1
00:01:20,060 --> 00:07:04,793
maar dat wist ik na 65 jaar pas
dat je dat dus te weten komt ja.

2
00:07:04,794 --> 00:07:13,660
Maar die andere buurman, die heette De Vries en
de naam De Vries, ja, er waren er duizenden ja.

3
00:07:13,660 --> 00:07:19,190
En ik ben daar tot.., tot op heden nog niet
toegekomen om een keer naar.., naar Amsterdam

4
00:07:19,190 --> 00:07:25,200
weer te gaan om te kijken of daar iets van
bekend is, of hij ook bij die groep is gekomen,

5
00:07:25,200 --> 00:07:33,200
want waarschijnlijk zijn ze dus vanuit Leerthe
al gevlucht, want we waren nauwelijks een..,

6
00:07:33,200 --> 00:07:39,570
een.., een dag in Leerthe en toen moesten we
weer de wagons in en, ja, waar ga je dan naartoe?

7
00:07:39,570 --> 00:07:40,630
Dat dachten wij.

8
00:07:40,630 --> 00:07:46,922
Maar we kwamen terecht aan de
grens van Nederland, in Bardel, ja.

9
00:07:46,923 --> 00:07:54,830
En Bardel, dat is eh 12 kilometer, dan
zit je dus in Nederland, in Losser hè.

10
00:07:54,830 --> 00:07:59,880
En eh daar kon ik mijn.., mijn wens

11
00:07:59,880 --> 00:08:06,044
tegen mijn broer zeggen, want die was ook meegegaan
ja, van eh “kunnen we de benen niet nemen?”.

12
00:08:06,145 --> 00:08:06,630
Ja.

13
00:08:06,630 --> 00:08:12,380
Maar toen we dus uit het raam keken, uit dat gebouw
waar we in zaten, dat was waarschijnlijk een..,

14
00:08:12,380 --> 00:08:19,730
een oud schoolgebouw of ja, en toen zagen we van
binnen zagen we dus dat er drie mannen gepakt

15
00:08:19,730 --> 00:08:27,253
waren en die.., die stonden tegen een hek met..,
met een.., ja, een Landwachtmannetje erbij, ja.

16
00:08:27,354 --> 00:08:37,200
Dus dat is niet veel doorgegaan en eh om
half januari moesten we…, konden we kiezen:

17
00:08:37,200 --> 00:08:40,980
we kunnen dus naar.., naar diverse
plaatsen: Dortmund en nou noem ze allemaal

18
00:08:40,980 --> 00:08:48,590
maar op, die plaatsen eromheen, en wij
werden dus gesorteerd voor Wilhelmshaven.

19
00:08:48,691 --> 00:08:52,119
Dus weer de trein in en
naar Wilhelmshaven toe.

20
00:08:52,220 --> 00:09:00,420
En daar werden we dus opgevangen
en we kregen dus het werk

21
00:09:00,420 --> 00:09:07,970
om.., om eh die man dus die.., die
riolen aan het repareren was, daar kwam

22
00:09:07,970 --> 00:09:13,010
natuurlijk een heleboel water tevoorschijn
en vandaar dus pompen, pompen, pompen

23
00:09:13,010 --> 00:09:17,952
hè, want dat hoorden we dus iedere keer
als we dat.., dat werk gingen doen.

24
00:09:18,053 --> 00:09:23,764
En wel kregen we daar de kans
om.., om de boer op te gaan. En…

25
00:09:23,865 --> 00:09:28,180
Kunt.., kunt u nog even iets vertellen
over dat pompen, pompen, pompen?

26
00:09:28,180 --> 00:09:34,400
Ja, nou, die man, die was alleen maar
tevreden als wij dus maar luistereden naar hem

27
00:09:34,400 --> 00:09:37,950
dat hij dus zijn werk kon doen, want dat
liep natuurlijk steeds vol met water hè.

28
00:09:37,950 --> 00:09:43,646
En eh, nou, je kan
het hier ook lezen.

29
00:09:43,747 --> 00:09:49,755
Maar kunt u even nog precies vertellen
wat voor soort werk dat was?

30
00:09:49,856 --> 00:09:55,530
Die sloot moest vrijkomen, want
dat water, dat.., dat eh…, het

31
00:09:55,530 --> 00:10:00,170
regenwater, alles komt er natuurlijk
ook in.., in die.., in die.., in die

32
00:10:00,170 --> 00:10:06,560
greppel terecht hè en die kerel, die eh..,
ja, die kon alleen maar verder gaan als.., als

33
00:10:06,560 --> 00:10:15,960
er niet genoeg…, als er veel water in stond,
dus vandaar dus “pumpen, pumpen, pumpen!” hè.

34
00:10:15,960 --> 00:10:18,160
En stond u dan zelf ook in
die greppel te pompen of niet?

35
00:10:18,160 --> 00:10:21,632
Nee, nee, wij.., wij stonden.., wij
stonden bovenin, want dat was diep.

36
00:10:21,633 --> 00:10:25,820
Het was een.., ja, een diep
gat wat erin zat feitelijk hè.

37
00:10:25,820 --> 00:10:29,100
Hè, en het was iedere dag vaak
hetzelfde, want iedere dag werd

38
00:10:29,100 --> 00:10:33,561
er wel gebombardeerd hè, dus naar
die plaats of een andere plaats.

39
00:10:33,662 --> 00:10:40,470
En eh we kregen daar de kans wel
als we dus ’s avonds terugkwamen, we

40
00:10:40,470 --> 00:10:48,580
zaten in een.., in een soort Lager
hè en met ook diezelfde eh slaapkamers

41
00:10:48,580 --> 00:10:53,666
met dubbele bedden en daar moest
je maar zien dat je kon slapen.

42
00:10:53,666 --> 00:10:59,494
En dan, maar we kregen daar wel
de kans om de boer op te gaan.

43
00:10:59,595 --> 00:11:05,870
Dat was goed, maar ook weer niet goed,
want we hebben dus vijf keer gegeten dat

44
00:11:05,870 --> 00:11:15,280
we dus zo uitgehongerd waren en de volgende
dag, toen moesten we dus weer…, gingen

45
00:11:15,280 --> 00:11:20,880
we weer met een trein dus naar het Centrum
van Wilhelmshaven toe en luchtalarm

46
00:11:20,880 --> 00:11:27,400
komt er en toen moesten we dus, ja,
schuilen in de lucht…, in een schuilkelder.

47
00:11:27,400 --> 00:11:37,130
En dat waren, ja, hele grote gevaartes, 3 meter
dik, de muren in de rondte, en vlak voordat we dus

48
00:11:37,130 --> 00:11:43,946
daar naar binnen gingen, toen kreeg ik maagkrampen
en ik lag te kruipen over de grond van de pijn.

49
00:11:44,047 --> 00:11:48,420
En toen kwam er een eh toen dus
het luchtalarm voorbij was, toen

50
00:11:48,420 --> 00:11:52,210
kwamen er Duitse vrouwen, die
liepen naar me toe, want die zagen

51
00:11:52,210 --> 00:11:56,010
natuurlijk wel dat ik lag te kramperen,
en die wilden mij dus eten geven.

