1 00:00:03,810 --> 00:00:09,924 O Buchenwald, ich kann dich nicht vergessen, Weil du mein Schicksal bist. 2 00:00:10,297 --> 00:00:16,482 Wer dich verließ, der kann es erst ermessen Wie wundervoll die Freiheit ist! 3 00:00:16,601 --> 00:00:23,380 O Buchenwald, wir jammern nicht und klagen, Und was auch unsere Zukunft sei - 4 00:00:23,452 --> 00:00:30,261 Wir wollen trotzdem "ja" zum Leben sagen, Denn einmal kommt der Tag - Dann sind wir frei! 5 00:00:30,304 --> 00:00:33,400 Denn einmal kommt der Tag - Dann sind wir frei! 6 00:00:42,799 --> 00:00:45,938 Al sinds de machtsovername in 1933 7 00:00:45,963 --> 00:00:50,823 bestonden er in het nationaalsocialistische Duitsland van Hitler concentratiekampen. 8 00:00:51,301 --> 00:00:55,273 De eerste kampen waren klein en hadden vaak geen lang bestaan. 9 00:00:55,305 --> 00:01:00,298 Maar vanaf de tweede helft van de jaren dertig groeiden het aantal grote kampen snel. 10 00:01:00,315 --> 00:01:07,048 Zo ontstond er een heel netwerk dat zich uitbreidde over Duitsland en het door haar bezette gebied. 11 00:01:07,199 --> 00:01:12,339 Als onderdeel van dit Duitse vernietigingsapparaat werd in 1937 12 00:01:12,364 --> 00:01:17,556 op de Ettersberg bij Weimar concentratiekamp Buchenwald opgericht. 13 00:01:18,410 --> 00:01:22,505 In eerste instantie was dit kamp bestemd als zogenaamd ‘Schutzhaftlager’ 14 00:01:22,609 --> 00:01:27,466 voor politieke tegenstanders van het nationaalsocialisme, hoofdzakelijk communisten. 15 00:01:28,148 --> 00:01:37,066 Daarnaast ook voor meervoudig veroordeelde criminelen, zogenaamde asocialen, Joden, Jehova’s getuigen en homoseksuelen. 16 00:01:38,128 --> 00:01:41,275 Mensen werden zonder vorm van proces opgepakt 17 00:01:41,300 --> 00:01:45,634 en in een concentratiekamp van de rest van de bevolking geïsoleerd. 18 00:01:46,132 --> 00:01:50,961 Tot en met 1939 ging het hierbij om inwoners van het Duitse Rijk. 19 00:01:51,001 --> 00:01:53,782 Maar al direct na het begin van de Tweede Wereldoorlog 20 00:01:53,807 --> 00:01:57,717 werd in de bezette gebieden elke mogelijke vijand opgepakt. 21 00:02:00,054 --> 00:02:02,916 Buchenwald werd gebouwd door gevangenen zelf. 22 00:02:02,980 --> 00:02:06,515 Ze moesten het hele gebied ontginnen, bomen kappen, 23 00:02:06,540 --> 00:02:10,331 SS-kazernes bouwen en een barakkenkampen uit de grond stampen. 24 00:02:11,121 --> 00:02:16,784 Begin 1937 werkten 149 mannen aan de bouw van dit concentratiekamp, 25 00:02:16,848 --> 00:02:21,731 maar tegen het einde van hetzelfde jaar waren er ruim 2500 gevangenen 26 00:02:21,756 --> 00:02:26,613 die dag en nacht onder zware omstandigheden bouwden aan hun eigen gevangenis. 27 00:02:26,659 --> 00:02:29,192 En vaak ook aan hun eigen ondergang. 28 00:02:30,383 --> 00:02:35,027 Naast de bouw van het kamp zelf, dat pas eind 1941 voltooid werd, 29 00:02:35,067 --> 00:02:38,772 liet de SS tijdens de eerste jaren de gevangenen vooral werken 30 00:02:38,797 --> 00:02:42,148 aan de uitbouw van het omliggende werk en privéterrein. 31 00:02:42,721 --> 00:02:49,473 Zo ontstond een station, comfortabele SS villa’s, een Valkenhof en zelfs een dierentuin. 32 00:02:50,061 --> 00:02:56,177 In 1940 werd ten oosten van het kamp, aan de toegangsweg, een wapenwerkplaats gebouwd. 33 00:02:56,669 --> 00:03:01,803 Deze werkplaats groeide uit tot een enorme wapenindustrie, de Gustlofwerke. 34 00:03:02,722 --> 00:03:08,334 In de periode ‘41-‘42 wordt de bouw van het kamp grotendeels afgesloten. 35 00:03:08,692 --> 00:03:13,110 Op het hoogtepunt bestond het uit minimaal 18 SS kazernes, 36 00:03:13,135 --> 00:03:19,141 67 barakken, een keuken, een magazijn voor opslag van kleding en dergelijke, 37 00:03:19,229 --> 00:03:23,822 een desinfectieruimte, een kolenbunker, een wasserij, een 38 00:03:23,847 --> 00:03:28,281 ziekenbarak, een experimenteerbarak en een crematorium. 39 00:03:29,966 --> 00:03:35,479 Onder leiding van SS en een Kapo werd ’s ochtends vroeg na het eten van een stukje brood 40 00:03:35,527 --> 00:03:40,110 vertrokken naar het arbeidscommando, om ´s avonds laat weer terug te keren in het kamp, 41 00:03:40,135 --> 00:03:45,575 waar men na een soms urendurend appel een gamel met slappe soep kreeg. 42 00:03:47,646 --> 00:03:53,832 Naast tewerkstelling in arbeidscommando´s, verhuurde de SS gevangenen aan grote ondernemingen. 43 00:03:54,118 --> 00:03:58,542 Buchenwald had dus niet alleen zijn eigen positie in het vernietigingsapparaat, 44 00:03:58,567 --> 00:04:02,794 maar ook een duidelijke verbinding met de maatschappij en economie. 45 00:04:02,921 --> 00:04:09,004 Het gevolg was dat Buchenwald uitgroeide tot één van de grootste nationaalsocialistische kampcomplexen 46 00:04:09,029 --> 00:04:13,812 met van de Rijn tot aan de Elbe een netwerk van 136 buitenkampen. 47 00:04:14,964 --> 00:04:18,001 Het totale aantal gevangenen in Buchenwald 48 00:04:18,026 --> 00:04:26,206 groeide van ruim 11.000 in januari 1943 naar ruim 84.000 in de herfst van 1944. 49 00:04:27,012 --> 00:04:30,220 Ze werkten in onvoorstelbare omstandigheden. 50 00:04:30,943 --> 00:04:36,236 Wie niet in staat was om te werken, werd uitgeselecteerd voor een transport naar een vernietigingskamp 51 00:04:36,299 --> 00:04:38,525 of stierf door uitputting. 52 00:04:39,145 --> 00:04:45,244 In totaal zijn er 250.000 gevangenen geweest waarvan er bijna 60.000 zijn omgekomen. 53 00:04:45,943 --> 00:04:50,510 Begin 1945 werd Buchenwald eindstation voor evacuatietransporten 54 00:04:50,535 --> 00:04:53,907 uit de opgeheven kampen Auschwitz en Groß-Rosen. 55 00:04:55,437 --> 00:04:58,057 De gevangenen verloren in Buchenwald alles 56 00:04:58,082 --> 00:05:02,410 wat tot dat moment hun persoonlijkheid en uiterlijke verschijning bepaalde. 57 00:05:02,862 --> 00:05:08,247 Na een vaak mensonwaardig transport kwamen ze met het binnengaan van de kamppoort 58 00:05:08,310 --> 00:05:12,269 in een wereld terecht waar ze geen baas meer waren over hun eigen leven. 59 00:05:13,460 --> 00:05:20,291 Na aankomst werd de gevangene kaalgeschoren, gedesinfecteerd, van gevangenenkledij voorzien, 60 00:05:20,347 --> 00:05:26,144 eventueel verhoord, geregistreerd en ingedeeld naar nummer en categorie. 61 00:05:26,824 --> 00:05:29,119 Elke categorie had zijn eigen kleur, 62 00:05:29,144 --> 00:05:33,277 die in de vorm van een stoffen driehoek op de gevangenenkledij werd genaaid. 63 00:05:34,032 --> 00:05:38,371 Gevangenen werden behandeld naar de regels die voor hun kleur driehoek golden 64 00:05:38,483 --> 00:05:41,032 en verloren hiermee hun persoonlijkheid. 65 00:05:42,389 --> 00:05:47,276 Het verlies van de eigen persoonlijkheid werd nog versterkt door het dragen van een nummer. 66 00:05:47,404 --> 00:05:52,826 Een gevangene werd nooit bij zijn naam, maar altijd bij zijn nummer afgeroepen of aangesproken. 67 00:05:53,501 --> 00:05:59,218 Tot eind 1942 kregen de meeste gevangenen vrijgekomen nummers onder de 10.000. 