:49,370 Ja ik zie het. 1202 01:11:50,030 --> 01:11:55,290 Lag ook helemaal onder het zand. Ja, ja dat is allemaal helemaal weg, door die paarden weggelopen. 1203 01:11:55,290 --> 01:12:01,050 Daar staat een boom bovenop. Maar daar had je hier had je dus een gat. Daar kon je in zo. 1204 01:12:01,050 --> 01:12:03,460 En dan een trappetje en dan kon je daaronder kon je zo bij dat dingen komen. 1205 01:12:03,460 --> 01:12:04,650 Wat was dat dan? 1206 01:12:04,650 --> 01:12:06,060 Mitterieur. 1207 01:12:06,410 --> 01:12:07,610 Een mitterieurnest? 1208 01:12:07,610 --> 01:12:10,790 Ja met een zware mitterieur. Dat was echt een zware joekel hoor. 1209 01:12:11,250 --> 01:12:14,875 En dan moet je dus dat gangetje in en dan kon je onder dat ding door, naar boven komen. 1210 01:12:14,890 --> 01:12:20,570 Ja dat kon je eigenlijk niet stuk gooien. Dat kon niemand niet stukgooien. 1211 01:12:20,570 --> 01:12:22,850 En, en werd dat ook gebruikt? 1212 01:12:23,370 --> 01:12:26,500 Nou zelden. Een schot. Heb nooit echt effectief gebruikt. 1213 01:12:26,500 --> 01:12:27,340 Nee, nee. 1214 01:12:27,910 --> 01:12:28,150 Nee. 1215 01:12:28,150 --> 01:12:30,073 Dat is met het meeste niet hè, meeste is niet gebruikt. 1216 01:12:29,700 --> 01:12:33,799 Nee, nee. We hebben daar, daar bij de, dat is allemaal weg. 1217 01:12:33,800 --> 01:12:41,400 Daar was een heel, heel.. daar was een heel object daar hoor. Bij Hendriks, Hendriks. 1218 01:12:41,490 --> 01:12:48,590 Aan de, aan de.. hoe heet het. Ik weet het. Hoe heet het daar? Korendijk. Nee. 1219 01:12:49,620 --> 01:12:50,379 Dat weet ik niet echt. 1220 01:12:50,380 --> 01:12:51,790 Bij het Krengebos 1221 01:12:51,790 --> 01:12:51,980 Noordermaatweg. 1222 01:12:51,980 --> 01:12:54,090 O ja. Ja, ja. 1223 01:12:54,090 --> 01:12:57,879 Als je die.. aan het eind. Daar stonden allemaal bunkers. Veel meer als hier. 1224 01:12:57,879 --> 01:13:00,320 Hier is er eigenlijk niet zoveel gebeurd. 1225 01:13:02,490 --> 01:13:03,540 Gelukkig. 1226 01:13:04,360 --> 01:13:04,940 Zeker. 1227 01:13:04,940 --> 01:13:10,350 Maar dat ding wilde dus die jongen.. ik weet niet hoe hij heet. 1228 01:13:10,350 --> 01:13:10,590 Heideman? 1229 01:13:10,590 --> 01:13:13,740 Die wilde bij oud, nou ik zeg ‘Dat wordt niks’. Dat zie ik niet zitten. 1230 01:13:13,740 --> 01:13:16,180 Hij wil dat ja. Ja. 1231 01:13:16,180 --> 01:13:18,150 Ja ik denk niet dat dat mag. 1232 01:13:18,150 --> 01:13:18,454 Nee. 1233 01:13:18,454 --> 01:13:22,330 Van mij mag hij er niet meer uit. Laat maar zitten. 1234 01:13:22,330 --> 01:13:27,220 Ja. En hoe vind u het dat die bunkers nog op uw land staan? 