52
00:11:56,010 --> 00:11:57,920
Nou, ik kon geen boterham meer zien!

53
00:11:57,920 --> 00:12:07,110
Maar eh toen ben ik zelfs in een paard en
wagen ben ik naar het ziekenhuis gebracht wat

54
00:12:07,110 --> 00:12:12,550
dan een ziekenhuis genoemd werd, want het
waren dus meer vier muren ja, en daar heb ik 2

55
00:12:12,550 --> 00:12:20,005
uur vertoefd en toen was de kramp bij mij was
over en ik kon dus weer naar mijn werk toe.

56
00:12:20,106 --> 00:12:29,440
En dat heeft geen verdere gevolgen gehad,
want ik.., ik was weer voldaan in feite hè.

57
00:12:29,440 --> 00:12:37,760
En wat ik toen dus wel meemaakte is dat we
dus op een gegeven moment dus eh al de..,

58
00:12:37,760 --> 00:12:47,020
de groepen die dus hier aan het werk waren,
die werden eh, ja, hoe zeg je dat?, die

59
00:12:47,020 --> 00:12:52,891
moesten dus samen moesten ze in gelid
naar.., naar een ander concentratiekamp toe.

60
00:12:52,992 --> 00:12:55,720
En dat was dan niet zo
prettig natuurlijk, want daar

61
00:12:55,720 --> 00:13:00,279
liepen de.., de gevangenen
in echte streepjespakken.

62
00:13:00,380 --> 00:13:01,230
Ja.

63
00:13:01,230 --> 00:13:12,190
En dat was dus te vertellen omdat wij hoorden dus
toen dat Hitler dus zelfmoord had gepleegd ja.

64
00:13:12,190 --> 00:13:18,820
En toen zouden ze ons dus daar
wegbrengen en toen dachten we ook

65
00:13:18,820 --> 00:13:21,200
“dat.., dat moeten we niet doen, we
moeten zien dat we de benen nemen”.

66
00:13:21,200 --> 00:13:23,080
En dat hebben we dus ook gedaan.

67
00:13:23,080 --> 00:13:26,950
En toen zijn we in gebombardeerde
huizen, daar zijn we dus in de kelders

68
00:13:26,950 --> 00:13:27,610
weggekropen en tot op een gegeven
moment het.., het geluid van de oorlog

69
00:13:27,610 --> 00:13:27,560
was over, en toen konden we dus
weer naar ons oude Lager terugkeren.

70
00:13:27,560 --> 00:13:27,413
En daar moesten we dus wachten tot eh..,
tot we vrij waren en toen kwamen er dus

71
00:13:27,413 --> 00:13:27,225
Polen, en Canadezen, die hebben ons bevrijd
uiteraard en die.., die Lagerführer heeft

72
00:13:27,226 --> 00:13:27,079
mettertijd zelfmoord gepleegd en nou, we
moesten dus wachten tot we terug konden

73
00:13:27,079 --> 00:13:27,457
naar Nederland.

74
00:13:27,458 --> 00:13:27,335
En dat heeft, ja, of het nou een week
of 2 weken is geweest, dat weet ik niet

75
00:13:27,336 --> 00:13:27,165
meer, maar toen konden we dus met open
vrachtwagens naar Nederland vervoerd worden.

76
00:13:27,165 --> 00:13:26,985
En toen kwamen wij in.., in Kampen terecht
en daar moesten we eerst ontluisd worden.

77
00:13:26,986 --> 00:13:26,839
We waren als de dood dat we dus in een..,
in een kamp terechtkwamen waar eh, die

78
00:13:26,839 --> 00:13:26,659
werden allemaal naar.., naar de, ja, hoe
noem je dat?, de gaskamers werden gestuurd.

79
00:13:26,660 --> 00:13:27,135
Ja.

80
00:13:27,136 --> 00:13:27,256
En vandaar dus dat wij
hebben de benen genomen.

81
00:13:27,256 --> 00:13:27,004
Ja, en eh maar er.., er gingen steeds meer eh
van die Duitse soldaten noem ze maar, soldaten,

82
00:13:27,004 --> 00:13:26,800
maar het waren ook boeven ja, eh dat die ons
naar de verkeerde adressen zouden brengen.

83
00:13:26,801 --> 00:13:27,276
Ja.

84
00:13:27,277 --> 00:13:27,324
En eh nou, die hebben dus
successievelijk hebben die het

85
00:13:27,324 --> 00:13:27,347
af laten weten en toen kwamen
we dus in dat kamp terecht en

86
00:13:27,347 --> 00:13:27,394
nou, toen konden we zeggen
“nou ja, we worden bevrijd!”.

87
00:13:27,394 --> 00:13:27,869
Ja.

88
00:13:27,870 --> 00:13:27,941
En toen zijn we dus, een
paar jeeps kwamen er dus het

89
00:13:27,942 --> 00:13:27,973
terrein op rijden en dat waren
dus Polen en Canadezen, ja.

90
00:13:27,973 --> 00:13:27,753
Maar u.., u wist dus van.., u wist dus af van
die concentratiekampen, u was op de hoogte?

91
00:13:27,754 --> 00:13:28,213
Het…?

92
00:13:28,214 --> 00:13:28,091
U wist dus van die concentratiekampen,
u wist dat daar erge dingen gebeurden?

93
00:13:28,092 --> 00:13:28,535
Ja, ja.

94
00:13:28,535 --> 00:13:28,735
Want hoe bent u dat
te weten gekomen?

95
00:13:28,736 --> 00:13:28,856
Ja, dat was al.., al gauw
bekend natuurlijk hè.

96
00:13:28,856 --> 00:13:28,652
Want er waren.., er waren dus al.., al
Nederlanders, die hadden contact, hoe ze contact

97
00:13:28,653 --> 00:13:28,465
hebben weet ik dus niet, maar die, ja, via
telefoon of hoe ze dat voor mekaar gebokst

98
00:13:28,466 --> 00:13:28,270
hebben weet je niet, want er waren altijd
Nederlanders die daar al langere tijd zaten.

99
00:13:28,271 --> 00:13:28,399
Dus die.., die wisten
wel contact te maken. En

100
00:13:28,399 --> 00:13:28,252
eh ja, wij waren dus bij het.., het vertrek
hoorden wij dus al iets over Putten.

101
00:13:28,252 --> 00:13:28,727
Ja.

102
00:13:28,728 --> 00:13:28,540
En eh, en dat had vooral bij ons belangstelling
toen we dat gehoord hadden, want… Nou

103
00:13:28,540 --> 00:13:29,240
ja, kort.., kort daarna zijn we dus vanuit
eh… Ik ben tot.., tot.., tot Putten gekomen,

104
00:13:29,240 --> 00:13:29,158
dat we dus met vakantie waren in.., in..,
in Spanje en ik zat ’s avonds te kijken

105
00:13:29,159 --> 00:13:29,034
naar dat programma en toen kon ik precies
zeggen “ja, daar zijn we geweest in Putten!”.