68 00:05:59,862 --> 00:06:03,787 Elke keer als iemand stierf of naar een ander kamp gedeporteerd werd, 69 00:06:03,874 --> 00:06:06,085 kwam zijn nummer vrij voor een nieuwe gevangene. 70 00:06:06,600 --> 00:06:13,944 In 1942 telde de SS door en kregen grote transporten een serienummer waaraan ze te herkennen waren. 71 00:06:15,747 --> 00:06:18,326 Met behulp van de door haar gecreëerde indeling, 72 00:06:18,351 --> 00:06:23,083 zorgde de SS ervoor dat er een gevangenengroep ontstond die onderling verdeeld was. 73 00:06:23,369 --> 00:06:28,268 Dit werd nog versterkt door de taken die de SS aan bepaalde gevangenen overdroeg. 74 00:06:28,689 --> 00:06:32,903 Ze werden bijvoorbeeld verantwoordelijk gesteld voor het opstellen van transportlijsten. 75 00:06:33,149 --> 00:06:38,697 Er werden blokoudsten aangewezen die de verantwoording kregen voor de gang van zaken in de barak 76 00:06:38,722 --> 00:06:42,466 en het aantreden van hun barak bij het ochtend- of avondappel. 77 00:06:42,644 --> 00:06:46,167 En er werden Kapo´s aangesteld die betrokken waren bij het 78 00:06:46,192 --> 00:06:49,595 indelen en leiden van de verschillende arbeidscommando´s. 79 00:06:50,453 --> 00:06:55,286 In Buchenwald bevonden zich vanaf de zomer van 1940 Nederlandse gevangenen. 80 00:06:56,175 --> 00:07:03,785 In de periode 1940-´45 kwamen er bijna 3300 Nederlanders in Buchenwald en zijn buitenkampen terecht. 81 00:07:04,944 --> 00:07:08,935 Het is niet altijd te achterhalen wat er met al deze mensen gebeurd is. 82 00:07:09,658 --> 00:07:15,362 Tot nu kon worden vastgesteld dat 497 van deze mensen hier omgekomen zijn 83 00:07:15,387 --> 00:07:22,292 en dat er bij de bevrijding op 11 april 1945 nog 384 Nederlanders in Buchenwald waren. 84 00:07:23,807 --> 00:07:28,801 Dan geven wij nu het woord aan één van de mensen die een periode in Buchenwald heeft doorgebracht: 85 00:07:28,854 --> 00:07:31,291 De heer Cornelis Willemsen. 86 00:07:31,385 --> 00:07:34,680 Nou, mijn naam is Cornelis Willemse. 87 00:07:34,680 --> 00:07:41,810 Ik ben 78 jaar januari 22 geboren in Amersfoort elders. 88 00:07:43,180 --> 00:07:48,110 En toen ik een jaar was toen was ik ben ik in Amsterdam terechtgekomen bij pleegouders. 89 00:07:49,550 --> 00:07:54,240 En ja daar ben ik ze een beetje opgegroeid in de binnenstad van Amsterdam 90 00:07:55,360 --> 00:08:01,350 echt rond de Warmoesstraat en omgeving heb ik tot mijn 28ste jaar gewoond. 91 00:08:02,830 --> 00:08:05,680 En toen kwam ik een mevrouw. 92 00:08:05,680 --> 00:08:07,140 Nou zodoende. 93 00:08:07,140 --> 00:08:07,540 En toen 94 00:08:08,850 --> 00:08:12,450 nou ja dus we hebben maar de periode van 19. 95 00:08:13,980 --> 00:08:19,970 43 tot het eind van de oorlog heb ik natuurlijk diverse dingen meegemaakt. 96 00:08:21,100 --> 00:08:23,550 Ik ben eerst in 43. 97 00:08:23,550 --> 00:08:25,540 Moest ik werd ik opgeroepen. 98 00:08:25,540 --> 00:08:27,310 Toen moest ik naar een soort ambachtsschool. 99 00:08:27,310 --> 00:08:31,450 Dat was er in Amsterdam en de werd je kreeg in een korte cursus zeiden ze 100 00:08:31,500 --> 00:08:36,450 duurde 6 maanden, maar het werd me 6 weken hadden ze werd je al uitgezonden. 101 00:08:36,450 --> 00:08:44,810 En toen heb ik ongeveer een jaar in in Cota in Confitura gezeten en wat gebeurt me 102 00:08:44,810 --> 00:08:50,580 daar wij zaten daar 14 dagen in een soort lager en het eten was zo slecht dat 103 00:08:50,580 --> 00:08:55,710 toen ben ik met een vriend met zijn tweeen hebben we nog de benen genomen zijn weggelopen. 104 00:08:55,710 --> 00:08:58,880 Toen kwamen we in Leipzig terecht en toen wouden we een andere baan 105 00:08:59,230 --> 00:09:04,090 dat we het wat beter hadden maar toen werden we gearresteerd. 106 00:09:04,090 --> 00:09:06,170 We zijn toen weer teruggestuurd. 107 00:09:08,150 --> 00:09:08,450 Eh naar 108 00:09:08,450 --> 00:09:14,660 Cota maar eerst zouden we toch in Buchenwald terugkomen, maar dit werd 109 00:09:14,660 --> 00:09:14,990 Nou ja. 110 00:09:14,990 --> 00:09:17,600 Het werd bijgevallen eigenlijk. 111 00:09:17,600 --> 00:09:23,370 Toen heb ik toch in Cota werd ik toch weer naar die fabriek gestuurd als voorbeeld voor de anderen. 112 00:09:24,030 --> 00:09:27,150 Dat is je dat niet moesten doen wat zij de mannetjes een kaalkop geliefde. 113 00:09:27,150 --> 00:09:28,080 Tuurlijk. 114 00:09:28,080 --> 00:09:32,150 Je weet hoe dat gaat hij zoiets en nou ja toen heb ik daar ongeveer een 115 00:09:32,150 --> 00:09:35,620 jaar gewerkt en toen kwam ik in Nederland doordat ik een ongeval binnen. 116 00:09:35,620 --> 00:09:39,690 4 kreeg ik reed er een soort elektronisch vergiftiging. 117 00:09:39,690 --> 00:09:46,150 Wat ik wel stond achter de duinen in de coda begon fabriek en die wil ik niet meer terug. 118 00:09:46,150 --> 00:09:47,040 Natuurlijk de Duitsland. 119 00:09:47,040 --> 00:09:50,410 Maar ja omdat ik in de hart van Amsterdam woonde. 120 00:09:51,980 --> 00:09:55,470 Als je weet wat ik zeg niet kon in de Warmoesstraat tegenover het bericht de 121 00:09:55,470 --> 00:10:01,250 politiebron dus ik kon eigenlijk nergens heen dus zouden ik de vriend weggaan. 122 00:10:01,250 --> 00:10:04,850 Die zei Ik weet een leuke baan niet meneer ziet er een beetje goed. 123 00:10:04,850 --> 00:10:07,360 Nou ja toen werd ik al gearresteerd op het Sint-had gestuurd. 124 00:10:08,340 --> 00:10:09,310 En opnieuw eigenlijk. 125 00:10:10,040 --> 00:10:13,560 En toen kwam ik via via de hoofdkraan hoofdkantoor, 126 00:10:13,560 --> 00:10:16,090 of tenminste het hoofdbureau op de Engelse kracht. 127 00:10:17,150 --> 00:10:17,720 En zo. 128 00:10:17,720 --> 00:10:23,420 In deze kerk bestaat de richting voor de uiteindelijke start werden we naar dancefeest weggebracht. 129 00:10:23,420 --> 00:10:27,270 Dat is in februari 44 gebeurd. 130 00:10:27,270 --> 00:10:28,290 Toen zijn wij. 131 00:10:28,290 --> 00:10:35,220 Heb ik ongeveer met 4 mensen in een cel gezeten ongeveer 4 weken die werden er 132 00:10:35,220 --> 00:10:41,330 opeens werden we eruit gehaald en toen kwam allemaal in werd tussen een grote ploeg. 133 00:10:41,330 --> 00:10:44,670 Nu gingen via het meer de trein naar Amersfoort. 134 00:10:44,670 --> 00:10:48,700 Dacht u nou ja je weet niet wat je boven het hoofd kwam in Amersfoort terug. 135 00:10:49,840 --> 00:10:52,600 Nou dat was meneer meneer Cor tellen en die andere boef. 136 00:10:52,600 --> 00:10:54,260 Die zei die van de berg. 137 00:10:54,260 --> 00:10:56,610 Het waren 2 de 2 grootste boeven die er waren. 138 00:10:57,710 --> 00:11:03,850 En nou ja, via de rozentuin kwam je daar niet meer klagen terecht en de term woog veer. 139 00:11:03,850 --> 00:11:04,460 Ik dacht 140 00:11:05,600 --> 00:11:06,670 tot half april. 141 00:11:06,670 --> 00:11:08,160 Maar ik weet geen data's Beringen. 142 00:11:09,590 --> 00:11:13,960 De dachten we eigenlijk weer dat we te werk zelf worden gesteld. 143 00:11:13,960 --> 00:11:16,460 Gewoon weer net als dat daarvoor was gebeurd. 