1235 01:13:27,220 --> 01:13:27,980 Ramp. 1236 01:13:27,980 --> 01:13:28,970 Ja? 1237 01:13:30,630 --> 01:13:34,430 Kijk mijn vader was toen de baas. Hij had het nooit moeten pikken. Van eigendom beschouwen, kom nou! 1238 01:13:34,430 --> 01:13:36,408 Je kunt.. Hij zegt ‘Er gebeurt niks. 1239 01:13:36,408 --> 01:13:42,690 Nou dan ken je toch wel tekenen.’ Hij had het niet moeten pikken. 1240 01:13:43,120 --> 01:13:49,090 Want waarom zeiden ze dat hij maar die bunkers moest houden? Waarom? Waarom haalde ze ze niet weg? 1241 01:13:49,090 --> 01:13:52,370 Ja ze wouden ze opblazen maar ze wouden dus geen schadeclaim tekenen. 1242 01:13:52,370 --> 01:13:52,604 Oké. 1243 01:13:52,605 --> 01:13:57,227 Stel dat de pannen van het dak af sodemieteren. Want dat gaf toch een behoorlijke dreun. 1244 01:13:57,228 --> 01:14:00,700 En die ene bunker stond 1,5 meter van die muur af 1245 01:14:00,700 --> 01:14:02,990 ‘Nou’, zegt mijn vader, ‘die muur blaas je zo weg’. 1246 01:14:02,990 --> 01:14:05,830 Ja. En dat wouden ze niet tekenen? 1247 01:14:05,830 --> 01:14:12,230 Nee die blauwe, hij had een blauwe kop, Klerk. Of weet ik hoe hij wel niet heette. 1248 01:14:12,230 --> 01:14:15,020 Die was die leiding van die springstoffen gasten. 1249 01:14:15,470 --> 01:14:15,770 Ja. 1250 01:14:16,820 --> 01:14:19,870 Dat plofte zo uit mekaar. Dat gaf toch een behoorlijke dreun hoor. 1251 01:14:19,870 --> 01:14:21,540 Ja. Want er zijn er wel weggehaald toch? 1252 01:14:21,540 --> 01:14:23,710 Ja daar wel. Daar hadden we geen recht op. 1253 01:14:23,710 --> 01:14:24,270 Nee. 1254 01:14:24,270 --> 01:14:30,650 En daar hadden we ook geen last van. Doe al je ramen maar open en dat ging goed. 1255 01:14:30,650 --> 01:14:31,050 Ja. 1256 01:14:31,050 --> 01:14:33,370 Maar zeg, deze zijn toch echt dichtbij. 1257 01:14:34,680 --> 01:14:40,260 En als jij zegt van: ‘Er gebeurt niks.’ Waarom teken je dan niet? Makkelijk zat toch. 1258 01:14:40,260 --> 01:14:44,645 En dan zeggen ze op defensie later: ‘Je hebt tegengewerkt 1259 01:14:44,645 --> 01:14:47,060 als eigendombeschouwer.’ Dat had hij niet moeten pikken. 1260 01:14:47,060 --> 01:14:49,650 Hij was goed bij de hand en hier heb hij een steek losgelaten. 1261 01:14:49,650 --> 01:14:56,139 Maar ik vermoed al en dat zegt hij ook mijn broer: daar paar koetjes in, daar een paardje erin. 1262 01:14:56,139 --> 01:15:03,200 Maar als je het verkoopt, heb je een probleem. 1263 01:15:03,200 --> 01:15:06,400 Want ‘Dat ding daar zo, haal hem maar weg!’. 1264 01:15:06,400 --> 01:15:10,340 Ja. Daarom woont u hier nog altijd. 1265 01:15:10,340 --> 01:15:18,780 Of ik moet er iets van maken. In oude staat terugbrengen. 1266 01:15:18,780 --> 01:15:19,230 Ja. Ja museum! 1267 01:15:19,230 --> 01:15:20,360 Dat zou kunnen. 1268 01:15:20,360 --> 01:15:21,025 Ja. 1269 01:15:21,026 --> 01:15:21,691 Ja. 1270 01:15:21,691 --> 01:15:26,350 U mag weer teruggaan. 1271 01:15:26,350 --> 01:15:26,500 Hè? 1272 01:15:26,500 --> 01:15:33,420 Gaat u maar weer terug. 