106
00:13:29,035 --> 00:13:28,953
En daar zijn al die mensen zijn vervoerd
en die zijn in Amersfoort terechtgekomen

107
00:13:28,954 --> 00:13:28,930
en andere plekken en nou ja, die
hebben het…, is de lezing in dat verhaal

108
00:13:28,930 --> 00:13:28,820
wat daar gebeurd is, ja, en vandaar dus dat
ik nu ook naar de razzia’s eh ben geweest

109
00:13:28,820 --> 00:13:28,760
in Rotterdam ja en ik had dus speciaal
nog een toegangsbewijs gekregen, van de

110
00:13:28,760 --> 00:13:28,643
Herdenkingsbijeenkomst en daar stond duidelijk
omschreven of je je eigen wilde melden.

111
00:13:28,643 --> 00:13:28,691
En dat werd zeer, ja, hoe ze dat
niet juist.., niet juist, want

112
00:13:28,691 --> 00:13:28,753
als getuiges hadden ze jou op
een plek moeten zetten vooraan.

113
00:13:28,753 --> 00:13:29,231
Ja.

114
00:13:29,231 --> 00:13:29,164
En maar je werd halverwege werd je al in
feite gedwongen om te gaan zitten, ja.

115
00:13:29,164 --> 00:13:28,968
En toen heb ik laatst die mensen dus die naast
me zaten heb ik gevraagd “hebt u ook zo’n kaart?”.

116
00:13:28,968 --> 00:13:28,908
Nee, die hadden zij niet, ze hadden
alleen een uitnodiging ja. Maar ja, dat is

117
00:13:28,908 --> 00:13:28,819
natuurlijk iets, wij zijn dus via Putten
weer naar de trein gemoeten lopen, lopen.

118
00:13:28,820 --> 00:13:29,298
Ja.

119
00:13:29,298 --> 00:13:29,281
En zodoende zijn we dus die reis
gemaakt naar.., naar diep Duitsland in.

120
00:13:29,282 --> 00:13:29,387
Toen wij in Putten aankwamen,
toen stonden hier en daar

121
00:13:29,387 --> 00:13:29,499
stonden er wat vrouwen die
ons brood mee wilden geven.

122
00:13:29,500 --> 00:13:29,375
Ja, en die waren allemaal…, het was daar een
hele angstige toestand, want kort daarvoor

123
00:13:29,376 --> 00:13:29,309
in.., in eh.., in september zijn die
Puttenaren allemaal opgepakt, een 600 man.

124
00:13:29,309 --> 00:13:29,271
Ja, en die zijn naar.., naar als je dat
leest van.., van.., van die meneer,

125
00:13:29,271 --> 00:13:29,218
ja, zijn naam… Ik ben bij die man thuis
geweest en ik moet eerlijk zeggen dat

126
00:13:29,219 --> 00:13:29,166
ik, ja, geëmotioneerd daar weer bij hem
wegging, want dat zijn dingen die je…

127
00:13:29,167 --> 00:13:29,337
Die stonden jullie te
helpen, die gaven brood?

128
00:13:29,337 --> 00:13:29,263
Die vrouwen, die… Maar ja, dat was in de
loop dus dat we naar de treinen gingen.

129
00:13:29,263 --> 00:13:29,045
Hè, want we waren er aangekomen en aangekomen en
of het nou een uur of een halve dag is geweest, dat

130
00:13:29,046 --> 00:13:28,850
weet je niet meer, want je kwam dus weer in die
trein terecht en die ging dus richting Duitsland.

131
00:13:28,850 --> 00:13:28,933
En wij dachten dus toen we dus
opgepakt waren in Rotterdam

132
00:13:28,934 --> 00:13:29,075
dat we dus aan de IJssellinie
moesten gaan werken.

133
00:13:29,075 --> 00:13:29,051
Maar die IJssellinie, die was er
helemaal niet, het was dus doorgaan. Ja.

134
00:13:29,051 --> 00:13:29,249
En was Putten de enige
stop op de heenweg?

135
00:13:29,250 --> 00:13:29,570
Dat was de enige stop ja.

136
00:13:29,571 --> 00:13:29,461
En.., en andere mensen, dus die zijn via
Putten weer naar het IJsselmeer toe geloosd.

137
00:13:29,461 --> 00:13:29,566
Hè, want die zijn niet met
die trein dus naar Duitsland

138
00:13:29,566 --> 00:13:29,621
gegaan, maar naar de.., de...,
ja, zeg maar het IJsselmeer hè.

139
00:13:29,621 --> 00:13:29,654
En die zijn gebombardeerd, want
dat is ook te lezen, dat zijn dus

140
00:13:29,655 --> 00:13:29,581
ja, 30.000 of zo en.., en er zijn heel
veel mensen zijn daar dus gesneuveld, ja.

141
00:13:29,581 --> 00:13:29,578
Maar je weet dus niet: “is mijn
buurjongen nou in Leerthe weggegaan of

142
00:13:29,579 --> 00:13:29,562
is hij dus in de verkeerde trein
terechtgekomen?”, dat weet je dus niet.

143
00:13:29,563 --> 00:13:29,596
Ja, en.., en daar ben je een
aantal jaren ben je dus in Nederland

144
00:13:29,597 --> 00:13:29,659
en dan ben je met vakantie en
je ziet dat verhaal van Putten.

145
00:13:29,659 --> 00:13:29,563
En dan denk je “ja, hoe kan dat?”, want wij
zijn dus direct in die trein gekomen en

146
00:13:29,564 --> 00:13:29,450
die mensen hebben ons opgevangen in zekere
zin en zodoende dat we verder gekomen zijn.

147
00:13:29,450 --> 00:13:29,521
En dat is waarschijnlijk ons geluk
gehad, want die.., die.., die

148
00:13:29,521 --> 00:13:29,565
buurjongen van mij, die ligt dus
tussen meerdere Puttenarenbegraven.

149
00:13:29,565 --> 00:13:29,723
Maar ja, als dat na gaat
kijken, dan zie je ook dat

150
00:13:29,723 --> 00:13:29,800
eh ja, dus in die Puttenaren zijn
ook steeds naar verschillende

151
00:13:29,801 --> 00:13:29,764
concentratiekampen gebracht, want die
meneer Priem, die beschrijft dat helemaal.

152
00:13:29,765 --> 00:13:29,782
En die kan veel meer vertellen
natuurlijk dan ik.Want toen dus de oorlog

153
00:13:29,782 --> 00:13:29,780
zogezegd afgelopen was, toen kregen we
oproep voor de militaire dienst, ja.

154
00:13:29,780 --> 00:13:29,757
En ik ben toen opgeroepen en
moest naar.., naar Oirschot toe.

155
00:13:29,758 --> 00:13:29,607
Nou, dat was één of andere stofwolk van
zand die je ogen daar dicht waaiden.

156
00:13:29,608 --> 00:13:29,551
Ik ben toen ook naar die…, naar
een zogenaamde dokter geweest, er

157
00:13:29,552 --> 00:13:29,452
waren geen dokters, dat waren boeven,
jij moest mee naar Indonesië ja.

158
00:13:29,453 --> 00:13:29,122
En dat heeft hij ook meegemaakt ondanks dat hij
zoveel concentratiekampen heeft meegemaakt ja. En

159
00:13:29,123 --> 00:13:29,118
die kerel, die heeft, ik heb,
ja, maar dat is dus niet van…

160
00:13:29,118 --> 00:13:29,198
Wat is er vervolgens
gebeurd toen u bevrijd werd?