144 00:11:16,460 --> 00:11:18,170 Maar dat is niet gebeurd. 145 00:11:18,170 --> 00:11:21,880 De werden verscherpte maatregelen in die hele ploeg voor ongeveer 500 maar 146 00:11:22,700 --> 00:11:26,710 verder naar Boechout toegestuurd komen daar in quarantaine kan terecht 147 00:11:27,050 --> 00:11:33,630 en van kille telen om grote nou ja zo is het gegaan en dat heeft geduurd. 148 00:11:34,970 --> 00:11:38,910 Tot mijn geluk tot ongeveer 6 of 8 november. 149 00:11:40,140 --> 00:11:46,230 En dat gebeurt zonder op appèl platitudes dus vakmensen uit treden jullie nou meteen. 150 00:11:46,230 --> 00:11:46,900 Uh voor doe je. 151 00:11:46,900 --> 00:11:49,100 Weet ge kennelijk beter van worden. 152 00:11:49,100 --> 00:11:55,550 Dus die werden met 38 uitgekozen op tewerkgesteld te worden in de auto in Wenen. 153 00:11:56,770 --> 00:12:00,820 Dus nu kregen we half brood mee en ik hebben we 3 dagen in een in een wagon. 154 00:12:00,820 --> 00:12:09,550 Ge zijt met nog een meter nu midden bewaken erbij en die bracht ons naar de nou ja als John. 155 00:12:09,550 --> 00:12:15,750 Daar waren allemaal kazernes en dat is ook een houten barakken zo lang. 156 00:12:15,750 --> 00:12:17,770 Waarom mensen die daar werkten. 157 00:12:17,770 --> 00:12:19,650 En daar willen we tewerkgesteld. 158 00:12:19,650 --> 00:12:23,150 En dat heb ik tot ongeveer half april. 159 00:12:24,470 --> 00:12:26,620 45 zijn we daar geweest. 160 00:12:28,350 --> 00:12:31,110 Met gevolg dat toen de Russen voor de deur stonden. 161 00:12:32,230 --> 00:12:35,840 Nou we dit dat heel de dat hele geval van die al die daartussen. 162 00:12:35,840 --> 00:12:38,320 Die gingen die die die gingen de transport. 163 00:12:38,320 --> 00:12:38,890 Dat ging weg. 164 00:12:38,890 --> 00:12:42,060 Die oude werkplaats werd zogezegd verplaatst naar Beieren. 165 00:12:42,060 --> 00:12:43,640 Het is zeggen ze gauw jullie mee. 166 00:12:43,640 --> 00:12:46,180 Nou ja, we dachten we aan de kant van de Amerikanen op. 167 00:12:46,180 --> 00:12:48,340 Dus we gaan wel mee. 168 00:12:48,340 --> 00:12:50,450 Dus toen zijn we daar nog 2 dagen geweest. 169 00:12:51,540 --> 00:12:52,780 En het grappige was. 170 00:12:52,780 --> 00:12:58,430 Dus ik heb toch geen werk voor jullie zoals morgens bij het Arabisch beurs meer in de in het 171 00:12:58,520 --> 00:13:05,440 dorpje Passo we zeiden ze nou waar wacht wordt het 9 uur te duiden op de zielig natuurlijk. 172 00:13:05,440 --> 00:13:10,390 Dit was een krankzinnige toestand in die tijd met de ben ik ben nog 2 jongens met je. 173 00:13:10,390 --> 00:13:14,020 3 zijn we nou stroomt de Donau. 174 00:13:14,020 --> 00:13:17,770 Als u nou op voor het OM opwaarts kolven zelf terecht. 175 00:13:17,770 --> 00:13:25,010 Maar we moeten wijzen naar 2 heb ik 10 dagen en weken ik of in overall geslapen bij boeren in. 176 00:13:25,010 --> 00:13:27,980 Ook dat die kan worden door de Amerikanen bevrijd. 177 00:13:30,270 --> 00:13:33,740 Kunt u zich nog wel herinneren ons land van Amersfoort naar Bocholt. 178 00:13:33,740 --> 00:13:35,030 Dat was met 500 mensen 179 00:13:35,240 --> 00:13:35,630 ja. 180 00:13:35,630 --> 00:13:40,050 Is ongeveer 5 ondermijnt dat je het maar ik dacht dat we de 181 00:13:40,570 --> 00:13:44,580 ja je hebt allemaal een nummer dat we in de 7e 40000 ordinair. 182 00:13:46,370 --> 00:13:47,340 Ik weet niet precies meer. 183 00:13:47,340 --> 00:13:50,330 Wel het nummer wil ik uit ze even vele gehoord één 2 of zoiets. 184 00:13:52,980 --> 00:13:55,550 Nou ja daar heb ik natuurlijk ook diverse avonturen meegemaakt. 185 00:13:56,400 --> 00:14:01,530 Was dat kunt u zich herinneren toen u in het kamp aankwam kan zo nu bij me. 186 00:14:02,490 --> 00:14:04,400 We werden natuurlijk. 187 00:14:04,400 --> 00:14:07,990 Je werd de duwtje moet je kleding in in je koffer afgeven in. 188 00:14:07,990 --> 00:14:09,580 Nou ja goed. 189 00:14:09,580 --> 00:14:12,860 Je krijgt een kleding hun werden in quarantaine 190 00:14:12,860 --> 00:14:15,960 kant gezet en hebben ongeveer een paar weken geduurd. 191 00:14:17,250 --> 00:14:19,410 En daar wil ik hier nog niet. 192 00:14:19,410 --> 00:14:21,490 En toen weer kwam niet grote kampen de wegen. 193 00:14:21,640 --> 00:14:25,060 Deel in werk ploegen. 194 00:14:25,060 --> 00:14:28,300 En toen heb ik met ongeveer 80 of 90 mee. 195 00:14:29,380 --> 00:14:32,540 Moesten we aan de bar of werken. 196 00:14:32,540 --> 00:14:38,580 En daar kan ik nog een iets vertellen wat eigenlijk heel uitzonderlijk was. 197 00:14:39,580 --> 00:14:42,600 Was een dag dat het net zo als nu verschrikkelijk hard geregeld. 198 00:14:44,010 --> 00:14:48,400 In in die die die kale wou je moest u werken te moesten 199 00:14:48,450 --> 00:14:51,720 we uitgraven stond bijvoorbeeld een halve meter water. 200 00:14:53,200 --> 00:14:55,460 Dus we verdomde om de reden gehad. 201 00:14:56,550 --> 00:14:58,450 Dus je was Wieringa zou worden gedood. 202 00:15:00,100 --> 00:15:03,080 Nou toen moest het hen moesten we met de hele ploeg aantreden. 203 00:15:03,080 --> 00:15:09,000 Dus wij hebben als het ware gestaakt in boegbeeld dus echt dat is echt gebeurd. 204 00:15:09,000 --> 00:15:09,960 Dus arm aantreden. 205 00:15:09,960 --> 00:15:14,750 Want die die die die die daarover hoeft die stond eigenlijk weet je al zal ik 206 00:15:14,780 --> 00:15:20,610 denk wat moet ik met die gekke ronde dus, hoewel er bij de die kant komt wel. 207 00:15:20,610 --> 00:15:22,470 Nou ja dat ging natuurlijk vreselijk tekeer. 208 00:15:22,470 --> 00:15:24,420 Ze zou wel krijgen. 209 00:15:24,420 --> 00:15:26,410 Nou toen werden we zogezegd de doen. 210 00:15:26,410 --> 00:15:28,420 Dus in de stront zakken commando. 211 00:15:28,420 --> 00:15:33,940 Het was zo al het vuil wat door de wonen 40000 mensen in de kampen. 212 00:15:33,940 --> 00:15:36,070 U weet precies hoe groot het was. 213 00:15:36,070 --> 00:15:38,080 Nou toen moesten wij in die bar. 214 00:15:38,080 --> 00:15:41,410 Sinds die ze daar onder waar alles opgevangen weet moesten 215 00:15:41,410 --> 00:15:44,510 wij het uiteraard geschipper en je zo'n bak niet meer. 216 00:15:44,510 --> 00:15:49,410 2 man in een halfrond moet je dat door een weiland in de moet je dat als het meest weet je. 217 00:15:49,410 --> 00:15:51,840 De gebruikte zou nooit mist. 218 00:15:51,840 --> 00:15:52,740 Dat heb ik gelukkig maar. 219 00:15:52,740 --> 00:15:53,730 2 dagen gedaan. 220 00:15:55,230 --> 00:15:58,260 Wil ik een dag ondergedoken geweest heb ik mijn eigen 221 00:15:58,260 --> 00:16:01,990 verschoven naar wat je moest door het kamp heen 3e toe. 222 00:16:01,990 --> 00:16:06,490 Toen liep ik achter en niet Mink gouden visum je allemaal straatjes en ik 223 00:16:06,570 --> 00:16:11,910 binnen gouden Barack ieder groot in in hele van de bed ben ik ondergedoken. 224 00:16:11,910 --> 00:16:12,600 Die dag. 225 00:16:12,600 --> 00:16:15,110 Wat ik denk dat hij jou niveau. 