1273 01:15:41,070 --> 01:15:51,580 Gek is dat hè. Dat je dan, je emoties komen boven. Ja. Ik ga na het eten een tukkie doen. 1274 01:15:51,580 --> 01:15:51,970 Ja. 1275 01:15:51,970 --> 01:15:57,790 Maar ik denk niet dat ik slaap. 1276 01:15:58,180 --> 01:15:58,390 Ja. 1277 01:15:58,390 --> 01:16:00,780 Dan ga ik er zo in op. 1278 01:16:00,780 --> 01:16:01,010 Ja. 1279 01:16:01,010 --> 01:16:03,210 Mijn vrouw zegt vanmorgen: ‘Nou jongen, jij hebt een mooie ochtend.’ 1280 01:16:03,211 --> 01:16:04,753 ‘Jij ken mooi je hart, hart uitstorten.’ Zeg maar. Ik ga niet liegen. 1281 01:16:04,754 --> 01:16:07,579 Ik zeg ‘Nee, als ik ga liegen, ga fantasie, dan doe ik het niet.’ 1282 01:16:07,580 --> 01:16:07,848 Nee. 1283 01:16:07,849 --> 01:16:15,218 Daar heb ik geen vrede mee. Ik ga jullie niks wijsmaken. Ik heb nog 1 ding. 1284 01:16:15,218 --> 01:16:23,203 Dat schiet me dan weer te binnen. De oorlog is voorbij en wij woonden toen in de Bredeweg. 1285 01:16:23,423 --> 01:16:29,071 En, laat maar zeggen, 2 blokken verder woonde Peter Olieboer. Hij dacht: ‘De oorlog is voorbij. 1286 01:16:29,460 --> 01:16:34,064 Ik ga hout halen met mijn karretje.’ Dus hij gaat daar het land op, daar zo. 1287 01:16:34,064 --> 01:16:37,047 Waar ongeveer die maar... staat. Daar is hij geweest. 1288 01:16:37,863 --> 01:16:44,665 En hij is aan het zagen en op de Beverwijkerstraatweg staat nog een Duitser op wacht. 1289 01:16:44,865 --> 01:16:47,599 Ze hadden, moesten eigenlijk hun geweer al inleveren maar hij had hem nog. 1290 01:16:47,600 --> 01:16:51,569 En hij had een beste borrel op. Dat weet ik van getuigen die dat gezien hebben. 1291 01:16:52,542 --> 01:16:56,590 En hij ziet die man zagen en hij schiet hem toch nog een kogel door zijn hoofd. Op slag dood. 1292 01:16:56,680 --> 01:16:56,990 Zo. 1293 01:16:56,990 --> 01:17:02,920 Een paar mensen die bij hem waren, zouden hem helpen. Die schrokken zich eigen kapot. 1294 01:17:02,920 --> 01:17:07,690 Hij valt zo dood neer. Dat heb hij dan eventjes gedaan. Kijk dat was een gemene Duitser. 1295 01:17:07,690 --> 01:17:08,400 Ja. 1296 01:17:09,850 --> 01:17:11,880 Zwaar gefrustreerd. 1297 01:17:12,980 --> 01:17:13,150 Ja. 1298 01:17:13,150 --> 01:17:15,500 Had echt een dagje moeten wachten. 1299 01:17:17,800 --> 01:17:19,046 Ja, ja. Ja dat gebeurde. 1300 01:17:19,200 --> 01:17:23,020 Want wij hebben ook.. bij de Burgemeester Mooij straat gingen al die Duitsers huis aftocht. 1301 01:17:23,020 --> 01:17:23,450 Ja? 1302 01:17:23,450 --> 01:17:24,240 Gingen wij kijken. 1303 01:17:24,240 --> 01:17:24,950 Ja. 1304 01:17:25,390 --> 01:17:29,990 Ze werden uitgejouwd. En er waren genoeg Engelsen bij. Dus ze konden geen kant op. 1305 01:17:29,990 --> 01:17:34,386 Maar je zou ze zouden je alsnog in de haren kunnen vliegen. 