161
00:13:29,199 --> 00:13:29,656
Met…?

162
00:13:29,656 --> 00:13:29,676
Door de.., door de Polen en
de Canadezen bent u bevrijd?

163
00:13:29,677 --> 00:13:30,151
Ja.

164
00:13:30,151 --> 00:13:30,428
En wat is er toen gebeurd?

165
00:13:30,428 --> 00:13:30,354
Nou, toen.., toen eh.., toen zijn
we dus in die.., in die.., in die

166
00:13:30,355 --> 00:13:30,298
bouwvallige huizen zijn we dus
wegge.., weggelopen uiteraard, ja.

167
00:13:30,299 --> 00:13:29,951
En die bewaking was blijkbaar niet zo goed meer dat
je dus.., dat je dus achterna gezeten werd, ja.

168
00:13:29,952 --> 00:13:29,920
En wij waren blij dus dat we dus
niet met die groep verder mee

169
00:13:29,920 --> 00:17:01,447
moesten gaan, want de gaskamers
stonden waarschijnlijk wel klaar.

170
00:17:01,447 --> 00:17:11,686
Ja.

171
00:17:11,687 --> 00:18:49,584
En dat idee hadden wij dus hè.

172
00:18:49,584 --> 00:23:00,070
En dat dus het.., het.., het geluid van
de oorlog, dat was enorm en je hoorde

173
00:23:00,070 --> 00:23:01,958
dus dat het dichterbij kwam.

174
00:23:02,059 --> 00:23:04,915
Dat op een gegeven moment
was het.., was het stil.

175
00:23:05,016 --> 00:23:09,850
En dat was, ja, natuurlijk wel
een hele opluchting eh dat.., dat

176
00:23:09,850 --> 00:23:17,328
wij dus toen bevrijd werden door..,
door de Canadezen en de Polen.

177
00:23:17,429 --> 00:23:18,220
Ja.

178
00:23:18,220 --> 00:23:24,870
En vandaar dat, maar ja, je wijkt dan
steeds af, want toen wij dus in.., in

179
00:23:24,870 --> 00:23:31,790
Oosterhout dus een chalet hadden hè en
er was dus Herdenking, daar ga je naartoe

180
00:23:31,790 --> 00:23:37,226
en daar sprak je dus Polen die je nauwelijks
kon verstaan hè, maar dat waren dus

181
00:23:37,327 --> 00:23:42,767
eh, die zijn in Nederland achtergebleven,
want die konden niet terug naar Polen.

182
00:23:42,868 --> 00:23:46,240
Ja, en dat is waarschijnlijk
bij veel mensen niet bekend,

183
00:23:46,240 --> 00:23:50,820
maar die werden dus, ja,
gedwongen om hier te gaan werken.

184
00:23:50,820 --> 00:23:54,140
En wat is er gebeurd toen
die Polen en die Canadezen

185
00:23:54,140 --> 00:23:57,950
kwamen, toen bent u eh
uiteindelijk naar huis gegaan?

186
00:23:57,950 --> 00:24:04,420
Nou, toen zijn we dus, toen is er duskort
erop zijn er dus eh open vrachtwagens

187
00:24:04,420 --> 00:24:11,110
gekomen en daar moesten we dus in klimmen
en toen gingen we dus richting Nederland.

188
00:24:11,110 --> 00:24:14,200
En dat heeft bij mekaar zal
het een week of 10 dagen

189
00:24:14,200 --> 00:24:17,934
geduurd zijn, maar toen kwamen
wij dus in Zwolle terecht.

190
00:24:18,035 --> 00:24:20,558
Eh, ik zeg…, nee, Kampen.

191
00:24:20,659 --> 00:24:23,080
En daar werden we
dus.., dus ontluisd.

192
00:24:23,080 --> 00:24:29,310
Nou, dat was hard nodig, want toen we dus
in.., in.., in Bardel verkeerden, toen

193
00:24:29,310 --> 00:24:36,900
lagen we dus in een.., in een.., ja, een
oud gebouw en daar lagen we op strobalen

194
00:24:36,900 --> 00:24:42,121
of hoe je het noemen wil, en eh daar zaten
we onder de vlooien en onder de luizen.

195
00:24:42,222 --> 00:24:45,068
Maar die vlooien, dat
is erger dan luizen.

196
00:24:45,169 --> 00:24:50,580
Want dan wordt je zó gestoten…,
gestoken dat dan kan je niet slapen hè.

197
00:24:50,580 --> 00:24:55,169
En luizen, die bijten dus..,
ja, die bijten wel, maar

198
00:24:55,270 --> 00:25:00,563
niet zo… Nou ja, dat vergeet
je uiteraard niet meer.

199
00:25:00,664 --> 00:25:03,980
En.., en dan wordt je dus gereinigd en
dan na een poosje erna dan.., dan wordt

200
00:25:03,980 --> 00:25:12,900
je dus daar wordt je dan mee ingespoten
worden, dat was hoe noemen ze dat?

201
00:25:13,001 --> 00:25:13,870
DDT.

202
00:25:13,870 --> 00:25:14,790
DDT, ja.

203
00:25:14,790 --> 00:25:17,270
Daar werd je helemaal
vol gespoten, ja.

204
00:25:17,270 --> 00:25:21,740
En nou.., nou.., nou zetten ze een
straat af als er iets met de..,.

205
00:25:21,740 --> 00:25:24,118
met de asbest gebeurt.

206
00:25:24,219 --> 00:25:35,110
Nou, ik heb eh… Toen ik in.., in Rotterdam
werkte bij een bedrijf, bij wasserijen, en die

207
00:25:35,110 --> 00:25:40,790
wasserijen, die.., ja, die zijn toen heel,
heel, ja, die gin- gen vaak allemaal opheffen,

208
00:25:40,790 --> 00:25:50,225
maar wij moesten dus bij het repareren van
eh die wasserijen de asbestplaten verwijderen.

209
00:25:50,326 --> 00:25:55,630
En daar hebben we ook uiteraard meegeholpen en
dat is met een hamer en dat stoof in de rondte.

210
00:25:55,630 --> 00:25:59,920
Ja, en als ze dan nu.., nu
zeggen “pas op, asbest!”

211
00:25:59,920 --> 00:26:04,210
dan denk je “nou, ga maar
door, het kan geen kwaad!”.

212
00:26:04,210 --> 00:26:10,850
U bent ontluisd en hoe
bent u toen verder gegaan?

213
00:26:10,850 --> 00:26:16,820
Eh, nou, dan.., dan ben ik dus
op de Ambachtsschool teruggekomen.

214
00:26:16,820 --> 00:26:23,180
Nee, van Kampen, weet u nog hoe u weer naar
huis bent gegaan, naar Rotterdam terug?

215
00:26:23,180 --> 00:26:24,532
Open wagens.

216
00:26:24,632 --> 00:26:26,580
Open vrachtwagens.

217
00:26:26,580 --> 00:26:31,440
Ja, en je ging naar Rotterdam toe en je
kwam op het Hof- plein terecht, op het

218
00:26:31,440 --> 00:26:37,269
grote plein, en daar konden we uitstappen
en dan maar zien dat je thuis- komt.