226 00:16:15,110 --> 00:16:18,030 En u werden we de volgende dag zei die ze nou we hebben nog wat 227 00:16:18,070 --> 00:16:21,970 anders voor jullie weer in de ploeg in de Stijn in de steengroeve. 228 00:16:21,970 --> 00:16:22,250 Gesto. 229 00:16:24,760 --> 00:16:29,700 Dat kan ik het de omdat we toch nog Nederlanders waren in een beetje uitgekomen. 230 00:16:30,570 --> 00:16:34,130 We hebben onze sigaretten die we kregen we kregen nog sigaretten daar. 231 00:16:34,130 --> 00:16:36,290 Die heb bij elkaar gescharreld. 232 00:16:36,290 --> 00:16:40,270 Die zei iedereen gaf zoveel Sigrid af en toe hebben we zogezegd de 233 00:16:40,270 --> 00:16:46,750 Capo en en de die daar te bewaren die er ook niet teveel omgekocht. 234 00:16:46,750 --> 00:16:50,720 En toen hadden we daar een beetje betrekkelijk rustig baantje in die hoek. 235 00:16:50,720 --> 00:16:51,950 Jullie gaan door in die hoek. 236 00:16:51,950 --> 00:16:54,390 Weet je wel dus zodoende hebben we het nog een beetje 237 00:16:54,390 --> 00:16:57,530 tijd volgehouden tot het grote bombardement kwam. 238 00:16:59,360 --> 00:17:00,480 En wat gebeurt er. 239 00:17:00,480 --> 00:17:03,280 De kwam die heel die vliegtuigen over. 240 00:17:03,280 --> 00:17:06,660 En waar de Russen een zogezegd een geweer is fabriek weekend 241 00:17:07,580 --> 00:17:10,390 allemaal fabrieken voor de voor de weer mag natuurlijk. 242 00:17:11,630 --> 00:17:16,090 En die gooiden bommen uit naar kwam natuurlijk bij ons ook een een stel bommen in die kuil terecht. 243 00:17:17,910 --> 00:17:20,270 Ik heb het geluk dat zijn verscheidene mensen heel veel 244 00:17:20,270 --> 00:17:24,550 mensen gedood in die in die steengroeve door die ellende. 245 00:17:24,550 --> 00:17:25,370 Ik had het geluk. 246 00:17:25,370 --> 00:17:26,640 Ik loop zo goed. 247 00:17:26,640 --> 00:17:30,580 Dus er was een schuine brug zo op een helling en de kloof die brug. 248 00:17:31,190 --> 00:17:37,090 En ik laat mij gevallen in gelijk brug achterin was meteen weer en was ik. 249 00:17:37,090 --> 00:17:37,850 Vindt u op een borst. 250 00:17:37,850 --> 00:17:39,750 Dus ik heb uren in die gezeten. 251 00:17:39,750 --> 00:17:42,600 Nou en toen hebben we eigenlijk niet veel meer gedaan met die 9e. 252 00:17:42,600 --> 00:17:43,140 November. 253 00:17:43,670 --> 00:17:47,120 Dat ik gelukkig naar Wenen gestuurd wordt en dat is mijn geluk geweest. 254 00:17:48,090 --> 00:17:50,130 Even terug naar het kleine eigenlijk. 255 00:17:50,130 --> 00:17:54,180 Ja, kunt u beschrijven wat voor u het verschil was. 256 00:17:54,180 --> 00:17:58,110 Is het kleine en zeggen maar het grote kampen laten terug. 257 00:17:58,850 --> 00:17:59,260 Ja. 258 00:17:59,260 --> 00:18:00,720 Het verschil. 259 00:18:00,720 --> 00:18:00,910 Ja. 260 00:18:00,910 --> 00:18:02,840 In de kleine kant hoef je natuurlijk niet werken. 261 00:18:02,840 --> 00:18:05,830 Hier was natuurlijk niet de hele dag daar rond en je moet alleen Overpelt 262 00:18:05,830 --> 00:18:09,490 plak hoe ze urenlang op wel dat dat het niet zich gewoon jubelend. 263 00:18:10,980 --> 00:18:18,290 Ja, het eten was natuurlijk vreselijk slecht 4 in begin nog wel een beetje mee is eerder vertellen. 264 00:18:18,290 --> 00:18:18,670 Ja. 265 00:18:18,670 --> 00:18:20,950 Honger hebben allemaal gaat de Tour de natuur. 266 00:18:20,950 --> 00:18:21,630 Het is natuurlijk. 267 00:18:21,630 --> 00:18:26,790 Uh je ook al wel even in de jongens die een pak slaag kreeg vanwege de die is nu 268 00:18:26,790 --> 00:18:32,930 brood gestolen van even vrienden deze dat je wat dingen gebeuren natuurlijk allemaal. 269 00:18:32,930 --> 00:18:36,870 Later kwam het grote kamp in we daar werken. 270 00:18:36,870 --> 00:18:41,260 Ik weet alleen van een vriend van mij die is nou een paar jaar geleden gestorven. 271 00:18:41,260 --> 00:18:44,340 Die heb ik tot het einde toe meegemaakt binnen kan. 272 00:18:44,340 --> 00:18:46,800 Die ziet er niet uitgekomen. 273 00:18:46,800 --> 00:18:49,630 Die maar die heb ook. 274 00:18:49,630 --> 00:18:50,730 Hoe heet het. 275 00:18:50,730 --> 00:18:56,390 Ik geloof dat hij die Mars meegemaakt heeft van die laatste ploeg die er op transport uitgesteld. 276 00:18:56,390 --> 00:18:59,430 En daar zijn natuurlijk ook verschillen we verschillende mensen bij omgekomen. 277 00:19:01,200 --> 00:19:04,070 Is weet eigenlijk ook elke van wij Nederlanders is. 278 00:19:04,070 --> 00:19:04,370 Ja. 279 00:19:04,370 --> 00:19:05,260 Kunt zich herinnert. 280 00:19:05,260 --> 00:19:08,120 Elke keer met toch wel een redelijk grote groep Nederlanders bij elkaar. 281 00:19:08,390 --> 00:19:13,450 Ja, we hebben weer te eindigen met een grote groep in Woking zo'n Barak geschreven. 282 00:19:13,450 --> 00:19:13,740 Het was 283 00:19:13,990 --> 00:19:16,150 natuurlijk die er wel in de buurt. 284 00:19:16,150 --> 00:19:16,920 Ik weet dat je meer. 285 00:19:16,920 --> 00:19:19,060 Maar ik moet ook dat is. 286 00:19:19,060 --> 00:19:21,670 Het was het eigenlijk in grote grote trekken. 287 00:19:21,670 --> 00:19:23,170 Wat ik daar heb meegemaakt natuurlijk. 288 00:19:24,040 --> 00:19:27,260 Hij heeft te veel herinneringen aan aan onderlinge saamhorigheid. 289 00:19:27,710 --> 00:19:30,790 Ja dat viel mij dus de samenhorigheid was natuurlijk wel goed. 290 00:19:30,790 --> 00:19:35,590 Juist doordat wij ook in die steengroeve met z'n allen geprobeerd hebben die vent. 291 00:19:35,590 --> 00:19:36,710 Om te kopen natuurlijk. 292 00:19:36,710 --> 00:19:41,770 Dat is natuurlijk logisch geweest maar ja het was natuurlijk slecht. 293 00:19:41,770 --> 00:19:43,810 Hij stond al voor de uren op op peil. 294 00:19:43,810 --> 00:19:47,270 Tuurlijk moet maar ze willen me allebei hebben een weekje 295 00:19:47,270 --> 00:19:50,440 werd wist allang wat er wat voor weer het ook was natuurlijk 296 00:19:51,980 --> 00:19:57,520 dat zijn zeg maar de plekken in het County voor u dan ook zo'n zo'n dagen herinneringen hebben. 297 00:19:58,430 --> 00:19:58,810 Ja. 298 00:19:59,930 --> 00:20:08,520 Ja, het waanzinnige waar de dat ze dit nog wel moet ik het zeggen hoerenkast spreken dat dat dat de 299 00:20:08,550 --> 00:20:16,090 de oudere kan bewoners Lauwers ook zeggen de oudere mensen die de lange jaren ontzettend die de ja. 300 00:20:16,090 --> 00:20:17,650 Die kreeg te kampen geld geloven. 301 00:20:17,770 --> 00:20:20,970 In de kon dat wel was krankzinnig. 302 00:20:20,970 --> 00:20:21,980 Natuurlijk. 303 00:20:21,980 --> 00:20:28,460 Ik heb ook nog een dag meegemaakt dat ik nou ja, dat ik dacht bij mijn eigen van. 304 00:20:28,460 --> 00:20:32,090 Ik geef ik meld mij geziek die Zeeuwen Ja. 305 00:20:32,090 --> 00:20:35,210 Ik heb vreesde kiespijn terug. 306 00:20:35,210 --> 00:20:37,840 Dan wordt terug het kamp in de over die dag niet te werken. 307 00:20:37,840 --> 00:20:39,150 Maar ik moest naar die Barak waar die 308 00:20:40,850 --> 00:20:43,140 die zeiden ja, welke kiest doet dit. 309 00:20:43,140 --> 00:20:47,390 Ja ik heb maar één aangewezen, maar hebben ze gewoon kiest bij ook. 310 00:20:47,390 --> 00:20:47,550 2. 