1306 01:17:34,386 --> 01:17:37,380 Want ze waren zwaar gefrustreerd de meeste hoor. 1307 01:17:37,380 --> 01:17:38,030 Ja? 1308 01:17:38,030 --> 01:17:38,620 Ze hadden de oorlog verloren voor de 2de keer. 1309 01:17:38,620 --> 01:17:39,760 En hoe.. ja, ja. 1310 01:17:39,760 --> 01:17:44,840 Daarom zeg ik: ‘Er waren een hoop verkeerde bij’. 1311 01:17:44,840 --> 01:17:50,499 Ja, ja. Ja kunt u dat nog herinneren die aftocht? Kan u dat nog.. 1312 01:17:50,500 --> 01:17:50,658 Ja. 1313 01:17:50,658 --> 01:17:51,237 herinneren? 1314 01:17:51,237 --> 01:17:53,660 Ja, ja, ja, ja. Dat komt dan zo weer boven hè. 1315 01:17:53,660 --> 01:17:56,430 Maar hoe keken ze dan die Duitsers? 1316 01:17:56,950 --> 01:17:57,390 Nou ik dacht nog. 1317 01:17:57,390 --> 01:18:00,640 Kijken of er nog bekenden bij zijn. 1318 01:18:00,640 --> 01:18:01,530 Ja. Maar niet gezien? 1319 01:18:01,530 --> 01:18:05,640 Nee, nee, nee, nee, nee. En ze waren ook allemaal... 1320 01:18:05,640 --> 01:18:05,850 Ja. 1321 01:18:05,850 --> 01:18:08,100 Zwaar ter neergeslagen 1322 01:18:08,100 --> 01:18:15,110 Ja, ja. Maar misschien waren ze ook wel blij dat het afgelopen was. 1323 01:18:15,110 --> 01:18:19,860 Nou het is wel zo. Ik ging een keer naar school. En hij heette Jak Mulder. 1324 01:18:21,090 --> 01:18:23,020 En ik liep daar bij het kloostertje ongeveer. 1325 01:18:23,020 --> 01:18:26,520 Daar moest ik bijna op school en gaan daar een militaire wagen voorbij. 1326 01:18:26,520 --> 01:18:29,930 En hij steekt zijn hand op: ‘Hé Piet, Piet!’. Toen 1327 01:18:29,930 --> 01:18:34,270 was het Jak Mulder in zijn auto, in zijn vrachtauto. 1328 01:18:34,270 --> 01:18:35,010 Achter de, achter de.. 1329 01:18:35,010 --> 01:18:36,508 Was dat ook een Duitser? 1330 01:18:36,750 --> 01:18:40,890 Ja. Die zat ook hier. Ja ze moesten ook wel eens wat doen. Klusjes of ik weet niet wat ze doen. 1331 01:18:40,890 --> 01:18:49,070 Maar hij zag mij. ‘Hé Piet, Pieter, Pieter, Pietschiet.’ Dat was mooi. Jak Mulder. 1332 01:18:49,070 --> 01:18:51,230 En dat was nog in de oorlog of erna? 1333 01:18:51,230 --> 01:18:51,940 Ja hè? 1334 01:18:51,940 --> 01:18:53,130 Dat was in de oorlog of erna? 1335 01:18:53,130 --> 01:18:58,270 Ja in de oorlog! Ja misschien wel een beetje aan het eind. Dat weet ik niet. 1336 01:18:58,270 --> 01:19:04,610 Maar ik was op school en hij ziet me. Hij gaat vlak langs me, vlak langs die weg. Dorpsstraat. 1337 01:19:04,820 --> 01:19:07,090 Maar vond u dat leuk of schaamde u zich? 1338 01:19:07,090 --> 01:19:10,550 Nee ik vond het hartstikke leuk. Waarom zou ik me schamen? 1339 01:19:10,550 --> 01:19:12,360 Nou voor andere kinderen? 1340 01:19:12,360 --> 01:19:12,485 Nee hoor. 1341 01:19:12,485 --> 01:19:12,749 Dat u een Duitser.. 