219
00:26:37,370 --> 00:26:43,420
En toen had ik in Kampen heb ik kans gezien
om een koffertje te krijgen en daar heb ik

220
00:26:43,420 --> 00:26:49,160
doperwten en allerlei spullen wat ik mee kon
nemen omdat je wist dat er veel honger was.

221
00:26:49,261 --> 00:26:51,966
Dus ik kwam thuis met een koffertje.

222
00:26:52,067 --> 00:26:59,471
Dus ik belde thuis, ’s avonds laat was dat, en ik
hoorde mijn moeder dus roepen “oh, daar is Henk!”.

223
00:26:59,572 --> 00:27:01,299
Ja.

224
00:27:01,400 --> 00:27:06,219
Nou ja, en nou ja, dan gaat het
gewone leven moet dan weer doorgaan.

225
00:27:06,320 --> 00:27:07,426
Ja.

226
00:27:07,427 --> 00:27:16,710
En dat is heel vreemd natuurlijk, want het precieze
verhaal, ja, ik voetbalde graag en ik honkbalde

227
00:27:16,710 --> 00:27:30,290
graag, en omdat ik toen in dienst zat in Nederland
uiteraard, toen ben ik…, had ik geluk, ik

228
00:27:30,290 --> 00:27:37,964
had gevoetbald in Gorinchem, daar heb ik nog een
hele bekende oude voetballer tegen ge- speeld.

229
00:27:38,065 --> 00:27:40,570
Ja, die waren natuurlijk
blij dat ik thuiskwam!

230
00:27:40,570 --> 00:27:47,220
Maar mijn broer was al thuis! Eerder dan ik, die
had dus ook…, die was ik ook kwijtgeraakt. Ja.

231
00:27:47,220 --> 00:27:50,030
En waar was u uw broer
kwijtgeraakt, weet u dat nog?

232
00:27:50,030 --> 00:27:52,196
Nee, dat weet ik niet.

233
00:27:52,297 --> 00:27:56,110
Waarschijnlijk op één van de wagens
die dus teruggingen naar Rot…, maar

234
00:27:56,110 --> 00:28:00,022
die was al eerder thuis dan ik, dus
die hebben een andere wagen getroffen.

235
00:28:00,023 --> 00:28:06,600
Hè, want die werden allemaal vervoerd in
vrachtauto’s, van die grote bakken hè. Ja.

236
00:28:06,600 --> 00:28:08,400
En hoe lang bent u gedurende de
hele reis met uw broer samen geweest?

237
00:28:08,400 --> 00:28:23,490
Ik ben mijn broer kwijtgeraakt,
ja, toen we teruggingen.

238
00:28:23,490 --> 00:28:27,850
Want dat wordt nog op een manier, er zijn dus
diverse plaatsen waar je dus in terechtkomt waar

239
00:28:27,850 --> 00:28:33,040
je geholpen wordt zogezegd met ontluizen en al
die toestanden meer, dus je raakt mekaar kwijt.

240
00:28:33,040 --> 00:28:37,160
Hè, dus de ene is eerder thuis dan
de ander. Hè, zo ging het in feite.

241
00:28:37,160 --> 00:28:45,258
Maar u bent eigenlijk dat hele verblijf
in Duitsland met hem samen geweest?

242
00:28:45,359 --> 00:28:47,210
Ja.

243
00:28:47,210 --> 00:28:52,970
We zijn samen geweest, maar hij..,
hij is weer met andere…, naar

244
00:28:52,970 --> 00:28:59,770
een ander adres geweest om.., om
laten we maar zeggen te pompen

245
00:28:59,770 --> 00:29:00,946
of wat ook.

246
00:29:01,046 --> 00:29:01,920
Ja.

247
00:29:01,920 --> 00:29:06,067
Want we zijn samen wel
de boer op geweest, ja.

248
00:29:06,168 --> 00:29:13,420
En eh toen met dat ik voor dat.., voor dat
eh…, voor die schuilplaats dus op de grond lag

249
00:29:13,420 --> 00:29:16,450
te kramperen van de pijn, heb ik hem niet
gezien, want hij was er gauw eerder binnen.

250
00:29:16,450 --> 00:29:24,147
Want ik.., ik kon natuurlijk niet
verder en ik lag te kramperen.

251
00:29:24,248 --> 00:29:29,120
En als u de boer op ging hè,
wat.., wat gingen jullie dan doen?

252
00:29:29,120 --> 00:29:33,463
Eh, we gingen de boer op om te
kijken of we wat te eten kregen.

253
00:29:33,564 --> 00:29:37,030
En ieder adres konden
we wat krijgen hè.

254
00:29:37,030 --> 00:29:46,570
Want veelal kom je dan dus bij mensen
terecht die zelf kinderen of als

255
00:29:46,570 --> 00:29:52,670
soldaat dus weg waren en omdat je dan
jong bent, want dat ben je hè, 17, ik

256
00:29:52,670 --> 00:30:00,466
ben.., ik ben eh het was precies op
mijn verjaardag op 16 januari dat ik dus

257
00:30:00,567 --> 00:30:03,205
een pakketje kreeg van thuis.

258
00:30:03,306 --> 00:30:07,722
Hoe ze het wisten dat wij daar zaten,
maar dat is via het Rode Kruis gekomen.

259
00:30:07,823 --> 00:30:08,690
Ja.

260
00:30:08,690 --> 00:30:10,550
En eh dat pakketje had weinig om het lijf,
want daar zat een…, ja, wat zat erin?

261
00:30:10,550 --> 00:30:21,813
Ik geloof dat er ene
boterham bij zat of wat ook.

262
00:30:21,914 --> 00:30:25,110
Dat was precies op mijn ver-
jaardag, op de 16 januari.

263
00:30:25,110 --> 00:30:30,440
Ja, en kort daarna zijn we dus weer
in die trein gegaan en verder gegaan.

264
00:30:30,440 --> 00:30:30,459
Ja.

265
00:30:30,560 --> 00:30:35,990
En ik had het geluk dus in.., in.., in Bardel,
daar moesten we iedere dag eh pakweg een

266
00:30:35,990 --> 00:30:45,420
kilo- meter of 2 lopen om bij de tankvallen te
komen waar we dus moesten schippen…, scheppen.

267
00:30:45,420 --> 00:30:52,460
En nou, daar werden we diverse.., diverse
malen op gewezen wat we moesten doen.

268
00:30:52,460 --> 00:30:59,490
En toen zeiden we “ja, krijg
de zenuwen vent!”. Maar

269
00:30:59,591 --> 00:31:05,700
ja, dat was bepaald niet..,
niet…, geen leuk werk, ja.

270
00:31:05,700 --> 00:31:11,990
Want het was een eind lopen en het was
je schoeisel was allemaal kapotgegaan

271
00:31:11,990 --> 00:31:24,550
en.., en ja.., en één ellende, wat
moet je er meer over vertellen?

272
00:31:24,550 --> 00:31:25,093
Ja.