311 00:20:47,550 --> 00:20:49,150 Als je vanmorgen kiespijn. 312 00:20:49,150 --> 00:20:52,080 Heb je wat gewoon overdag. 313 00:20:52,080 --> 00:20:53,410 Alleen de tools lucht bevat. 314 00:20:53,410 --> 00:20:57,200 Ja dat was natuurlijk net eerder krijgen ze ook weer 315 00:20:57,320 --> 00:21:03,030 Ik kies ze dat soort dingen maak je natuurlijk mee. 316 00:21:03,030 --> 00:21:06,920 Ja maar hun keel vreselijk veel geluk gehad natuurlijk. 317 00:21:06,920 --> 00:21:16,080 Ook ik winnen doordat wij ook met die 38 mensen en Wenen gestuurd en dat is doen geluk geweest. 318 00:21:16,080 --> 00:21:20,780 Maar ja wij waren eigenlijk een beetje minder zwaar gestraft te worden was 319 00:21:20,780 --> 00:21:24,260 natuurlijk maakte niks uit een huwelijk bourgeoisie iedereen hetzelfde natuurlijk. 320 00:21:25,290 --> 00:21:30,120 Had u nog een gevoel van verschil tussen tussen u en andere Nederlandse groep of tussen 321 00:21:30,650 --> 00:21:36,720 nou nee je weet allemaal gelijksoortig behandel je je stomme 40000 maar op het appel in. 322 00:21:36,720 --> 00:21:39,700 Het was de werd absoluut geen onderscheid geworden. 323 00:21:39,700 --> 00:21:45,380 Ja, natuurlijk, er zijn mensen die gevlucht zijn later gepakt en die willen 324 00:21:45,420 --> 00:21:49,050 gewoon op gang en dan moet je nou kijken met zo'n dingen die van meegemaakt. 325 00:21:50,320 --> 00:21:52,860 Wat voor voor ontwikkel je dan daar is verschrikkelijk. 326 00:21:52,860 --> 00:21:53,720 Is niet te beschrijven. 327 00:21:55,890 --> 00:22:00,950 De sta je weet in een moet je nog langs met je hierin de moet je moet je kijken. 328 00:22:00,950 --> 00:22:01,760 Want als je niet kijken. 329 00:22:01,760 --> 00:22:03,890 Kreeg je nog een kleine kloppen natuurlijk. 330 00:22:06,190 --> 00:22:10,410 Zijn hier dan allemaal hetzelfde in in in uw ogen op dat moment. 331 00:22:10,550 --> 00:22:12,480 Ja ja. 332 00:22:12,480 --> 00:22:13,300 Moet je het allemaal 333 00:22:19,560 --> 00:22:19,840 ja. 334 00:22:19,840 --> 00:22:22,240 Het is een ervaring geweest. 335 00:22:23,790 --> 00:22:25,720 Die natuurlijk heel veel indruk op me is. 336 00:22:25,720 --> 00:22:28,920 Maar die hebben natuurlijk toch nog wel. 337 00:22:28,920 --> 00:22:29,880 Nou wij ervan. 338 00:22:31,170 --> 00:22:34,960 Maar gelukkig heb ik een vrij makkelijk karakter, dus ik heb goed overdenken. 339 00:22:35,800 --> 00:22:41,960 Hoe was dat eigenlijk in het kamp zijn dan maar de ja. 340 00:22:41,960 --> 00:22:43,580 Je ontwikkelt houtje-touwtje. 341 00:22:43,580 --> 00:22:43,740 Ja. 342 00:22:44,420 --> 00:22:44,630 Ja. 343 00:22:44,630 --> 00:22:46,380 Je probeert zoveel mogelijk. 344 00:22:46,380 --> 00:22:48,860 Ik heb nog wel een poosje. 345 00:22:48,860 --> 00:22:52,020 Ik kon naar die laag was een Duitse leeuwen Duitse 346 00:22:52,090 --> 00:22:55,380 gevangenen die man die zegt al jaren vast niet uit. 347 00:22:55,380 --> 00:22:57,180 Het is voor de gaat het zo. 348 00:22:57,180 --> 00:22:59,130 Je hebt die tentenkamp opgelopen bouwen. 349 00:23:00,760 --> 00:23:05,030 En toen mocht ik een tijdje Nachtwacht heb ik nog een poosje Nachtwacht gespeeld wordt. 350 00:23:05,030 --> 00:23:09,330 Ik hoef die ik overdag niet naar naar de pijl mocht ik dat terug in de moet 351 00:23:09,330 --> 00:23:13,130 je 's nachts moest ik als wacht op zitten dat er niets gestolen werd of 352 00:23:13,130 --> 00:23:17,990 zo weet je altijd nog paar, maar misschien een week of 2 weken mogen doen. 353 00:23:17,990 --> 00:23:20,170 Nu dus het werd weer een ander aangewezen. 354 00:23:20,170 --> 00:23:20,730 Zoiets. 355 00:23:21,730 --> 00:23:25,800 Dat zij zich, maar ook dan momenten van van overleven. 356 00:23:25,890 --> 00:23:26,460 Ja. 357 00:23:26,460 --> 00:23:31,200 Het is altijd in je we je houdt je overal is alleen wat 358 00:23:31,230 --> 00:23:34,260 zeg ik ik heb hele mevrouw opgezet zijn rooie kruisen. 359 00:23:34,260 --> 00:23:35,350 Het is het. 360 00:23:35,350 --> 00:23:40,870 Hebben we niet zo bisschoppen vergeleken bij andere wordt op dit in die periode. 361 00:23:40,870 --> 00:23:46,260 De treinen waren, werden de 1500 politieagenten uit Kopenhagen werden gearresteerd. 362 00:23:46,260 --> 00:23:48,540 Dat heeft zal nu ook wel weten natuurlijk. 363 00:23:48,540 --> 00:23:51,480 En die hadden natuurlijk die werden verzorgd door het Rode Kruis 364 00:23:51,480 --> 00:23:55,650 die zet in dit in het spel is bij die zijn er ook nooit uitgekomen. 365 00:23:55,650 --> 00:24:00,540 Die motor daarin dat in het ander in het andere bekampen zijt natuurlijk. 366 00:24:02,110 --> 00:24:04,080 Maar ja die hadden een veel betere. 367 00:24:04,080 --> 00:24:08,740 De grote Rode kruis bekeerde gebruikten wij krijgen. 368 00:24:08,740 --> 00:24:10,930 Ik heb geloof ik een keer op een kleedje gehad in al die tijd. 369 00:24:11,850 --> 00:24:14,730 Het leven en omstandigheden. 370 00:24:14,730 --> 00:24:15,080 Ja. 371 00:24:15,080 --> 00:24:15,650 Goed zo. 372 00:24:16,240 --> 00:24:21,470 Kijk in Amersfoort hadden we het ook slecht maar we moesten werken of vliegveld Soesterberg. 373 00:24:21,470 --> 00:24:26,520 En die kwam er een ondergrondse komen ze grootbrengen de kregen we of 2 sneeën 374 00:24:26,520 --> 00:24:32,200 brood met kan je weet wat de heren of het in de was je dan een Duitse weer macht. 375 00:24:32,200 --> 00:24:36,110 Iemand die eigenlijk een gedwongen soldaat was die moest op ons passen 376 00:24:36,450 --> 00:24:40,280 in Dili die die tijd een hoge dichtheid en brood en mochten pakken weet 377 00:24:40,280 --> 00:24:45,520 je maar altijd een jonge, jonge vrouw die komen ze op de fiets zitten. 378 00:24:46,370 --> 00:24:47,790 Kan onze eigen inbreng. 379 00:24:47,790 --> 00:24:48,060 Ja. 380 00:24:48,060 --> 00:24:49,110 Het was heel stiekem natuurlijk. 381 00:24:51,040 --> 00:24:55,950 Dat heb ik wel in in in alles voorbij Amersfoort was slecht hoor maar 382 00:24:55,990 --> 00:25:02,820 ze vond ik die in wezen slechter als als moe geloot op zich ik heb ik 383 00:25:02,830 --> 00:25:09,150 die nou eens voor slechte gaat als dat linie verkleed in wat anders. 384 00:25:09,150 --> 00:25:11,310 Nou ik weet het niet ik. 385 00:25:11,310 --> 00:25:11,540 Ja. 386 00:25:12,850 --> 00:25:14,680 Amersfoort was zo'n vrijgelaten. 387 00:25:14,680 --> 00:25:15,430 Had je die rozen. 388 00:25:15,480 --> 00:25:15,920 Duidelijk. 389 00:25:15,920 --> 00:25:18,790 De wind in de mensen afgemaakt was zit joden is. 390 00:25:18,790 --> 00:25:21,280 Ik heb wel wat mensen doodschiet slang in auto uit. 391 00:25:21,280 --> 00:25:25,800 Dit is voor de als je dit meemaakt in de appel en die kort Keller. 