1342 01:19:12,750 --> 01:19:13,160 Nee hoor dat was geen punt. 1343 01:19:13,160 --> 01:19:13,421 Nee. 1344 01:19:13,422 --> 01:19:16,170 Nee hij zwaait. Nou ik zwaai gewoon terug. 1345 01:19:16,170 --> 01:19:16,700 Ja. 1346 01:19:16,700 --> 01:19:21,836 Maar die, die kwam toen koffie drinken in het dorp. 1347 01:19:22,940 --> 01:19:23,790 O ja. 1348 01:19:23,790 --> 01:19:24,090 En dat. Maar hij heb er geen punt van gemaakt. Kwam het.. 1349 01:19:24,090 --> 01:19:25,201 Hij begreep het dat uw vader.. 1350 01:19:25,202 --> 01:19:28,239 Ja. Ja ik denk dat hij het wel begreep van ja dat kan ik ook eigenlijk niet maken. 1351 01:19:28,240 --> 01:19:28,283 Ja. 1352 01:19:28,284 --> 01:19:28,327 Ja. 1353 01:19:28,328 --> 01:19:28,692 Ja duidelijk. Ja. Pas op. 1354 01:19:28,692 --> 01:19:28,852 Pas op. Ja. 1355 01:19:28,853 --> 01:19:29,448 Nou we hebben ook nog mooie plaatjes van u. 1356 01:19:29,480 --> 01:19:29,740 Hè? 1357 01:19:29,740 --> 01:20:03,880 We hebben ook nog mooie plaatjes van u op u eigen boerderij. 1358 01:20:03,880 --> 01:20:04,550 Ja. 1359 01:20:04,550 --> 01:20:06,730 Maar ik vind het heel fijn dat u, echt heel fijn dat u meegedaan heeft. 1360 01:20:06,730 --> 01:20:07,080 Ja echt? 1361 01:20:07,080 --> 01:20:07,730 Ja echt. 1362 01:20:07,730 --> 01:20:09,850 Meen je dat echt? 1363 01:20:09,850 --> 01:20:12,220 Ja ik meen het echt. Heel echt. Ja. 1364 01:20:13,770 --> 01:20:17,650 En ik kan me ook heel goed voorstellen dat, dat het emotioneel is. 1365 01:20:17,810 --> 01:20:19,820 Ja. Ja echt wel. Je hebt toch wat losgemaakt. 1366 01:20:19,820 --> 01:20:20,380 Ja. 1367 01:20:21,530 --> 01:20:32,620 Ja. En denk ik dus ook, mijn vader en moeder. Ik bedoel, daar denk ik vaak aan. 1368 01:20:32,620 --> 01:20:37,070 Wat zullen hun toch een zorgen gehad hebben. Ook de angst. 1369 01:20:38,930 --> 01:20:39,180 Ja, ja. 1370 01:20:39,180 --> 01:20:43,010 Als je 10 kindertjes heb. Dat is niet niks. 1371 01:20:43,010 --> 01:20:45,850 Heeft u het er nooit met uw ouders over gehad na de tijd? 1372 01:20:45,850 --> 01:20:48,630 Heeft u het later het er nooit met uw ouders over gehad? 1373 01:20:48,630 --> 01:20:55,730 Jawel, jawel, jawel. Maar ja ik weet niet hoor. Ze waren goed katholiek en hadden sterk geloof. 1374 01:20:55,730 --> 01:20:58,040 Je moet niet zeuren. 1375 01:20:58,040 --> 01:20:58,286 Ja. 1376 01:20:58,287 --> 01:21:04,700 Ja dat was hij Sterke, sterke man. Klein mannetje, nog kleiner als ik denk ik. 1377 01:21:04,700 --> 01:21:05,008 O ja? 1378 01:21:05,008 --> 01:21:10,807 Maar zocht geen ruzie met hem. En dat heb, dat is ook te merken. 1379 01:21:10,808 --> 01:21:14,440 Ondanks dus dat ze de macht hadden, ze konden alles, hadden ze wel respect voor hem. Ja. 1380 01:21:14,440 --> 01:21:14,806 Ja. 1381 01:21:14,806 --> 01:21:26,030 Met dat we hier woonde.. Chef, alles goed hoor. Ga maar, waar je. Daar kwam niemand op hoor. 1382 01:21:26,030 --> 01:21:29,920 Maar u vertelde een keer eerder dat uw vader wel toen 1383 01:21:29,920 --> 01:21:34,080 u dat, met dat, die auto ontploffen van die Duitsers..? 