273
00:31:25,094 --> 00:31:26,440
Bij de thuiskomst in Rotterdam
zeg maar, wat.., wat.., wat

274
00:31:26,440 --> 00:31:30,898
trof u aan, ze hadden daar
honger, het was Hongerwinter?

275
00:31:30,999 --> 00:31:31,820
Wat had je aan? Ja…

276
00:31:31,820 --> 00:31:37,988
Nee, wat trof u daar aan, wat
was de situatie in Rotterdam?

277
00:31:38,089 --> 00:31:50,930
Ja, we waren alleen blij dat we thuis waren
natuurlijk. Mijn broer was eerder thuis dan ik, ja.

278
00:31:51,031 --> 00:31:58,310
En bent u toen naar school
gegaan of bent u gaan werken?

279
00:31:58,310 --> 00:32:06,260
Ik ben toen weer naar school gegaanen
omdat het goed ging dat leren op, want dat

280
00:32:06,260 --> 00:32:14,450
was iedere.., iedere avond, nacht, was er
dus luchtalarm en dus van dat leren kwam

281
00:32:14,450 --> 00:32:24,283
niet veel terecht, we gingen dus.., dus
op de fiets naar in de buurt van Kapelle.

282
00:32:24,384 --> 00:32:29,146
De.., de ’s-Gravenlandseweg
is dat geloof ik hier.

283
00:32:29,147 --> 00:32:30,039
Ja.

284
00:32:30,040 --> 00:32:33,660
En daar woonden opa en oma, ja.

285
00:32:33,660 --> 00:32:41,160
En daar konden we dus een paar keer overnachten,
maar dat waren teveel mensen, dus dat was

286
00:32:41,160 --> 00:32:45,809
binnen een weekje eigenlijk was het al bekeken,
dus we bleven maar weer in de Bloemstraat.

287
00:32:45,910 --> 00:32:48,890
Maar dat was voor de
Razzia denk ik of…?

288
00:32:48,890 --> 00:32:52,662
Dat.., dat was voor de razzia’s, ja.

289
00:32:52,763 --> 00:32:57,315
En hoe hadden uw ouders
terwijl jullie weg waren…

290
00:32:57,416 --> 00:33:05,030
Ik wil even de…, wat gebeurde er toen
u thuiskwam, want bent u gaan doen?

291
00:33:05,030 --> 00:33:07,690
Wat ben je gaan doen?

292
00:33:07,690 --> 00:33:11,304
Gaan werken, naar school?

293
00:33:11,405 --> 00:33:15,086
Je.., je clubje weer opzoeken, ja.

294
00:33:15,186 --> 00:33:25,973
Voetballen. Ja, en ze hadden natuurlijk
allemaal ‘r eigen verhalen hè.

295
00:33:26,074 --> 00:33:32,750
Heeft u er destijds veel over verteld
zelf, over wat u had meegemaakt?

296
00:33:32,851 --> 00:33:40,953
Ik kan zeggen dat je 40 jaar het
feitelijk weg hebt geschoven.

297
00:33:41,054 --> 00:33:50,844
Dat je.., dat je verhaal pas komt zoals dat je
naar de TV zit te kijken en je krijgt van Putten.

298
00:33:50,945 --> 00:33:51,490
Ja.

299
00:33:51,490 --> 00:33:56,163
Dat.., dat…, dan merk je dus
“ja, daar ben ik geweest”

300
00:33:56,264 --> 00:34:00,030
en hoe we daar dus door die
vrouwen opgevangen zijn hè,

301
00:34:00,030 --> 00:34:07,510
want toen we dus daar kwamen, dan merk je
dus, “ja, hier is geen normale toestand”, ja.

302
00:34:07,510 --> 00:34:10,480
En het.., het…, de finesse
van de hele zaak merk je pas

303
00:34:10,480 --> 00:34:16,615
als je alles achter de rug
weer hoort wat er gebeurd is.

304
00:34:16,716 --> 00:34:24,460
Net zo goed als ik dus dat vliegtuig zie neerstorten
hè op de fiets aan het begin van de Jonge-fransstraat

305
00:34:24,460 --> 00:34:30,093
en dan hoor je die vliegtuigen overkomen en één
vliegtuig zie je ineens naar bene-den gaan.

306
00:34:30,193 --> 00:34:33,780
Ja, op een afstand,
300 meter misschien.

307
00:34:33,780 --> 00:34:40,665
Want de Jonge.., de Jongefransstraat
naar de Noordsingel, ja, het is vlakbij.

308
00:34:40,766 --> 00:34:47,010
En dan ben je naderhand eh ben je aan het
tennissen in.., in.., in Benidorn en dan

309
00:34:47,010 --> 00:34:52,420
hoor je jongens vertellen, die waren dus
jonger dan ik, en die hebben dus als.., als

310
00:34:52,420 --> 00:34:58,408
jongetje van 5, 6 jaar dat meegemaakt dat
dat vliegtuig daar naar beneden gekomen is.

311
00:34:58,509 --> 00:35:04,430
Hè, en.., en dan zeg je “jongen, dat heb
ik zelf gezien”, ja, en dan kom je dus

312
00:35:04,430 --> 00:35:19,945
dingen te weten die voor jonger dan.., dan
17-jarigen eh, ja, hoe oud was ik toen?

313
00:35:20,046 --> 00:35:26,888
Ja, dat moet ik zijn van die ULO heb
ik niet afgemaakt, dus 13, 14 jaar.

314
00:35:26,989 --> 00:35:31,700
Ja. Dat ik dus naar die andere
school ging op de.., op de fiets.

315
00:35:31,700 --> 00:35:37,600
Bent u na de oorlog teruggegaan
naar die Ambachtsschool?

316
00:35:37,701 --> 00:35:39,650
Ja.

317
00:35:39,650 --> 00:35:41,220
Daar ben ik naartoe gegaan.

318
00:35:41,220 --> 00:35:41,620
Ja.

319
00:35:41,620 --> 00:35:49,357
En dat was in.., in.., in..,
in ’42, nee, dat kan niet.

320
00:35:49,457 --> 00:36:02,320
Hoe oud was ik toen? Dat is moeilijk om
die datum goed.., goed te vernoemen hè.

321
00:36:02,320 --> 00:36:03,370
Nee, maar het hoeft
niet zo precies. Nee.

322
00:36:03,370 --> 00:36:13,610
Bent u weer naar school gegaan na de
Razzia of bent u gewoon gaan werken ergens?

323
00:36:13,610 --> 00:36:14,510
Daar gaf je net een hint. Wat…

324
00:36:14,510 --> 00:36:16,270
Ja, over uw werk, wat
bent u daarna gaan doen?

325
00:36:16,270 --> 00:36:18,190
Elektricien.

326
00:36:18,291 --> 00:36:23,220
Wanneer.., wanneer bent
u daarmee begonnen?

327
00:36:23,220 --> 00:36:28,650
Eh, toen was ik 15, 16 jaar.