392 00:25:25,800 --> 00:25:27,820 D'r was een vraag die je hebt in die hebt. 393 00:25:27,820 --> 00:25:28,070 Ja. 394 00:25:28,070 --> 00:25:32,080 Door 20 keer de doodstraf niet zo moe van die aan de kant. 395 00:25:34,930 --> 00:25:36,060 Dus dat was 396 00:25:37,420 --> 00:25:38,810 dus arm is voor 't goed voor. 397 00:25:38,810 --> 00:25:40,150 10 of zelf ook heel erg. 398 00:25:43,130 --> 00:25:47,660 In een ploeg had ook dingen gebeurd waren met hele extreme herinneringen aan heeft. 399 00:25:48,110 --> 00:25:49,270 Ja ja. 400 00:25:50,690 --> 00:25:51,890 Die periode vervliegt. 401 00:25:51,890 --> 00:25:55,390 Een beetje hier geweest die je je karretje niet zo goed meer willen dienen. 402 00:25:55,390 --> 00:25:59,870 Ik weet alleen heel sterk staat me bij dat die zogenaamde 403 00:25:59,870 --> 00:26:03,030 staking dat we niet aan wilde niet wilde werken. 404 00:26:03,030 --> 00:26:06,170 Dat is eigenlijk iets aparts hebben iets geks was voor 405 00:26:06,170 --> 00:26:08,900 dit zou hier wordt is hoofd halen om in hoe zit dat. 406 00:26:08,900 --> 00:26:12,470 Die komen we een soort verweert de 50 tegen je werk. 407 00:26:13,570 --> 00:26:15,570 Dat we zetten poging. 408 00:26:15,570 --> 00:26:16,270 Ja ja. 409 00:26:16,580 --> 00:26:19,640 Dus dat is het is natuurlijk heel iets uit zolders geweest. 410 00:26:22,100 --> 00:26:24,550 Maar de oudere mensen die normaal niet zaten allemaal in niet 411 00:26:24,820 --> 00:26:28,270 gewerkt die geweren fabrieken in zo in die minutieus uit. 412 00:26:28,270 --> 00:26:34,750 Het was een hele heel grote emplacement kazernes in in in een soort grote fabriek was. 413 00:26:34,750 --> 00:26:36,760 Dit is 414 00:26:36,980 --> 00:26:40,830 zo dat soort dingen werden daar gemaakt. 415 00:26:40,830 --> 00:26:42,530 Maar de komen wij niet voor in aanmerking. 416 00:26:44,390 --> 00:26:48,460 Is ze nog iets meegekregen van onderlinge verhoudingen in het kan 417 00:26:50,300 --> 00:26:50,680 dat hier. 418 00:26:51,150 --> 00:26:52,740 Nou, natuurlijk. 419 00:26:52,740 --> 00:26:57,630 Ja je hebt natuurlijk diverse mensen die dit uw de homofielen die hadden daar 420 00:26:57,680 --> 00:27:01,970 een roze driehoek in en dat je natuurlijk veel Russen waren die willen ook zij 421 00:27:01,970 --> 00:27:05,940 heel slecht behandeld zijn ook heel veel mensen van omgekomen van de Russen. 422 00:27:07,210 --> 00:27:10,590 Maar ja die allemaal die dieven diverse branden natuurlijk. 423 00:27:10,590 --> 00:27:14,270 Het waren allemaal eigenlijk één ploeg Nederlanders in een Barak en 424 00:27:14,470 --> 00:27:19,590 Blokhuijsen homofielen en daar natuurlijk ook nog zigeuners natuurlijk. 425 00:27:20,920 --> 00:27:24,580 En joodse mensen waren echt weinig voor. 426 00:27:24,580 --> 00:27:27,060 Die werden doorgestuurd naar zoiets. 427 00:27:27,060 --> 00:27:29,960 Ik heb één keer een transport meegemaakt we groen kwam. 428 00:27:29,960 --> 00:27:30,310 Nou ja. 429 00:27:31,130 --> 00:27:32,960 Het idee is in die deur open. 430 00:27:32,960 --> 00:27:35,900 Dat was maar een levende lijken allemaal klaar. 431 00:27:36,270 --> 00:27:41,000 Ajoutée die in maar die werden later toch weer doorgestuurd worden niet die die in Boechout. 432 00:27:45,650 --> 00:27:47,360 Nou ja in de harde oorlog toeristen toe. 433 00:27:47,360 --> 00:27:50,540 De oorlog bijna afgelopen was, heb ik een beetje 10 434 00:27:50,540 --> 00:27:54,510 dagen door Duitsland getrokken voordat ik hier een was. 435 00:28:00,800 --> 00:28:02,360 Hele grote stad kwamen terecht. 436 00:28:03,990 --> 00:28:07,240 Werden winkels door de Amerikanen gevangen en toen werden 437 00:28:09,080 --> 00:28:11,900 de creme chocolaatjes ingreep te alles rustig. 438 00:28:12,820 --> 00:28:18,270 Dus en toen ben ik uiteindelijk 1e met open vrachtwagens bewust gebeuren 439 00:28:18,620 --> 00:28:23,040 en daar reden 1e de tuin weer waren ze weer al weer treinen rijden. 440 00:28:23,040 --> 00:28:25,630 Toen gingen we naar met in Frankrijk niet komen daarin 441 00:28:25,730 --> 00:28:28,030 heel groot kan werden alle buitenlanders opvangen. 442 00:28:29,150 --> 00:28:32,550 En nu ben ik begin juni ging het 1e transport naar Nederland. 443 00:28:32,550 --> 00:28:38,080 De ben ik in Tilburg terechtgekomen tot Amsterdam bevrijd was zodoende weer. 444 00:28:38,080 --> 00:28:39,190 Toen kwam weer thuis. 445 00:28:39,940 --> 00:28:42,550 Dus je bent eigenlijk vanuit had inslag. 446 00:28:42,550 --> 00:28:45,010 Welten zei op 9 moest naar een ander. 447 00:28:45,580 --> 00:28:45,840 Ja. 448 00:28:45,840 --> 00:28:47,240 9 november smeekt naar Wenen. 449 00:28:48,320 --> 00:28:50,490 Hoe ging dat u uitgekozen. 450 00:28:50,960 --> 00:28:55,700 Wij zijn ja dat weet het, naar Wenen dateert de vaklieden uitbreiden. 451 00:28:55,700 --> 00:28:57,940 Dus ik was opgeleid als draaien. 452 00:28:57,940 --> 00:28:58,860 Bankwerker. 453 00:28:58,860 --> 00:29:02,720 Dus je stappen natuurlijk ook de jou wat kan me gebeuren. 454 00:29:02,720 --> 00:29:08,840 Niet 38 maar ook in een goede wagen bij de bewaker bij ons in de man een half broodje. 455 00:29:08,840 --> 00:29:13,310 En zo hebben we 2 dagen in die in die trein gezeten voor de terechtkwamen 456 00:29:13,590 --> 00:29:19,930 kwam in die kazernes daar en willen ze grote autoreparatie werkplaats waar 457 00:29:20,830 --> 00:29:25,440 grote werkplaatsen waar je in tewerkgesteld worden bewaren omstandigheden. 458 00:29:25,440 --> 00:29:28,540 Dat was beter wat je was eigenlijk. 459 00:29:28,540 --> 00:29:31,740 Je kwam daarin in een kamp was weer vrij man eigenlijk. 460 00:29:31,740 --> 00:29:34,610 Je mag weer de stad in. 461 00:29:34,610 --> 00:29:41,800 Kijken of je haar bijzonder wonen is zo noemden ze de tarot zonnebaden en wat je daar nu op 462 00:29:41,800 --> 00:29:45,870 de kazerne kreeg je ook wat iets beter eten natuurlijk omdat je daar toch bij die soldaten. 463 00:29:48,900 --> 00:29:50,960 En ja, dat dit Brugse duurt tot april. 464 00:29:52,470 --> 00:29:53,040 Ik moest lachen. 465 00:29:53,040 --> 00:29:55,020 De Russen voor de deur. 466 00:29:55,020 --> 00:30:01,340 Maar ze zijn we eigenlijk met die Duitse transport meegegaan naar Beieren. 467 00:30:01,340 --> 00:30:02,790 En toen kwam ik een paar zou terecht. 468 00:30:04,220 --> 00:30:10,060 Even paar zo zei ze dat we u maar kritisch. 469 00:30:10,060 --> 00:30:15,650 Het was natuurlijk heel avontuur optie, want we hebben 2 dagen daarin nu in een soort barakken 470 00:30:15,730 --> 00:30:21,730 gezeten toezicht die die die baas of de die hoofdofficier die daar de baas is de chef moet 471 00:30:21,730 --> 00:30:27,560 ik weet jullie in die zegt de Breese maar naar de bureau en laten ze maar een baantje zoeken. 472 00:30:27,560 --> 00:30:31,450 Een paar ze waaraan het werd natuurlijk niks want gingen in ging. 473 00:30:31,450 --> 00:30:38,730 Met nog 2 vrienden je 3 zijn we tegen 10 Amerikanen geloven dus alles terug te donderen. 474 00:30:38,730 --> 00:30:40,390 Kan het overleg in tegen de stroom. 475 00:30:40,390 --> 00:30:46,560 De tot we uiteindelijk nog zoveel dagen in bevrijd werden. 