1384 01:21:34,080 --> 01:21:35,730 Ja. Dat had hij wel. 1385 01:21:35,730 --> 01:21:36,320 Wat zei hij toen? 1386 01:21:36,320 --> 01:21:37,545 Ja tuurlijk wel. 1387 01:21:37,546 --> 01:21:39,920 Wat zei, wat zei uw vader toen? 1388 01:21:39,920 --> 01:21:43,600 We kwamen natuurlijk veels te laat thuis want het was niet niks. 1389 01:21:43,600 --> 01:21:48,570 En die Rode Kruis soldaat zei tegen hem: ‘Jongens ga weg want, dan komen ze 1390 01:21:48,570 --> 01:21:53,510 wieder terug hè’. Dus wij naar huis en nou dan ben je gauw een uurtje kwijt. 1391 01:21:53,510 --> 01:22:00,400 Dus ik kwam veels te laat thuis voor de broodtafel. Ja maar ik zeg tegen mijn vader.. 1392 01:22:01,070 --> 01:22:02,030 ‘Er is een auto bij Duitsers doodgeschoten’ ‘Nou weer een paar Duitsers minder. 1393 01:22:02,030 --> 01:22:04,292 Niet zo erg hoor.. Ga je brood eten, ga maar naar bed’. Maar daar werd niet over geluld. 1394 01:22:04,410 --> 01:22:08,790 Maar ik, ik weet wel. 1395 01:22:09,130 --> 01:22:10,785 Hij had wel gelijk maar als je daar mensen ziet liggen aan flarden 1396 01:22:10,880 --> 01:22:15,570 geschoten, ook al is het je grootste vijand, daar liggen mensen. 1397 01:22:16,780 --> 01:22:20,140 Dat, het waren voor mij geen Duitsers. Het, mijn buurjongen is dood. 1398 01:22:20,140 --> 01:22:21,840 Hij zou precies hetzelfde zeggen. 1399 01:22:23,120 --> 01:22:23,370 Ja. 1400 01:22:23,370 --> 01:22:28,940 Want elk jaar, 2 keer per jaar praten we erover. Moet je nagaan hoe het in je kop zit als kind. 1401 01:22:28,940 --> 01:22:30,890 Want dat is niet niks. 1402 01:22:30,890 --> 01:22:31,265 Nee. 1403 01:22:31,266 --> 01:22:33,154 En nu, als er nu wat gebeurt. 1404 01:22:33,154 --> 01:22:38,289 Het kind is erbij betrokken, laat maar zeggen, zoals die school toen, die overblijfvader, 1405 01:22:38,290 --> 01:22:50,362 als die kinderen dat ziet dat zo een man neer.. Dan worden die kinderen opgevangen. 1406 01:22:50,363 --> 01:22:54,560 Niks. Dat was de vijand maar toen niet meer. 1407 01:22:54,560 --> 01:22:54,647 Ja. 1408 01:22:54,647 --> 01:22:56,099 Daar lagen mensen aan flarden. Bij mekaar geraapt. 1409 01:22:56,100 --> 01:22:56,190 Ja. 1410 01:22:56,190 --> 01:23:04,080 Zo is het gewoon. 1411 01:23:04,080 --> 01:23:08,940 U mag teruglopen. Dan filmen we nog even dat u terugloopt en dan gaan we stoppen. 1412 01:23:08,940 --> 01:23:11,269 Ja. We gaan nu stoppen? 1413 01:23:10,490 --> 01:23:12,430 Ja. U mag gewoon teruglopen. 1414 01:23:12,430 --> 01:23:12,740 Ja. 1415 01:23:32,930 --> 01:23:46,530 Zo. Het is mooi geweest. 1416 01:23:46,530 --> 01:23:47,260 Nou.