328
00:36:28,650 --> 00:36:35,380
Ik heb die school wel afgemaakt, ik ben gaan
werken in een elek- triciteitswinkeltje in..,

329
00:36:35,380 --> 00:36:45,590
dat was in.., in.., ik denk in ’43 dat dat
was op de Kleiweg in Rotterdam en CITO heette

330
00:36:45,590 --> 00:36:53,650
dat winkeltje, en ik weet nog goed dat ik
een buurman daar, dat was Van Welsenes, een

331
00:36:53,650 --> 00:36:59,470
scheidsrechter was dat van het voetballen,
en daar moest ik dus een storing opzoeken

332
00:36:59,470 --> 00:37:00,820
en wat bleek nu?

333
00:37:00,820 --> 00:37:07,825
Dat ze dus een.., een spijker door het
elektriciteitsleiding hadden gesla- gen, ja.

334
00:37:07,926 --> 00:37:12,030
Dat we stonden daar op de Kleiweg
stonden we te kijken naar.., naar

335
00:37:12,030 --> 00:37:20,030
de rookwolken van Rotterdam ja, en
dat was voor ons natuurlijk eh, dat

336
00:37:20,030 --> 00:37:24,280
hoor je dan naderhand, dat Rotterdam
Delftshaven gebombardeerd was.

337
00:37:24,280 --> 00:37:31,670
En daar had je weer familie wonen hè, dus
’s avonds toen stond alles nog in brand.

338
00:37:31,670 --> 00:37:38,090
Toen ben ik met.., met mijn vader of wat
ook benne we daar naartoe gegaan en eh een

339
00:37:38,090 --> 00:37:46,590
goede kennis van mijn vader, die was ook
Esperanto spraken we met mekaar altijd samen,

340
00:37:46,590 --> 00:37:51,210
en we komen dus in de.., in de Haringpakkenstraat
en dat was één grote vlam- menzee.

341
00:37:51,210 --> 00:37:55,820
Dus daar was niks meer te halen. Ja.

342
00:37:55,820 --> 00:38:02,213
En.., en daar heeft u later
ookals elektricien gewerkt nog?

343
00:38:02,314 --> 00:38:08,550
Daar heb ik eh goed een jaar gewerkt
en toen kon ik bij.., bij.., bij

344
00:38:08,550 --> 00:38:14,339
Gevingen komen werken, die kon ik
weer via het voetbal van Lou Bennixhof.

345
00:38:14,440 --> 00:38:22,420
En daar ben ik dus beland en toen.., toen moest
ik dus dat werk wat ik dus daar had gedaan,

346
00:38:22,420 --> 00:38:31,640
maar ja, dat was dus voordat ik 17 jaar
was, toen heb ik daar dus gewerkt en allerlei

347
00:38:31,640 --> 00:38:39,640
spullen op.., meenemen op de fiets om het op
te gaan hangen bij je klanten natuurlijk hè.

348
00:38:39,640 --> 00:38:48,849
En… En dat werd dus onderbroken
omdat ik in dienst moest.

349
00:38:48,950 --> 00:38:49,790
Ja.

350
00:38:49,790 --> 00:38:54,950
Want daar heb ik 2 en een half
jaar in dienst gezeten voor.., voor

351
00:38:54,950 --> 00:39:00,250
flauwekul hè, want ik had het geluk dus
dat ik ging voetballen in Gorinchem

352
00:39:00,250 --> 00:39:02,590
heb ik het verhaal
waarschijnlijk al verteld hè.

353
00:39:02,590 --> 00:39:09,330
Maar toen had ik een.., een enkel gebles-
seerd ja en toen kon ik dus bellen

354
00:39:09,330 --> 00:39:14,740
naar.., naar…, toen zat ik in.., in..,
in Vught dat ik dus een blessure

355
00:39:14,740 --> 00:39:18,930
had en dan kon je thuis blijven tot
het beter was zullen we maar zeggen.

356
00:39:18,930 --> 00:39:23,130
Dus ik ging diezelfde week
ging ik dus weer naar Vught toe

357
00:39:23,130 --> 00:39:28,514
en toen was de boot verdwenen,
de Grote Beer, naar Indonesië.

358
00:39:28,615 --> 00:39:32,839
En zodoende ben ik dus niet
in Indonesië terechtgekomen.

359
00:39:32,840 --> 00:39:37,364
Maar ik werd, ik kwam terecht
in.., in Bergen op Zoom.

360
00:39:37,465 --> 00:39:43,064
Eh, hoe heette die…, dat gebouw?

361
00:39:43,165 --> 00:39:46,621
Een bekende naam.

362
00:39:46,722 --> 00:39:53,445
Nou ja, ik ben in.., in Oirschot
ben ik opgekomen, toen ben ik dus

363
00:39:53,546 --> 00:39:59,860
in.., in.., in Vught gekomen, ik ben
gekomen in Tilburg, zo een vijftal

364
00:39:59,860 --> 00:40:01,397
adressen.

365
00:40:01,498 --> 00:40:06,780
En toen ik de laatste 6 maanden heb
ik in Rotterdam gezeten aan de..,

366
00:40:06,780 --> 00:40:12,920
de…, hoe heette die straat?, in ieder
geval een.., een.., een kazerne.

367
00:40:12,920 --> 00:40:20,420
En als ik dan moest voetballen, dan
kwam dus eh de trainer Polly Vuller, die

368
00:40:20,420 --> 00:40:25,200
haalde mij op, achterop de motor kon
ik dan…, kon ik mee voetballen en ’s

369
00:40:25,200 --> 00:40:31,996
avonds werd ik weer teruggebracht op
de.., op mijn plekje van de kazerne.

370
00:40:32,097 --> 00:40:35,320
En wat voor soort dingen moest u in
Rotterdam doen toen u in dienst was?

371
00:40:35,320 --> 00:40:39,609
Eh, de kamers schoonmaken
van de heren.

372
00:40:39,710 --> 00:40:42,850
En daar moest ik de.., de
vrachtwagens dus die uitreden

373
00:40:42,850 --> 00:40:44,810
moest je het nummer noteren
als ze weer terugkwamen.

374
00:40:44,810 --> 00:40:52,910
Ja, allemaal flauwekul, het werd
nooit wat meer gecontroleerd hè.

375
00:40:52,910 --> 00:40:53,500
En na uw diensttijd?

376
00:40:53,500 --> 00:40:53,690
a.

377
00:40:53,690 --> 00:40:58,940
Om.., om dat precies te vertellen hoe dat
gebeurd is, want Polly Vuller, die kwam me

378
00:40:58,940 --> 00:41:05,810
halen toen, dat was in Rotterdam hè, met..,
met.., met.., met een zijspanmotor erbij, ja.

379
00:41:05,810 --> 00:41:18,840
En toen ik in de Harskamp zat, toen ben ik
ondanks dat het niet mocht ben ik het hek overheen

380
00:41:18,840 --> 00:41:25,789
geklommen, want we moesten daar bij de.., bij
de munitieloods moesten we wachthouden, ja.

381
00:41:25,790 --> 00:41:29,970
Ondanks dan ben ik dus gelift
naar Rotterdam, ik heb gevoetbald,

382
00:41:29,970 --> 00:41:35,080
weer terug over het hek geklommen
en weer op mijn plekje ingenomen.

383
00:41:35,080 --> 00:41:40,380
En toen kwamen de jongens dus die daar
waren gebleven hadden gezegd “ja, hij,

384
00:41:40,380 --> 00:41:43,158
kijk, maar wij hebben gezegd ‘je bent
naar het toilet’” of weet ik veel wat.