476 00:30:46,560 --> 00:30:48,700 Laten we zo zeggen. 477 00:30:48,700 --> 00:30:51,210 Dat was ook nog wel leuk of heel leuk eigenlijk. 478 00:30:51,210 --> 00:30:52,950 Een typisch geval van geluk hebben. 479 00:30:54,220 --> 00:30:57,650 Wat is de SER, waarin je dacht ja een beetje verzwakte liggen liepen 480 00:30:57,650 --> 00:31:02,220 we toch nog 30 40 kilometer op een dag we allemaal lopen wat je deed. 481 00:31:02,220 --> 00:31:06,630 En toen kwamen we bij een splitsing de ene kant was een grote stad 482 00:31:06,710 --> 00:31:09,660 in de andere kant is een door de zeiden jongens we gaan daar is. 483 00:31:09,660 --> 00:31:11,080 Nee, we gaan naar de door hem te hebben. 484 00:31:11,080 --> 00:31:11,680 Inmiddels was 485 00:31:13,490 --> 00:31:14,520 nou ja ze luisteren. 486 00:31:14,520 --> 00:31:18,350 Gelukkig namen we zijn er d'r door opgelopen en het lag in een dal. 487 00:31:18,350 --> 00:31:19,290 Zo'n beetje in een dal. 488 00:31:20,510 --> 00:31:25,520 En dat was voor om niets met is in een broer die waar is het zogenaamd verdedigen. 489 00:31:26,660 --> 00:31:31,250 Dus was de spertijd in mochten we niet op straat lopen natuurlijk de kwam. 490 00:31:31,250 --> 00:31:33,400 Dat houdt boerenhuis. 491 00:31:33,400 --> 00:31:37,310 Wij vragen of hier binnen wordt om te slapen. 492 00:31:37,310 --> 00:31:41,200 Als je wezen jouw u maar in ons bed wij gewoon rol in de kelder want 493 00:31:41,240 --> 00:31:46,150 morgen zijn we toch dood worden gebombardeerd vannacht wat er gebeurde niks. 494 00:31:46,150 --> 00:31:48,120 We hebben daar nog boven gegeten bij die wezen. 495 00:31:49,530 --> 00:31:55,910 En ik heb een blik vlees gestolen ongeveer 5 of zo. 496 00:31:55,910 --> 00:31:57,450 Volgens de dieren heerlijke maaltijd. 497 00:31:59,010 --> 00:32:01,110 Met u willen we de volgende morgen werden we wakker. 498 00:32:02,200 --> 00:32:05,600 En toen gingen we naar buiten in de commercial heuveltje. 499 00:32:05,600 --> 00:32:09,210 Toen zag ik liever een Amerikanen rijden zeker in je toe. 500 00:32:09,210 --> 00:32:15,120 Maar ik heb d'r ontslag bewijzen tegen waren ontslag bewijzen gekregen van dat we 501 00:32:15,410 --> 00:32:21,160 eigenlijk ontslagen waren uit Boechout dus en ik heb m'n paspoort heb ik teruggekregen. 502 00:32:21,160 --> 00:32:24,960 Maar voor de rest hadden we niet want onze kleding was verbrand in alles. 503 00:32:24,960 --> 00:32:25,840 We krijgen niks meer. 504 00:32:25,840 --> 00:32:28,580 We hebben nooit meer met de teruggekregen van onze koffers met 505 00:32:28,580 --> 00:32:31,710 kleren zag je natuurlijk niet, want het was allemaal verdwenen. 506 00:32:32,920 --> 00:32:37,190 Dus zodoende kwam ik er nu bij de Amerikanen doorzet was in eigenlijk. 507 00:32:37,190 --> 00:32:37,940 Het leed geleden. 508 00:32:39,870 --> 00:32:44,440 Zo weet niet meer hun opgetrokken dat ik in Nuremberg kwam 509 00:32:44,590 --> 00:32:47,270 in Neurenberg zijn we toen de opgevangen in die kazernes. 510 00:32:48,460 --> 00:32:49,870 Ook door thuis opgevangen. 511 00:32:49,930 --> 00:32:50,210 Nee. 512 00:32:50,210 --> 00:32:51,520 Door de Amerikanen door. 513 00:32:51,520 --> 00:32:52,570 Ja. 514 00:32:52,570 --> 00:32:54,640 En je allemaal in die kazerne ondergebracht. 515 00:32:54,640 --> 00:32:56,230 Een beetje een paar dagen. 516 00:32:56,230 --> 00:32:58,050 Maar we zijn natuurlijk eten genoeg. 517 00:32:58,050 --> 00:33:01,660 Maar ja dat was eigenlijk niet goed natuurlijk gehuild teveel. 518 00:33:01,660 --> 00:33:07,200 Wat is er nu is was de wereld wc door dat het maar ja goed. 519 00:33:07,770 --> 00:33:11,960 Dat is gelukkig allemaal goed afgelopen, was hij lichamelijk nog goed aan toe. 520 00:33:11,960 --> 00:33:12,410 Ja. 521 00:33:12,410 --> 00:33:13,850 Nou, ik woog ongeveer. 522 00:33:15,940 --> 00:33:17,770 Hoe 't Zal ik gewogen. 523 00:33:17,770 --> 00:33:18,460 48. 524 00:33:18,460 --> 00:33:18,910 Je was. 525 00:33:18,910 --> 00:33:19,470 Ik geloof ik. 526 00:33:19,470 --> 00:33:21,190 Maar omdat ik toch in Wenen. 527 00:33:21,190 --> 00:33:25,510 Die wil een beetje bijgekomen was toch ietsje beter natuurlijk. 528 00:33:25,510 --> 00:33:27,770 Maar dat was natuurlijk een stuk beter is dat je die Boekhoorn 529 00:33:27,770 --> 00:33:30,720 blijft zitten natuurlijk want daar werden tijdens is. 530 00:33:30,720 --> 00:33:34,880 Ik heb de slechte tijd op het einde van de ongelukken niet meegemaakt. 531 00:33:34,880 --> 00:33:36,100 Dat is mijn geluk geweest. 532 00:33:39,450 --> 00:33:42,380 Dat is het hele verhaal weer terug naar Nederland. 533 00:33:42,380 --> 00:33:42,930 Ja. 534 00:33:42,930 --> 00:33:44,890 Hoe was de ontvangst in Nederland. 535 00:33:44,890 --> 00:33:45,980 Nou dan. 536 00:33:46,930 --> 00:33:48,640 Ik zal u vertellen hoe het komt. 537 00:33:48,640 --> 00:33:55,730 Ik kwam transport in Tilburg te werd kwam in de schoenenfabriek terecht, meer in Tilburg. 538 00:33:55,730 --> 00:33:57,120 Daar werd je opgevangen. 539 00:33:57,120 --> 00:33:58,150 Maar ik had helemaal niks. 540 00:33:59,590 --> 00:34:00,320 Geen kleren. 541 00:34:00,320 --> 00:34:00,590 Ik zou 542 00:34:02,020 --> 00:34:05,000 en tussen kan ik hier niet werken. 543 00:34:05,000 --> 00:34:09,160 Ik dacht en bewaring moeten baantje wat je weet allemaal bij boeren ondergebracht 544 00:34:09,160 --> 00:34:14,940 in een omgeving Tilburg tot want Amsterdam was zit gebied toch zo bezit gebied. 545 00:34:14,940 --> 00:34:17,530 Dat is per gebied vanwege de hongersnood die de gewezen. 546 00:34:19,350 --> 00:34:23,720 Nu daar een paar weken heb ik het geluk gehad om je magazijn te werken. 547 00:34:23,720 --> 00:34:27,740 Dus ik heb een redelijk klein beetje aangekleed. 548 00:34:27,740 --> 00:34:29,930 Als je de paarsgroene in een Yassine broekje. 549 00:34:29,930 --> 00:34:31,700 Weet je hoe ik weet hoe het gat in de deur. 550 00:34:33,070 --> 00:34:39,290 En op een gegeven moment ja was zijn die netjes van wat ik heb gezegd ik blijf hier wel 551 00:34:39,290 --> 00:34:46,910 werken daar de grote trailer open trailer voor de deur en de 1e wordt de Amsterdam ging. 552 00:34:46,910 --> 00:34:51,610 Dus ik heb gouwe boeltje gepakt en ik wil op die trailer gesteld maar weg waren. 553 00:34:51,610 --> 00:34:56,500 1e oud groot uit doet weer te weten maar manhaftig 60 70 die op 554 00:34:56,500 --> 00:35:02,280 die trailers en zo kwam zien zoals en daar waren we opgevangen. 555 00:35:02,280 --> 00:35:04,260 Maar omdat ik dat vlakbij woonde we ze nu toe. 556 00:35:05,380 --> 00:35:12,240 Dat is een al al 2 moedige van willen komt er een die allemaal gezien. 557 00:35:13,440 --> 00:35:14,740 Het is. 558 00:35:14,740 --> 00:35:19,390 4 walnoten gilde ze Carmen en daar had ik veel gewerkt en die stond in die 559 00:35:19,390 --> 00:35:22,540 was niet ondergedoken die we zouden thuisblijven joden het mogelijk is. 560 00:35:22,540 --> 00:35:28,120 Dat zie je nou zo die nooit ondergedoken geweest als ik thuis. 561 00:35:28,120 --> 00:35:28,990 Zijn broer nooit gepakt. 562 00:35:30,330 --> 00:35:31,930 En die stond voor de deur toe. 563 00:35:31,930 --> 00:35:32,900 We hebben langsreden. 564 00:35:32,900 --> 00:35:39,410 Nou je zegt hij weer je dus die in de al gauw nou allemaal 2 565 00:35:39,410 --> 00:35:45,060 woorden toe want ik pleegouders in zeer nauwe komt eraan, hoor. 566 00:35:45,060 --> 00:35:47,490 Maar die kreeg een pakketje mee met eten. 567 00:35:47,490 --> 00:35:49,430 Zo zo in de thuiszorg. 568 00:35:52,180 --> 00:35:58,740 Dat is heel avontuur af ophalen zeggen ja, dat moeilijk. 569 00:35:58,740 --> 00:35:59,420 Nee hoor. 570 00:36:04,430 --> 00:36:07,350 Ik heb een hele tijd hebben we natuurlijk was geen werk in Amsterdam. 571 00:36:07,350 --> 00:36:11,270 Maar je kreeg natuurlijk veel pakketjes in de toestand niet zo werd 572 00:36:14,750 --> 00:36:16,420 zo lieverlee kon je weer aan het werk. 573 00:36:20,550 --> 00:36:24,090 En toen werd later bij de gemeente gekomen 15 bij de gemeente. 574 00:36:26,250 --> 00:36:30,220 Als in de haven als kraanmachinist in de onderhoudsmonteur. 575 00:36:32,770 --> 00:36:35,870 En de herinneringen van wat zich maar altijd staan blijven. 576 00:36:36,660 --> 00:36:38,720 Nou niet zozeer Ik heb de niet. 577 00:36:38,720 --> 00:36:40,800 Ik heb het een beetje vroeger altijd. 578 00:36:40,800 --> 00:36:43,400 En ik heb ik heb ik een beetje. 579 00:36:43,400 --> 00:36:48,850 Ik wil een beetje makkelijk van me eigen dachten we achter die alleen achter de rug van het. 580 00:36:48,850 --> 00:36:53,480 Ik heb het wel eens kinderen vertelt nooit in details wat je toe. 581 00:36:53,480 --> 00:36:58,020 Ja, hoor ik wel gaat natuurlijk de mensen die in Nederland gebleven zijn, hebben ook 582 00:36:58,120 --> 00:37:04,130 Bourges nog misschien wel veel in de die hebben bloembollen gegeten in weet ik veel. 583 00:37:07,030 --> 00:37:09,340 U zegt Ik ben eigenlijk heel makkelijk van u zelf. 584 00:37:09,340 --> 00:37:10,630 Ja dan. 585 00:37:10,630 --> 00:37:11,740 Ik neem aan dat u dat ook. 586 00:37:12,570 --> 00:37:12,770 Ja. 587 00:37:12,770 --> 00:37:14,720 Dat heeft me ook geholpen. 588 00:37:14,720 --> 00:37:19,220 Ik was natuurlijk moet rekening 40 22. 589 00:37:21,100 --> 00:37:21,490 We zien. 590 00:37:21,490 --> 00:37:22,140 2. 591 00:37:22,140 --> 00:37:22,790 Ja. 592 00:37:22,790 --> 00:37:23,540 22 was. 593 00:37:23,540 --> 00:37:24,560 Ja. 594 00:37:24,560 --> 00:37:26,350 In dit eigenlijk in de kracht van je leven. 595 00:37:26,350 --> 00:37:27,350 Maar goed. 596 00:37:27,350 --> 00:37:27,990 Die vraag. 597 00:37:27,990 --> 00:37:31,590 Als je natuurlijk hopeloos geweest voor jonge vindt dat je opleiding 598 00:37:31,590 --> 00:37:34,880 betreft, wordt al wat betreft die carrière bewijzen spreken. 599 00:37:35,790 --> 00:37:38,080 Het type die die hebben niks gedaan. 600 00:37:38,080 --> 00:37:39,870 In de oorlog. 601 00:37:39,870 --> 00:37:42,440 Dat is het toch wel nadeel was natuurlijk een groot 602 00:37:42,440 --> 00:37:47,920 nadeel van die maar goed we hebben het overleefd. 603 00:37:47,920 --> 00:37:48,240 Ja. 604 00:37:48,240 --> 00:37:49,010 En ik zit er nog 605 00:37:51,520 --> 00:37:52,570 ik citeer, dat u op. 606 00:37:52,570 --> 00:37:54,250 Door uw eigen instelling. 607 00:37:54,250 --> 00:37:57,240 Andere mensen op dat moment ingegaan op dat men. 608 00:37:57,240 --> 00:37:57,980 Ja ja. 609 00:37:59,720 --> 00:38:07,660 Ja hebben kijk ik heb van mensen die ene jongen kwam uit Zeeland en de klad nog wel 610 00:38:07,660 --> 00:38:11,310 een beetje contact met dat is toe verwardheid heb ik ze nooit meer zie of hoor. 611 00:38:11,310 --> 00:38:14,900 Ja je weet niet of die mensen nog leven of zo. 612 00:38:14,900 --> 00:38:15,690 Is juist. 613 00:38:17,920 --> 00:38:20,420 Maar was natuurlijk de Nederlanders toch onder. 614 00:38:20,420 --> 00:38:25,180 Is toch wel een vrij zou dus we hebben toch elkaar een beetje opgejut. 615 00:38:25,180 --> 00:38:28,030 Dat je een doorstart natuurlijk. 616 00:38:28,260 --> 00:38:31,290 Kunt u daar nog iets iets meer kon vertellen. 617 00:38:31,290 --> 00:38:32,340 Voorbeelden van geven. 618 00:38:32,460 --> 00:38:36,380 Nou eigenlijk niet niet. 619 00:38:36,380 --> 00:38:41,480 Ik heb ook geen speciale vriendschap overgehouden die tijd omdat je toch allemaal uit. 620 00:38:41,480 --> 00:38:42,930 Die kwam uit heel Nederland vandaan. 621 00:38:42,930 --> 00:38:49,110 Dus het ja de enigste die natuurlijk waar ik veel veel vriendschap meegaat. 622 00:38:49,110 --> 00:38:54,580 Dit punt is die is na 3 jaar geleden gestorven die 75 geworden ze Harry 623 00:38:54,580 --> 00:38:59,750 Hoogeveen hier maar die zijn die zijn weer op een andere manier gepakt geworden. 624 00:38:59,750 --> 00:39:00,710 Die werden gegijzeld. 625 00:39:00,710 --> 00:39:05,720 Die namen en die werden opgepakt in Amsterdam met 7 of 8 jongens uit bij een buurt 626 00:39:05,720 --> 00:39:10,730 waar ik woonde en die zijn een vrucht gekomen en die hebben de vruchten zei in zijn 627 00:39:10,880 --> 00:39:17,510 vervroegde Amersfoort Neves die zijn van vlucht gelijk naar boven land hoe toe ons 628 00:39:19,420 --> 00:39:21,560 en die hebben het wel overleefd Bourgeois. 629 00:39:21,560 --> 00:39:22,400 Dus is nou juist. 630 00:39:22,400 --> 00:39:22,540 Toch. 631 00:39:22,540 --> 00:39:24,730 Vijfenzeventighonderd is een goeie vriend van me. 632 00:39:27,930 --> 00:39:29,410 Is heel verhaal van mij. 633 00:39:29,410 --> 00:39:30,760 Ik vind meer. 634 00:39:30,760 --> 00:39:31,750 Ik weet niet meer. 635 00:39:31,750 --> 00:39:37,100 Ik ga deze civiele ziet er te veel wordt is dus weer kan ik me niet herinneren. 636 00:39:37,270 --> 00:39:40,180 Nee nee dat is toch al heel wat 637 00:39:40,340 --> 00:39:41,510 ja. 638 00:39:41,510 --> 00:39:46,830 Alleen al dat zeg ik dat werk weigeren vind ik dat was eigenlijk 639 00:39:46,850 --> 00:39:50,100 een unicum werd er eigenlijk natuurlijk al gebeurd is. 640 00:39:50,100 --> 00:39:52,980 Ik weet niet of je ooit nog mensen spreekt niet heeft meegemaakt. 641 00:39:52,980 --> 00:39:56,390 Maar dat is wel was wel iets is. 642 00:39:56,390 --> 00:40:00,260 Ja, laten we het zelf wat je zelf nieuwe grijp je zo brutaal op je 643 00:40:00,800 --> 00:40:01,780 er is ook heel bijzonder. 644 00:40:01,960 --> 00:40:03,350 Ja was toch iets heel bijzonders. 645 00:40:03,910 --> 00:40:06,440 Ik denk dat het heel goed voelt ja uiteindelijk 646 00:40:06,510 --> 00:40:09,680 ja dat je eigen op hun manier toch een klein beetje verzetten. 647 00:40:12,920 --> 00:40:14,560 Niet alleen maar machteloos. 648 00:40:14,560 --> 00:40:16,030 Ja tuurlijk ben je machteloos. 649 00:40:20,620 --> 00:40:20,970 Goed. 650 00:40:20,970 --> 00:40:23,000 Dat was het mooi weer. 651 00:40:23,000 --> 00:40:24,330 Ken ik niet. 652 00:40:24,330 --> 00:40:26,190 En kunnen we goed zo.