385
00:41:43,259 --> 00:41:48,480
Dus dat heb ik… Want als ze dat hadden gepakt,
had ik misschien wel nog in het gevang ge- zeten!

386
00:41:48,480 --> 00:41:54,320
Want dat was bekend hè, in.., in..,
in Veenendaal was dat geloof ik.

387
00:41:54,320 --> 00:42:00,290
Maar bent u dan misschien profvoetballer
geweest? Wat was uw beroep?

388
00:42:00,290 --> 00:42:02,764
Toen werden we nog niet betaald.

389
00:42:02,865 --> 00:42:07,300
Want we hadden een Engelse
trainer mettertijd, maar ja, toen

390
00:42:07,300 --> 00:42:18,660
was ik inmiddels dus 19, ja,
en eh wilde u verteld hebben?

391
00:42:18,660 --> 00:42:21,010
Ja, wat uw beroep was?

392
00:42:21,010 --> 00:42:21,730
Ja, elektricien.

393
00:42:21,730 --> 00:42:27,480
Ik ben toen dus bij Gevingen terechtgekomen
en daar heb ik een.., een aantal jaren

394
00:42:27,480 --> 00:42:34,742
gewerkt bij Gevingen tot die twee
mannen die er de leiding hadden in die

395
00:42:34,843 --> 00:42:40,336
elektriciteits- zaak, het was Lou Bennixhof
en die andere, zijn naam weet ik dus niet,

396
00:42:40,336 --> 00:42:49,988
maar Lou Bennixhof is toen bij hoe heette
die ook alweer?, een hele bekende zaak.

397
00:42:50,089 --> 00:42:57,590
En die andere is dus naar… Zijn
naam, dadelijk kan ik ze vertellen.

398
00:42:57,590 --> 00:42:58,940
Dat is niet erg.

399
00:42:58,940 --> 00:43:03,384
Wat bent u gaan doen naar Gevingen?

400
00:43:03,485 --> 00:43:05,210
Nou, na Gevingen?

401
00:43:05,210 --> 00:43:05,520
Ja?

402
00:43:05,520 --> 00:43:13,750
Eh, toen ben ik dus die.., die.., die twee
mannen, die zijn dus naar andere zaken gaan

403
00:43:13,750 --> 00:43:20,980
werken en toen kwam Gevingen zijn dochter
kwam de leiding geven met een vriendin ja, en

404
00:43:20,980 --> 00:43:26,250
die moesten dus dan het spul klaarmaken wat
ik dus mee moest nemen om op te gaan hangen.

405
00:43:26,250 --> 00:43:32,040
En dat heb ik bijna een jaar
volgehouden, want dat was zo’n waardeloze

406
00:43:32,040 --> 00:43:37,790
toestand, want dan ging je dus naar
de.., naar de neem maar een straatnaam

407
00:43:37,790 --> 00:43:44,380
in Spangen bijvoorbeeld, en daar kwam
je voor de deur, klopte het adres niet.

408
00:43:44,481 --> 00:43:48,330
Dan was het dus niet die straat
in Rotterdam, maar in Schiedam.

409
00:43:48,330 --> 00:43:53,640
Dus dan kon je weer met alle
spullen weer terug hè en dat was

410
00:43:53,640 --> 00:43:55,940
een paar keer ge- beurd, toen
heb ik gezegd “ik stop ermee!”.

411
00:43:55,940 --> 00:44:00,909
En toen stond er een advertentie
in de krant dat er werd

412
00:44:01,009 --> 00:44:07,415
een.., een.., een opleider of weet ik veel
gevraagd om kantoormachines te verkopen.

413
00:44:07,516 --> 00:44:10,720
En daar kwam ik dus terecht
bij Offimac, een.., een

414
00:44:10,720 --> 00:44:16,404
zaak op de Schiedamsedijk…,
nee, dat was aan de haven.

415
00:44:16,505 --> 00:44:27,430
Eh… Dat was bij de, ja, in het Centrum van
Rotterdam in ieder geval, Offimac, die zaak.

416
00:44:27,430 --> 00:44:33,897
En daar heb ik dus bijna een jaar
volgehouden en die ging failliet, die zaak.

417
00:44:33,998 --> 00:44:42,320
Dus mijn provisie werd van 5% werd naar
2% gebracht, dus dat was… Toen kwam ik

418
00:44:42,320 --> 00:44:48,870
Dick Kroos tegen op de Oostkouwersdijk,
die werd toevallig vanochtend genoemd,

419
00:44:48,870 --> 00:44:57,150
er was een man doodgeschoten, en nou,
daar heb ik mijn eerste vrouw ontmoet.

420
00:44:57,150 --> 00:44:58,710
En.., en.., en

421
00:44:58,710 --> 00:45:05,140
toen kwam ik Dick Kroos tegen en
die verkocht wasserijmachines.

422
00:45:05,140 --> 00:45:09,000
Ook weer via.., via de
club dus er tegengekomen.

423
00:45:09,000 --> 00:45:19,470
En daar heb ik enige jaren gewerkt en ik ging
dus wasserijma- chines verkopen, toentertijd

424
00:45:19,470 --> 00:45:26,170
noemden ze dat “wasserettes” hè, maar wij hadden
dus een.., een heel.., heel.., heel raar is

425
00:45:26,170 --> 00:45:31,580
dat, want ik heb Duitse machines verkocht, ik
heb daar heel goed aan verdiend en in die tijd

426
00:45:31,580 --> 00:45:38,890
is heel die toestand van.., die nare toestand
van Duitsland is fei- telijk weggebleven hè.

427
00:45:38,890 --> 00:45:45,573
Want.., want ik verkocht machines en die
werden gemaakt in Ehrport- hausen bij Stuttgart.

428
00:45:45,674 --> 00:45:52,939
Ik ben er een paar maal geweest.., geweest
met Dick Kroos en toen kwamen dus die

429
00:45:53,040 --> 00:46:00,320
roestvrij- stalen machines, die konden we dus
in Nederland gaan verkopen en het is uitgevolg

430
00:46:00,320 --> 00:46:04,690
dat ik heb over heel Nederland
een 50-tal van die was..,

431
00:46:04,690 --> 00:46:08,590
wassalons verkopen, geen wasse-
rettes, nee, wassalons verkopen.

432
00:46:08,590 --> 00:46:16,030
Eén, die dreigde nog volop in de Spanjertstraat,
daar zit nu een Turkse familie in, en

433
00:46:16,030 --> 00:46:21,580
ik ben daar een paar keer geweest, praatjes
gemaakt, want ja, dat wil je toch weten.

434
00:46:21,580 --> 00:46:25,010
Maar ik heb over heel
Nederland.., Nederland een 50-tal

435
00:46:25,010 --> 00:46:28,796
van die zaken ver- kocht
waarvan de meeste in Den Haag.

436
00:46:28,797 --> 00:46:31,679
21 stuks, ja.

437
00:46:31,680 --> 00:46:38,590
Ik kan de namen allemaal noemen, maar ik moet
mijn hoofd, mijn herinneringen… EINDE TEKST.